You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
224 Concordancia <strong>de</strong> los evangelistas 1, 14, 22<br />
tructor <strong>de</strong> los ídolos, por respeto a los cuales no había aceptado<br />
su culto.<br />
22. Consi<strong>de</strong>ro que Cristo no logró antes <strong>de</strong> nacer en<br />
medio <strong>de</strong> los hombres que tantos profetas y el reino y sacerdocio<br />
<strong>de</strong> cierto pueblo anunciasen <strong>de</strong> antemano por medio<br />
<strong>de</strong> artes mágicas B8 lo referente a su persona. Pues, por una<br />
provi<strong>de</strong>ncia admirable <strong>de</strong> Dios, el pueblo, ya disperso por<br />
doquier, al que pertenecía aquel reino ya aniquilado, aunque<br />
permaneció sin unción alguna <strong>de</strong> reyes o sacerdotes<br />
-crisma en el que se manifiesta el nombre <strong>de</strong> Cristo-, mantiene<br />
los restos <strong>de</strong> ciertas observancias propias. Y sin embargo<br />
no aceptó, ni aun vencido y subyugado, los ritos sagrados<br />
romanos referentes al culto <strong>de</strong> los ídolos, para llevar los<br />
libros proféticos que testimonian a Cristo, y así probar con<br />
los códices <strong>de</strong> los enemigos la verdad <strong>de</strong> las profecías sobre<br />
Cristo a».<br />
¿Por qué, pues, esos <strong>de</strong>sdichados se ponen aún en evi<strong>de</strong>ncia<br />
a sí mismos alabando a Cristo <strong>de</strong> forma incorrecta? Si<br />
existe algo referente a la magia escrito bajo su nombre, dado<br />
que la doctrina <strong>de</strong> Cristo es radicalmente opuesta a dichas<br />
artes, han <strong>de</strong> compren<strong>de</strong>r <strong>de</strong> ahí cuan gran<strong>de</strong> es aquel nombre;<br />
incluso los que viven contraviniendo sus mandamientos<br />
intentan cohonestar sus artes nefastas con él. Des<strong>de</strong> diversos<br />
errores humanos e igualmente al amparo <strong>de</strong> su nombre, fue-<br />
euertenda idola, propter quorum honorem sacra eius recepta non erant,<br />
christianae fi<strong>de</strong>i robore ac <strong>de</strong>uotione conuertit.<br />
22. Puto, quia <strong>de</strong> se futura ut per tot prophetas et per cuiusdam<br />
etiam gentis regnum ac sacerdotium praenuntiarentur, non magicis artibus<br />
fecit Christus, antequam esset in hominibus natus. Nam et illius iam<br />
<strong>de</strong>leti regni populus ubique dispersus mirabili Dei proui<strong>de</strong>ntia, quamuis<br />
sine ulla unctione regís sacerdotisque remanserit, in quo chrismate<br />
Christi nomen apparet, tenet tamen reliquias quarundam obseruationum<br />
suarum, Romana autem sacra illa <strong>de</strong> idolorum cultu nec uictus ac<br />
subiugatus accepit, ut libros propheticos ad testimonium gerat Christi<br />
ac sic <strong>de</strong> inimicorum codicibus probetur ueritas prophetati Christi.<br />
Quid ergo adhuc miseri Christum male laudando se ipsos indicant? Si<br />
aliqua mágica sub eius nomine scripta sunt, cum uehementer his artibus<br />
Christi doctrina inimica sit, hinc potius intellegant, quantum sit illud<br />
nomen, quo addito etiam illi qui contra eius praecepta uiuunt suas<br />
nefarias artes honorare conantur. Sic enim diuersis hominum erroribus<br />
» Cf. notas 72-74.<br />
89 I<strong>de</strong>a muy frecuentemente repetida por Agustín. Cf., más a<strong>de</strong>lante, 1,26,40 y<br />
a<strong>de</strong>más, entre otros, De civ. Dei 4,34; 18,46; Sermones 5,5; 112 A,10; 113 A,6;<br />
200,2,3; 201,3,3; 202,3,3; 373,4,4; 374,2.<br />
1, 15,23 Libro 1 225<br />
ron muchos los que fundaron varias herejías contra la verdad<br />
90 . Así también los enemigos <strong>de</strong> Cristo, para convencer<br />
<strong>de</strong> lo que profieren contra su doctrina, piensan que carece<br />
<strong>de</strong> todo peso <strong>de</strong> autoridad si no lleva el nombre <strong>de</strong> Cristo »•.<br />
LOS DIOSES DE LOS GENTILES, OBLIGADOS A ALABAR A CRISTO<br />
15 23. ¿Qué <strong>de</strong>cir <strong>de</strong>l hecho <strong>de</strong> que estos hueros panegiristas<br />
<strong>de</strong> Cristo y retorcidos <strong>de</strong>tractores <strong>de</strong> la religión<br />
cristiana M no se atreven a ultrajar a Cristo porque, como lo<br />
indica en sus libros el siciliano Porfirio», algunos <strong>de</strong> sus<br />
filósofos consultaron a sus dioses qué respuesta <strong>de</strong>bían dar<br />
sobre Cristo y se vieron obligados a alabarlo en sus oráculos?<br />
94 Nada tiene <strong>de</strong> extraño, puesto que también en el Evangelio<br />
leemos que los <strong>de</strong>monios confesaron lo que era. Por el<br />
contrario, en nuestros profetas hallamos escrito: Porque los<br />
dioses <strong>de</strong> los gentiles son <strong>de</strong>monios. En vista <strong>de</strong> lo cual,<br />
multi etiam uarias hereses aduersus ueritatem sub eius nomine condi<strong>de</strong>runt,<br />
ita sentiunt etiam inimici Christi ad sua<strong>de</strong>ndum quod proferunt<br />
contra doctrinam Christi nullum sibi esse pondus auctoritatis, si non<br />
habeat nomen Christi.<br />
[22] 15. 23. Quid quod isti uani Christi laudatores et christianae<br />
religionis obliqui obtrectatores propterea non au<strong>de</strong>nt blasphemare<br />
Christum, quia quídam philosophi eorum, sicut in libris suis Porphyrius<br />
Siculus prodit, consuluerunt déos suos, quid <strong>de</strong> Christo respon<strong>de</strong>rent,<br />
illi autem oraculis suis Christum laudare conpulsi sunt? Nec mirum,<br />
cum et in euangelio legamus eum <strong>de</strong>mones fuisse confessos (cf. Me<br />
1,24; Le 4,41); scriptum est autem in Prophetis nostris quoniam di<br />
geittium <strong>de</strong>monia (Ps 95,5). Ac per hoc isti, ne contra <strong>de</strong>orum suorum<br />
90 Cf. In lo. ev. 100, 3; Eptst. 118,4,21.<br />
" Cf. Epist. 232,4.<br />
92 De civ. Dei 19,23,3:'-.. los impuros <strong>de</strong>monios dieron respuestas con una intención<br />
semejante (a la <strong>de</strong> Porfirio), es <strong>de</strong>cir: puesto que alaban a Cristo, asegurarse la<br />
credibilidad <strong>de</strong> sus vituperios contra los cristianos con el fin <strong>de</strong> obstruir, si fuera<br />
posible, el camino <strong>de</strong> la salvación por el que uno se hace cristiano. Saben bien que no<br />
constituye obstáculo a sus nocivas e infinitas artimañas el que se acepten sus alabanzas<br />
a Cristo, con tal que se crea también a sus vituperios. Así a quien dé fe a lo uno y a lo<br />
otro le convertirán en un panegirista <strong>de</strong> Cristo para que no se le ocurra hacerse<br />
cristiano...-. Cf. números siguientes y 1, 31,47, 1,32,49.50; In lo. ev. 100,3.<br />
93 Por fin aparece nominalmente Porfirio, presente en las páginas anteriores <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
1,7,11-Cf.J.O'MEARA, Porpbyry'sPbilosophy... p.85ss.Cf. De civ. Dei 10,9; 19,22. Lo<br />
que <strong>de</strong>muestra que Agustín leyó la Filosofía <strong>de</strong> los Oráculos en la época <strong>de</strong> su<br />
conversión.<br />
94 El oráculo es <strong>de</strong> Hécate. Cf. P. COURCELLE, Saint Augustin -pbotinien- a Milán<br />
(Conf. Vil 19,25): Ricerche di storia religiosa 1 (1954) 63-71; también De civ. Dei<br />
19,23,3.