You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
356 Concordancia <strong>de</strong> los evangelistas 2,22,53<br />
saba muchos <strong>de</strong>monios y no les permitía hablar, porque le<br />
conocían. Y levantándose muy <strong>de</strong> mañana, salió <strong>de</strong> allí y<br />
se retiró a un lugar <strong>de</strong>sierto. Se ve que aquí Marcos mantuvo<br />
la sucesión temporal 187 . Así, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> al atar<strong>de</strong>cer,<br />
dijo: Y levantándose muy <strong>de</strong> mañana. Aunque ni siquiera<br />
hay necesidad <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l mismo día don<strong>de</strong> se<br />
dice -al atar<strong>de</strong>cer», ni el amanecer <strong>de</strong> la misma noche don<strong>de</strong><br />
se dice -amanecer"; con todo se pue<strong>de</strong> ver que aquí se ha<br />
mantenido el or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> los acontecimientos en atención al<br />
or<strong>de</strong>n cronológico establecido >»8.<br />
Lucas no pone «al atar<strong>de</strong>cer- tras su relato sobre la suegra<br />
<strong>de</strong> Pedro; pero añadió algo <strong>de</strong> significado idéntico al <strong>de</strong>cir:<br />
Al ponerse el sol, todos los que tenían enfermos aquejados<br />
<strong>de</strong> varias dolencias los llevaban a el. El los curaba poniendo<br />
las manos sobre cada uno. De muchos salían también<br />
<strong>de</strong>monios, que gritaban y <strong>de</strong>cían: Tú eres el Hijo <strong>de</strong> Dios.<br />
El les increpaba y no les <strong>de</strong>jaba hablar, porque sabían que<br />
él era el Cristo. Al hacerse <strong>de</strong> día, salió y se fue a un lugar<br />
solitario. También aquí vemos que se ha mantenido el mismo<br />
or<strong>de</strong>n cronológico que hemos advertido en Marcos. Mateo,<br />
en cambio, que no parece haber mencionado lo referen-<br />
uariis languoribus et <strong>de</strong>monia multa eiciebat et non sinebat ea toqui,<br />
quoniam sciebant eum. Et diluculo ual<strong>de</strong> surgens egressus abiit<br />
in <strong>de</strong>sertum locum (Me 1,32-35). Vi<strong>de</strong>tur hic ordinem tenuisse Marcus,<br />
ut post illud quod dictum est uespere autem Jacto <strong>de</strong>in<strong>de</strong> diceret<br />
et diluculo ual<strong>de</strong> surgens. Quamuis nec illud necesse sit, ubi dicitur<br />
'uespere facto', eius<strong>de</strong>m diei uesperum acf/ÍOJ^cipere, nec ubi dicitur<br />
'diluculo', eius<strong>de</strong>m noctis diluculum, tamen uteumque ui<strong>de</strong>ri potest<br />
hic rerum gestarum ordo seruatus propter digestum ordinem temporum.<br />
tucas quoque, eum <strong>de</strong> socru Petri narrasset, non ait ipse 'uespere<br />
autem [155] facto', sed tamen quod i<strong>de</strong>m significaret aduinxit dicens:<br />
eum sol autem occidisset, omnes qui habebant infirmos uariis languoribus<br />
ducebant illos ad eum: at Ule singulis manum inponens<br />
curabat eos. Exiebant etíam <strong>de</strong>monia a multis clamantia et dicentia:<br />
quia tu es Filius Dei. Et increpans non sinebat ea loqui, quia sciebant<br />
ipsum esse Christum. Pacta autem die egressus ibat in <strong>de</strong>sertum<br />
locum (Le 4,40-42). Et hic ui<strong>de</strong>mus eun<strong>de</strong>m prorsus ordinem temporum<br />
custoditum, quem conperimus aput Marcum. Mattheus autem, qui<br />
ui<strong>de</strong>tur non ordine, quo gestum est, sed quo praetermissum recolit, hoc<br />
i»' No es frecuente que Agustín ceda a Marcos el referir la auténtica sucesión<br />
temporal <strong>de</strong> los hechos.<br />
IM El ordo gestarum es el or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> los acontecimientos objetivo, mientras que el<br />
ordo temporum se refiere aquí a la indicación por el evangelista <strong>de</strong>l suce<strong>de</strong>rse <strong>de</strong> los<br />
mismos. Cf. nota complementaria 6: -Ordo-.<br />
2, 23,54 Libro II 357<br />
te a la suegra <strong>de</strong> Pedro en el or<strong>de</strong>n real <strong>de</strong> los acontecimientos<br />
i»?, sino en el que recordó lo que había pasado por<br />
alto i»», <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> relatar lo que tuvo lugar aquel mismo día<br />
<strong>de</strong> tar<strong>de</strong>, ya no habla <strong>de</strong>l amanecer; antes bien, lo narra con<br />
estas palabras: Viendo jesús una gran muchedumbre en<br />
tomo a sí, mandó pasar a la otra orilla. Esto ya es algo<br />
distinto <strong>de</strong> lo que hilvanan Marcos y Lucas, quienes mencionan<br />
sucesivamente la tar<strong>de</strong> y el amanecer.<br />
Lo aquí dicho: Viendo jesús una gran muchedumbre<br />
en torno a sí, mandó pasar a la otra orilla, <strong>de</strong>bemos enten<strong>de</strong>rlo<br />
en el sentido <strong>de</strong> que introdujo algo <strong>de</strong> que se acordó:<br />
que cierto día, al ver Jesús una gran muchedumbre en torno<br />
a sí, mandó pasar a la otra orilla.<br />
MT 8,18-22 -Le 9,57-62<br />
23 54. Lo que aña<strong>de</strong> a continuación: Acercándose un<br />
escriba le dice: Maestro, te seguiré adon<strong>de</strong>quiera que vayas,<br />
etc., hasta: Deja que los muertos entierren a sus muertos,<br />
lo relata también Lucas <strong>de</strong> modo semejante. Pero <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> muchas otras cosas y ciertamente sin indicar la sucesión<br />
cronológica w, sino a modo <strong>de</strong> quien recuerda. Es dudoso<br />
si puso lo que omitió antes o si anticipó lo que tuvo<br />
lugar <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> lo que sigue 192 . Dice así: Aconteció que,<br />
<strong>de</strong> socru Petri commemorasse, posteaquam narrauit, quid ipso die facto<br />
etiam uespere gestum sit, iam non subiungit diluculum, sed ita narrat:<br />
ui<strong>de</strong>ns autem lesus turbas multas circum se iussit iré trans fretum<br />
(Mt 8,18). Iam hoc aliud est, non illud quod Marcus et Lucas contexunt,<br />
qui post uesperum diluculum ponunt. Quod ergo hic dictum est ui<strong>de</strong>ns<br />
autem lesus turbas multas circum se iussit iré trans fretrum, aliud<br />
eum recordatum interposuisse <strong>de</strong>bemus accipere, quod die quodam,<br />
eum uidisset lesus turbas multas circum se, iussit iré trans fretum.<br />
23. 54. Dein<strong>de</strong> quod subiungit: et acce<strong>de</strong>ns unus scriba ait Mi:<br />
rnagister, sequar te, quocumque ieris, usque ad illud ubi ait: dimitte<br />
mortuos sepeliré mortuos suos (Mt 8,19-22; cf. Le 9,57-62), hoc<br />
similiter narrat et Lucas. Sed ille post plura [156] nec ipse sane expresso<br />
ordine temporum, sed recordantis modo, utrum quod prius omisit an<br />
quod posterius etiam factum quam sunt ea quae sequuntur praeoccupauit,<br />
incertum est. Ita enim dicit: factum est autem ambulantibus<br />
'•> Cf. nota complementaria 6: -Ordo-.<br />
190 Cf. nota complementaria 23: •Praeoccupatio-Recapitulatio-.<br />
191 Cf. nota complementaria 6: 'Ordo-.<br />
" 2 Cf. nota complementaria 23: •Praeoccupatio-Recapitulatio..