25.04.2013 Views

SAN AGUSTÍN - Alma de Cántaro

SAN AGUSTÍN - Alma de Cántaro

SAN AGUSTÍN - Alma de Cántaro

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

288 Concordancia <strong>de</strong> los evangelistas 2,4,11<br />

11. Mateo quiso 40 indicar que había <strong>de</strong>scendido para<br />

participar con nosotros <strong>de</strong> esta mortalidad; por esa razón<br />

mencionó en línea <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mismo comienzo<br />

<strong>de</strong> su evangelio, las generaciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Abrahán hasta José y<br />

hasta el nacimiento <strong>de</strong>l mismo Cristo. Lucas, en cambio, no<br />

narra las generaciones al comienzo <strong>de</strong> su evangelio, sino a<br />

partir <strong>de</strong>l bautismo <strong>de</strong> Cristo, y no en línea <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte,<br />

sino ascen<strong>de</strong>nte 41 , como señalando <strong>de</strong> modo particular al<br />

sacerdote en la función <strong>de</strong> expiar los pecados; a partir, repito,<br />

<strong>de</strong>l bautismo, don<strong>de</strong> le manifestó una voz <strong>de</strong>l cielo y<br />

don<strong>de</strong> Juan dio testimonio <strong>de</strong> él diciendo: He aquí el que<br />

quita los pecados <strong>de</strong>l mundo. Por la línea ascen<strong>de</strong>nte traspasa<br />

incluso a Abrahán y llega hasta Dios, con quien nos<br />

reconciliamos por la purificación y expiación 42 .<br />

Con razón tomó también la línea <strong>de</strong> la adopción, puesto<br />

que por ella nos hacemos hijos <strong>de</strong> Dios creyendo en el Hijo<br />

<strong>de</strong> Dios. Por el cauce <strong>de</strong> la generación carnal el Hijo <strong>de</strong> Dios<br />

se hizo por nosotros hijo <strong>de</strong>l hombre. Con suficiencia mostró<br />

11. Quem ad istam mortalitatem nobiscum participandam quia<br />

<strong>de</strong>scen<strong>de</strong>ntem uoluit significare Mattheus, i<strong>de</strong>o et ipsas generationes ab<br />

Abraham usque ad Ioseph et usque ad ipsius Christi natiuitatem <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>ndo<br />

commemorauit ab initio euangelii sui (cf. Mt 1,2). Lucas autem<br />

non ab initio, sed a baptismo Christi generationes enarrat (cf. Le<br />

3,23.38), nec <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>ndo, sed ascen<strong>de</strong>ndo, tamquam sacerdotem in<br />

expiandis peccatis magis signans, ubi eum uox <strong>de</strong> cáelo <strong>de</strong>clarauit, ubi<br />

testimonium Iohannes ipsi perhibuit dicens: ecce qui tollit peccata<br />

mundi (lo 1,29). Ascen<strong>de</strong>ndo autem transit et Abraham et peruenit ad<br />

Deum, cui [93] mundati et expiati reconciliamur (cf. Rom 5,10). Mérito<br />

et adoptionis originem ipse suscepit, quia per adoptionem efficimur<br />

filii Dei cre<strong>de</strong>ndo in Filium Dei. Per carnalem uero generationem Filius<br />

Dei potius propter nos filius hominis factus est. Satis autem <strong>de</strong>mons-<br />

40 La consi<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> la voluntas <strong>de</strong>l autor es fundamental para enten<strong>de</strong>r su texto<br />

y no ver contradicciones don<strong>de</strong> no existen. .... quia... voluit significare .., i<strong>de</strong>o. .<br />

enarrat». La narratio está al servicio <strong>de</strong> algo que es preciso tener en cuenta para<br />

enten<strong>de</strong>r el texto.<br />

Cf. C. Faustum 3,4: CSEL 25/1, p.266; Sermo 51,23,33ss. También el ordo al<br />

interior <strong>de</strong>l relato tiene su sentido, en función <strong>de</strong> la intentio general, que en Lucas es<br />

mostrar la función sacerdotal, y por tanto expiadora, <strong>de</strong> Cristo; razón por la que -non<br />

ab initio, sed a baptismo Christi generationes enarrat». Cf. nota complementaria 4:<br />

Lucas.<br />

42 Cf. EUSEBIO DE CESÁREA, Quaestiones ac sotuliones circa evangelia ad<br />

Stepbanum. PG 22,891 Css. Las divergencias entre Mt y Le Eusebio las ve también en<br />

la diversa intención que mueve a cada uno. Otra solución la ve Eusebio en las palabras<br />

<strong>de</strong> Le -según se creía.. Conforme a ellas, Mt informaba sobre hechos, Le sólo sobre una<br />

opinión. Cf. H. MERKEL, Die Wi<strong>de</strong>rsprúche zwischen <strong>de</strong>n Evangelien (Tübingen,<br />

1971), p. 132-134.<br />

2,4, 12 Libro II 289<br />

que no dijo quejóse fuera hijo <strong>de</strong> Helí porque éste le hubiese<br />

engendrado, sino porque le había adoptado, puesto que al<br />

mismo Adán le llamó hijo <strong>de</strong> Dios, no obstante haber sido<br />

hecho por él, dado que por la gracia que luego perdió por el<br />

pecado fue colocado en el paraíso en condición <strong>de</strong> hijo.<br />

12. Por tanto, en las generaciones <strong>de</strong> Mateo está significada<br />

la asunción <strong>de</strong> nuestros pecados por Cristo el Señor, y<br />

en las <strong>de</strong> Lucas la abolición <strong>de</strong> los mismos por Cristo el<br />

Señor. Por ese motivo aquél las narra en línea <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte,<br />

y éste en línea ascen<strong>de</strong>nte 4 3. Las palabras <strong>de</strong>l Apóstol: Dios<br />

envió a su Hijo en la semejanza <strong>de</strong> la carne <strong>de</strong> pecado,<br />

expresan la asunción <strong>de</strong> los pecados; y lo que aña<strong>de</strong>: para<br />

con<strong>de</strong>nar el pecado en la carne a partir <strong>de</strong>l pecado, expresa<br />

la expiación <strong>de</strong> los mismos. Por eso Mateo toma la línea<br />

<strong>de</strong>scen<strong>de</strong>nte, bajando <strong>de</strong> David por Salomón, en cuya madre<br />

pecó aquél; Lucas, en cambio, toma la ascen<strong>de</strong>nte, subiendo<br />

hasta David por Natán, profeta por el cual Dios expió su<br />

pecado. Incluso el número que Lucas ofrece indica con toda<br />

certeza la abolición <strong>de</strong> los pecados 44 .<br />

En Mateo el número es <strong>de</strong> cuarenta, exceptuado Cristo,<br />

porque en Cristo no hay iniquidad alguna -que no poseíaasociada<br />

a la <strong>de</strong> los hombres que él asumió en su carne. Mas<br />

trauit non se i<strong>de</strong>o dixisse Ioseph filium Heli, quod <strong>de</strong> illo genitus, sed<br />

quod ab illo fuerit adoptatus, cum et ipsum Adam filium dixit Dei, cum<br />

sit factus a Deo, sed per gratiam quam postea peccando amisit tamquam<br />

filius in paradiso constitutus sit.<br />

12. Quapropter in generationibus Matthei significatur nostrorum<br />

susceptio peccatorum a Domino Christo, in generationibus autem Lucae<br />

significatur abolitio nostrorum peccatorum a Domino Christo. I<strong>de</strong>o eas<br />

ille <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>ns enarrat, iste ascen<strong>de</strong>ns. Quod enim dicit apostolus:<br />

misit Deus Filium suum in similitudinent carnis peccati. Haec est<br />

susceptio peccatorum; quod autem addit: ut <strong>de</strong> peccato damnaret<br />

peccatum in carne (Rom 8,3), haec est expiatio peccatorum. Proin<strong>de</strong><br />

Mattheus ab ipso Dauid per Salomonem <strong>de</strong>scendit, in cuius matre ille<br />

peccauit; Lucas uero ad ipsum Dauid per Nathan ascendit, per quem<br />

prophetam Deus peccatum illius (1077) expiauit (cf. 2 Reg 11,4;<br />

12,1.14). Ipse quoque numerus, quem Lucas exsequitur, certissime<br />

prorsus abolitionem indicat peccatorum. Quia enim Christi aliqua iniquitas,<br />

qui nullam habuit, non est utique coniuncta iniquitatibus homi-<br />

43 La divergencia está explicada en función <strong>de</strong> lo que cada uno quiere significar<br />

(significatur), que es lo que motiva el modo <strong>de</strong> la narración {i<strong>de</strong>o... enarrat).<br />

44 De nuevo recurre al valor simbólico atribuido a los números. Como el número<br />

40 <strong>de</strong> Mateo servía a su intentio, así también el número 77 <strong>de</strong> Lucas sirve a la suya. En<br />

Retractationes 2,43 (16) reconoce el error <strong>de</strong> confundir al Natán <strong>de</strong> la genealogía <strong>de</strong><br />

Lucas con el profeta <strong>de</strong>l mismo nombre.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!