saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia saqarTvelos ...
saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia saqarTvelos ...
saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia saqarTvelos ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
aRsaniSnavia, rom es kreba <strong>saqarTvelos</strong> eklesias xazgasmiT uwodebs<br />
`samociqulo eklesias~. erekle mefemo, nabrZanebia am ZeglSi, `Semokribna<br />
mwyemsni sityvierTa kravTani mtkicesa Sina qalaqsa tfilisisa, saRmrToTa<br />
samsjelmmarTebelsa palatsa Sina yovelTa Txemisa samociqulosa<br />
eklesiisai~ 1 .<br />
eklesiam aRniSna Tavisi marTlmadidebluri mimarTuleba imiT, rom aRiara<br />
mxolod Svidi msoflio krebis avtoriteti, kaTolikuri eklesia aRiarebs<br />
ara Svid, aramed gacilebiT ufro meti krebis avtoritets, radganac X-XVII<br />
saukuneebSi, erTobis droindeli Svidi msoflio krebis Semdeg kaTolikur<br />
samyaroSi Catarda mravali gaerTianebuli kreba, romelTac kaTolikeni<br />
`msoflio~ krebad moixsenieben. 1748 wlis saeklesio krebis mier, rogorc<br />
aRiniSna, mxolod Svidi saeklesio krebis damowmeba qarTuli eklesiis wmida,<br />
marTlmadideblur tradiciul mimarTulebaze miuTiTebda.<br />
miuxedavad Sinagani marTlmadidebluri bunebisa, kreba qarTul eklesias<br />
`samociqulos~ uwodebs. saqme isaa, rom sityva `samociqulo~ Tavis TavSi<br />
Seicavs Rrma saeklesio-iuridiul datvirTvas. Zvelad samociqulo eklesia<br />
Tavisi iurisdiqciis qveS myofi teritoriis mTel mkvidr mosaxleobas Tavis<br />
samwysod ganixilavda, e. i. miaCnda, rom nebismieri moqalaqe, mis samwysoSi<br />
Semavali, unda SeerTeboda im sarwmunoebriv aRmsareblobas, romelsac<br />
mociqulis mier naqadagebad Tvlida. <strong>saqarTvelos</strong> magaliTze es aseT saxes<br />
iRebda: saqarTveloSi mociqulTa da mociqulTa swori wmida ninos mier<br />
marTlmadidebluri sarwmunoeba miiRo mTelma mosaxleobam, anu qarTvelma<br />
erma, SemdgomSi JamTa viTarebisa da mterTa Semosevebis gamo <strong>saqarTvelos</strong><br />
eklesiis am samwysoSi, anu qarTuli mosaxleobis erT nawilSi ucxo<br />
eklesiebma gaavrceles ucxo sarwmunoebani (magaliTad, monofizitoba,<br />
kaTolikoba, mahmadianoba), mosaxleobis am ukve aramarTlmadideblur<br />
nawilsac qarTuli eklesia Tavis samwysod miiCnevda Tavisi samociquloobis<br />
gamo da Tvlida, rom mas ufleba hqonda emuSava qarTvel kaTolikeebTan,<br />
mahmadianebTan, grigorianebTan, warmarTebTan, raTa isini dabrunebodnen<br />
mociqulTa mier naqadageb sarwmunoebas, Tavis dedaeklesias. maSasadame,<br />
marTlmadideblobas. es termini (`samociqulo~) saeklesio-iuridiul<br />
datvirTvas Seicavda da `samociqulod~ wodebiT <strong>saqarTvelos</strong> eklesia mTel<br />
mkvidr mosaxleobas, anu mTel ers sarwmunoebrivi orientaciis miuxedavad<br />
Tavis kanonier samwysod Tvlida.<br />
1748 wlis krebis kanonSi `patriarqi antoni~ Tavis Tavs `sruliad<br />
<strong>saqarTvelos</strong> msajulvels~ uwodebs 603 . marTlac, qarTlis kaTalikosi,<br />
rogorc wina saeklesio krebebis (magaliTad, `samarTali kaTalikosTa~)<br />
ganxilvidan Cans, sruliad <strong>saqarTvelos</strong> eklesiis upirvelesi sasuliero<br />
msajuli, kanonmdebeli iyo. xelrTvebSic antoni Tavis Tavs aRmosavleT<br />
<strong>saqarTvelos</strong> kuTxeebTan erTad `samcxe-saaTabagosa da yovlisa qvemo<br />
<strong>saqarTvelos</strong>a~ patriarqs uwodebs 604 . ucxour (berZnul) wyaroebSi afxazeTis,<br />
anu dasavleT <strong>saqarTvelos</strong> sakaTalikosos `qvemo iberiis saarqiepiskoposo~<br />
ewodeba, msgavsadve qarTul sabuTebSic dasavleT <strong>saqarTvelos</strong> `qvemo iveria~,<br />
anda `qvemo saqarTvelo~ ewodeba, aRmosavleT <strong>saqarTvelos</strong> ki `zemo~. antoni<br />
Tavis Tavs aRmosavleT da dasavleT <strong>saqarTvelos</strong>a da rac yuradsaRebia, im<br />
dros ukve gamahmadianebuli samcxe-saaTabagos patriarqs uwodebs. mizezi<br />
amisa iyo is, rom `samociqulo~ qarTuli eklesiis meTauri Tavis samwysod