saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia saqarTvelos ...
saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia saqarTvelos ...
saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia saqarTvelos ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
mxolod or-ori, mcireSi ki erTaderTi moZRvris arseboba, magram gacilebiT<br />
ufro arsebiTia is, rom, rogorc aRiniSna, axla moZRvrad ukve ara<br />
mecnieruli codnis mixedviT dadgindeboda, aramed mxolod sasuliero<br />
kurTxevis meSveobiT, rac, safiqrebelia, mizezi unda gamxdariyo qarTul<br />
eklesiaSi mecnieruli codnis donis dacemisa. marTlac XII saukunis Semdgomi<br />
saeklesio cxovrebis duRili da samecniero-saRvTismetyvelo-saliteraturo<br />
kvleva-Zieba (igulisxmeba XIII-XVII) verafriT Seedreba VIII-XI saukuneebis<br />
gasaocar simaRles saeklesio mecnierebis zrda-ganviTarebisa. Tumca isic<br />
unda aRiniSnos, rom XII saukuneSi jer kidev didi iyo Zala moZRvrobis<br />
institutisa, rasac mowmobs daviT aRmaSeneblis anderZi, roca man mTeli<br />
Tavisi qoneba monastrebs dautova Tavisi moZRvris xeliT: Cemma Svilma<br />
demetrem `yoveli misces moZRvarsa Cemsa... raTa romelni monasterni mamulisa<br />
Cemisani gamimwarebian, moZRvarman Cemman ukan cemiTa maTiTa alocnes<br />
CemTviso~.<br />
niko mari zrunavda qarTuli samarTlis istoriis Sesaswavlad, radganac<br />
igi ar iyo saTanado doneze damuSavebuli. revoluciis Semdeg ki, aTeistebis<br />
batonobis dros, cxadia, qarTuli saeklesio samarTlis istoria ar<br />
ganviTarebula, amis gamo kidev ufro dasafasebelia niko maris nafiqri am<br />
sferoSi. igi ikvlevda qarTul saero samarTalsac. n. mari fiqrobda, rom<br />
warmarTuli epoqis saqarTveloSi mefe Tavis xelSi aerTianebda saero da<br />
sasuliero Zalauflebas. igi amave dros qurumTuxucesi iyo 156 . `qarTuli<br />
samarTali da sarwmunoeba adreul ZeglebSi erTi sityviT gamoixateboda~.<br />
mefe pirvandeli iafeturi sazogadoebrivi warmodgeniT RvTis nacvalia,<br />
misave qurumi, mRvdeli~ 157 . n. maris mixedviT qarTuli ena, misi kultura da<br />
eTnosi uZvelesia da mas `saerTo aqvs mTeli kacobriobis aRorZinebasTan~,<br />
man ori anbani Seqmna (xucuri da mxedruli) imis gamo, rom misi erovnuli<br />
sulieri Semoqmedeba ukidures simaRleze iyo atanili 158 . anbanis Seqmnas<br />
warmarTobis epoqaSi debda, amiT exmianeboda Teimuraz batoniSvils,<br />
romelsac anton II-is biblioTekaSi upovia wigni `matiane SemecnebaTa~,<br />
romlis mixedviTac qarTvelebs farnavazamde hqoniaT anbani, damwerloba,<br />
oRond igi xevisberTa, anu qurumTa wreSi yofila farulad mosaxmari - es<br />
iyo xucuri anbani, igi ebraulis mixedviT yofila Seqmnili. farnavazs misgan<br />
ganuviTarebia mxedruli anbani 159 . samarTlis terminologiis dadgenis dros<br />
n. mari misula daskvnamde, rom sityva `sazepuro~ - sparsuli warmoSobisaa<br />
(zenduri `visoputra~, aqedan `sepuh~) da niSnavs `sakuTars~, `sobstvenni~,<br />
Semdeg miiRo warCinebulis mniSvneloba. TviTon `samarTlis~ fuZe `marTalSi~<br />
gamoyo fuZe `arT~ `arta~. Zveli induri `arta~, `rta~ niSnavda simarTles,<br />
siwmindes. Zvel sparsulSi `arta~ (arTa) erqva RvTaebasac (magram gvaqvs<br />
waRmarTi, ukuRmarTi, aRmarTi, daRmarTi, mimarTva, momarTva da sxva).<br />
aleqsandre vaCeiSvilma 1946-48 wlebSi gamoaqveyna Tavisi naSromi<br />
`narkvevebi qarTuli samarTlis istoriidan~.<br />
al. vaCeiSvilis azriT, ivane javaxiSvilma safuZveli Cauyara qarTuli<br />
samarTlis istoriis sakiTxebis mecnierul Seswavlas, mohyavs iv.<br />
javaxiSvilis Tvalsazrisi, rom qarTuli samarTlis istoriis Seswavlas<br />
abrkolebs qarTuli iuridiuli Zeglebis kritikulad gadasinjuli da<br />
dadgenili teqstebis gamoucemloba.