Richtlijn Niercelcarcinoom

Recommendations

Info

• De aanbevolen totale duur van follow-up is 5 jr • tot 10 jr (Stephenson 2004, Mickisch 2001, Ljungberg 1999) • De vorm van controle kan bestaan uit lichamelijk onderzoek, laboratorium onderzoek, Xthorax, echo abdomen en CT- scan thorax en/of abdomen (Stephenson 2004, Mickisch, 2001, Gofrit 2001) • Bij nefronsparende behandeling is controle op een lokaal recidief aangewezen (echo of CT-scan) (Delakas 2002) • De aanbevolen frequentie van controles is 1 of 2 maal per jaar (Stephenson 2004, Mickisch 2001, Ljungberg 1999) Vorm van controle Als methode voor het aantonen van asymptomatische metastasen of een lokaal recidief na behandeling van een niercelcarcinoom worden de volgende modaliteiten genoemd: lichamelijk onderzoek, laboratorium onderzoek (leverfuncties, alkalische fosfatase, serum calcium), X-thorax, echo abdomen, CT-scan abdomen of thorax en abdomen en botscan (Stephenson 2004, Mickisch 2001, Ljungberg 1999). Voor iedere modaliteit zou een afweging kunnen worden gemaakt tussen kosten enerzijds en de waarde (sensitiviteit en specificiteit) anderzijds. Ook blootstelling aan röntgenstraling speelt hierbij een rol (met name bij CT-scan). Sensitiviteit en specificiteit van deze modaliteiten met betrekking tot het opsporen van metastasen of lokaal recidief na behandeling voor niercelcarcinoom zijn echter niet exact bekend. Conclusie Niveau 4 Er is geen evidence-based standaard voor de follow-up van het niercelcarcinoom. Overige overwegingen Bij patiënten die een goede performance hebben en waarbij bijvoorbeeld systemische therapie kan worden gegeven zal een vroegtijdige herkenning van eventuele metastasen invloed hebben op het medisch beleid. Indien patiënten niet in aanmerking komen voor systemische therapie kan een minder strikte controle overwogen worden. Ondanks het ontbreken van een evidence-based standaard acht de werkgroep het wenselijk systematiek in de follow-up aan te brengen. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het schema voorgesteld in de richtlijn van de European Association of Urology (EAU)(Mickisch 2001), waar naar de mening van de werkgroep een goede balans is gevonden tussen kosten en stralingsbelasting enerzijds en voldoende nauwkeurigheid om metastasen of lokaal recidief op te sporen anderzijds. In dit schema wordt half-jaarlijks een X-thorax geadviseerd (gedurende 3 jaar, daarna jaarlijks gedurende 5 tot 10 jaar) om longmetastasen op te sporen. Het aantonen van longmetastasen is van belang omdat dit kan leiden tot het instellen van immunotherapie. Een echo van de mononier kan de ontwikkeling van een nieuwe tumor in een vroeg stadium herkennen, waarbij nefronsparende behandeling mogelijk is. Voor detectie van afwijkingen in het retroperitoneum is CT-scan meer geschikt, maar het blijft de vraag of de nadelen van dit onderzoek (kosten, stralingsbelasting) opwegen tegen de voordelen. Aanbevelingen De werkgroep stelt voor systematiek aan te brengen in de follow-up van het niercelcarcinoom, bijvoorbeeld zoals het schema voorgesteld in de richtlijn niercelcarcinoom van de European Association of Urology. 101
Aanbevolen wordt om controles bij niercelcarcinoom aanvankelijk halfjaarlijks te doen, gedurende 3 jaar, daarna jaarlijks in totaal 5 tot 10 jaar afhankelijk van tumorkarakteristieken en omstandigheden van de patiënt. De controle kan bestaan uit een X-thorax en een echografie van de nog aanwezige nier. Na een partiële nefrectomie dient de geopereerde nier te worden gecontroleerd (met echo of CT-scan) op ontwikkeling van een lokaal recidief. De duur van deze controle hangt af van tumorkarakteristieken en omstandigheden van de patiënt. Literatuur Delakas, D., I. Karyotis, G. Daskalopoulos, B. Terhorst, S. Lymberopoulos, and A. Cranidis, Nephron-sparing surgery for localized renal cell carcinoma with a normal contralateral kidney: a European three-center experience. Urology, 2002. 60(6): p. 998-1002 Gofrit, O.N., A. Shapiro, N. Kovalski, E.H. Landau, O.Z. Shenfeld, and D. Pode, Renal cellcarcinoma: evaluation of the 1997 TNM system and recommendations for follow-up after surgery. Eur Urol, 2001. 39(6): p. 669-74; discussion 675. Ljungberg, B., F.I. Alamdari, T. Rasmuson, and G. Roos, Follow-up guidelines for nonmetastatic renal cell carcinoma based on the occurrence of metastases after radical nephrectomy. BJU Int, 1999. 84(4): p. 405-11. Mickisch, G., J. Carballido, S. Hellsten, H. Schulze, and H. Mensink, Guidelines on renal cell cancer. Eur Urol, 2001. 40(3): p. 252-5. Stief, C.G., J. Jahne, J.H. Hagemann, M. Kuczyk, and U. Jonas, Surgery for metachronous solitary liver metastases of renal cell carcinoma. J Urol, 1997. 158(2): p. 375-7. Stephenson, A.J., M.P. Chetner, K. Rourke, M.E. Gleave, M. Signaevsky, B. Palmer, J. Kuan, G.B. Brock, and S. Tanguay, Guidelines for the surveillance of localized renal cell carcinoma based on the patterns of relapse after nephrectomy. J Urol, 2004. 172(1): p. 58-62 5.2 Voorlichting en psychosociale zorg; follow-up Wetenschappelijke onderbouwing Vaak leeft de verwachting, dat als de behandeling eenmaal is afgerond men de draad van het leven weer kan oppakken. De werkelijkheid is complexer. Leren leven met de ervaring van kanker, met de mogelijkheid van terugkeer en met beperkingen is zoeken naar een nieuw evenwicht. Mensen zijn geholpen als zij weten wat hen te wachten staat en als zij weten waar welke informatie, hulp en steun te krijgen is. Mensen verwachten dat follow-up consulten gericht zijn op het vaststellen dat kanker is weggebleven of teruggekeerd. Veel patiënten piekeren in de controlefase over terugkeer van kanker (Lampic 1994, Papagrigoriadis 2003). Lampic vond dat de meeste patiënten dachten dat mocht kanker terugkeren ze behandeld en genezen zouden worden. Vanuit medisch perspectief lijkt follow-up gericht op geruststelling. Maar kan follow-up zekerheid bieden over genezing of terugkeer van kanker? Deze verschillende verwachtingen bemoeilijken de communicatie tussen arts en patiënt in de controlefase. Patiënten willen vóór alles zekerheid, ook al is dit slecht nieuws. Uit onderzoek kwam naar voren dat 77% van de ondervraagde kankerpatiënten terugkeer van kanker wilde weten, ook al had dat geen voordeel voor behandeling of overleving. Een klein deel van deze groep gaf aan dat men zich psychisch wil kunnen voorbereiden. 17% wilde het niet weten als het geen voordeel had (Papagrigoriadis 2003). 102
Page 1 and 2:
Richtlijn Niercelcarcinoom
Page 3 and 4:
INHOUDSOPGAVE Aanleiding 1 Doelstel
Page 5 and 6:
vastgelegd wat thans wenselijk is b
Page 7 and 8:
Indeling van de onderbouwing naar d
Page 9 and 10:
1. Epidemiologische aspecten 1.1 Ep
Page 11 and 12:
Naarmate een ruimte innemend proces
Page 13 and 14:
Oda T, Miyao N, Takahashi A, Yanase
Page 15 and 16:
Hu J, Mao Y, and White K: Diet and
Page 17 and 18:
sarcomatoïde verandering, waardoor
Page 19 and 20:
Sanders ME, Mick R, Tomaszewski JE,
Page 21 and 22:
1.4 Voorlichting en psychosociale z
Page 23 and 24:
Lee SJ, Back AL, Block SD, Stewart
Page 25 and 26:
niercelcarcinoom ontstaat (Zie hoof
Page 27 and 28:
Herring JC, Enquist EG, Chernoff A,
Page 29 and 30:
Aanbevelingen De wijze van presente
Page 31 and 32:
Conclusie Niveau 2 De diagnostiek v
Page 33 and 34:
Fout-positieve uitslagen ontstaan b
Page 35 and 36:
3.2.1.4. 18F-FDG PET bij restadiër
Page 37 and 38:
4% voor tumoren kleiner en 89% voor
Page 39 and 40:
1999, Layfield 1993). Hierbij wordt
Page 41 and 42:
Literatuur Allaf ME, Bhayani SB, Ro
Page 43 and 44:
Tabel 3.1 Fuhrman Graderings Systee
Page 45 and 46:
Conclusie Niveau 1 TNM stadiëring
Page 47 and 48:
3.2.2.7. Overige histopathologische
Page 49 and 50:
4) Regionale lymfklieren a) Aantal,
Page 51 and 52:
3.3 Voorlichting en psychosociale z
Page 53 and 54: Literatuur Butow PN, Kazemi JN, Bee
Page 55 and 56: Literatuur Butow PN, Dunn SM, Tatte
Page 57 and 58: uitgebreidheid van de tumor, de voo
Page 59 and 60: Kobayashi T, Nakamura E, Yamamoto S
Page 61 and 62: Literatuur Blom JHM, van Poppel H,
Page 63 and 64: Literatuur Bissada NK, Yakout HH, B
Page 65 and 66: Stifelman MD, Handler T, Nieder AM,
Page 67 and 68: Motzer RJ, Mazumdar M, Bacik J, Ber
Page 69 and 70: Een lokaal recidief na een electiev
Page 71 and 72: Niveau 3 Bij tumoren met een doorsn
Page 73 and 74: cyclisch toepassen van vries en doo
Page 75 and 76: 4.2.1.1. Adjuvante radiotherapie 4.
Page 77 and 78: DiBiase, S. J., Valicenti, R. K., S
Page 79 and 80: 1998), in een andere serie met 17 p
Page 81 and 82: Literatuur Barney JD, Churchill EJ.
Page 83 and 84: Radiochirurgie Radiochirurgie is aa
Page 85 and 86: Cannady SB, Cavanaugh KA, Lee SY et
Page 87 and 88: Uit een gerandomiseerd onderzoek na
Page 89 and 90: Tabel 4.3. Combinatietherapie besta
Page 91 and 92: Er zijn weinig gerandomiseerde tria
Page 93 and 94: Conclusies Niveau 3 Niveau 3 Niveau
Page 95 and 96: Weiss, G. R., Margolin, K. A., Aron
Page 97 and 98: In Frankrijk kwam de immunotherapie
Page 99 and 100: Chemotherapie en andere systemische
Page 101 and 102: Aanbevelingen Het is gewenst kanker
Page 103: 5 Follow-up 5.1 Het doel van follow
Page 107 and 108: Niveau 3 Patiëntgerichte follow-up
Page 109: 8. Wat is de rol van VC-diagnostiek
show all

Richtlijn Niercelcarcinoom

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?