Richtlijn Niercelcarcinoom

1. Epidemiologische aspecten
1.1 Epidemiologie
Wetenschappelijke onderbouwing
Niercelkanker vormt 2% van het totale aantal nieuwe gevallen van kanker in de wereld
(Parkin 1993) en in Nederland (Visser 2003). Het betreft in meer dan 90% van de gevallen
niercelcarcinomen (Nederlandse Kankerregistratie 2000 en Tavani 1997). De overige 10%
betreffen onder andere sarcomen en lymfomen. De incidentie en mortaliteit van
niercelcarcinoom zijn in de tweede helft van de twintigste eeuw gestegen door het
toenemend gebruik van afbeeldende technieken en mogelijk door een toename van
etiologische factoren, zoals overgewicht (Pantuck 2001, Lindblad 2004, Murai 2004). Ook in
Nederland nam de incidentie toe (Coebergh 1995), maar sinds de jaren ’90 zijn de incidentie
en mortaliteit van niercelcarcinoom in Nederland stabiel (Visser 2003) (zie figuur 1.1).
Jaarlijks wordt in Nederland bij ongeveer 1500 personen, waarvan 900 mannen en 600
vrouwen, niercelcarcinoom geconstateerd. In 2001 was de incidentie van niercelcarcinoom in
Nederland 11 per 100.000 mannen en 6 per 100.000 vrouwen. Er worden kleine regionale
verschillen gevonden: de incidentie varieerde bij mannen van 7 per 100.000 in Noord-
Nederland tot 11 per 100.000 in het Noordwesten van Nederland, en bij vrouwen van 4 per
100.000 in Oost-Nederland tot 7 per 100.000 in Midden-Nederland (European Network of
cancer Registries 2001). Niercelcarcinoom komt het meest voor bij patiënten van 45 jaar en
ouder, met een piek tussen 60 en 75 jaar (Visser 2000).
Jaarlijks sterven in Nederland ongeveer 850 patiënten, 500 mannen en 350 vrouwen, met
niercelcarcinoom (Visser 2003). De mortaliteit bedraagt per jaar 7 per 100.000 mannen en 3
per 100.000 vrouwen.
15
10
5
0
1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
inc man
mort man
inc vrouw
mort vrouw
Figuur 1.1 Incidentie en mortaliteit van niercelcarcinoom in Nederland in de periode 1989-2000, voor mannen en
vrouwen, gestandaardiseerd voor leeftijd. (K. Aben, IKO. Bron: Nederlandse Kankerregistratie)
6