Richtlijn Niercelcarcinoom

innen 2,5 tot 3,5 uur de ingreep uit te voeren met een bloedverlies van gemiddeld 250-300
cc. De techniek is tot nu toe beschreven bij patiënten met een tumor grootte van maximaal 5
cm. Wel is het aantal peri- en postoperatieve complicaties groter bij de laparoscopische dan
bij de open techniek (Kim 2003, Jeschke 2001, Kaouk 2003).
Conclusie
Niveau 3
De partiële nefrectomie kan technisch volledig laparoscopisch worden
uitgevoerd.
C Marin 2002, Janetschek 2004, Kim 2003, Jeschke 2001
Overige overwegingen
Tot op heden zijn geen gerandomiseerde studies verschenen die de laparoscopische en
open partiële nefrectomie vergelijken. Ook zijn er geen follow-up gegevens bekend van de
oncologische resultaten van de laparoscopische partiële nefrectomie. Geadviseerd wordt
deze techniek alleen toe te passen door urologen met uitgebreide laparoscopische ervaring.
Aanbeveling
Een partiële nefrectomie dient via een open procedure uitgevoerd te worden. Een
laparoscopische partiële nefrectomie dient alleen in centra te worden uitgevoerd met
uitgebreide ervaring in laparoscopische urologische chirurgie.
Literatuur
Janetschek G, Abdelmaksoud A, Bagheri F, Al-Zahrani H, Leeb K, Gschwendtner M.
Laparoscopic partial nephrectomy in cold ischemia: renal artery perfusion. J Urol. 2004; 171:
68-71.
Jeschke K, Peschel R, Wakonig J, Schellander L, Bartsch G, Henning K. Laparoscopic
nephron-sparing surgery for renal tumors. Urology. 2001; 58:688-692.
Kaouk JH, Gill IS. Laparoscopic partial nephrectomy: a new horizon. Curr Opin Urol 2003;
13: 215-219
Kim FJ, Rha KH, Hernandez F, Jarrett TW, Pinto PA, Kavoussi LR. Laparoscopic radical
versus partial nephrectomy: assessment of complications. J Urol 2003;170:408-411.
Matin SF, Gill IS, Worley S, Novick AC. Outcome of laparoscopic radical and open partial
nephrectomy for the sporadic 4 cm. or less renal tumor with a normal contralateral kidney. J
Urol. 2002; 168:1356-1360.
4.1.9.3. Cryo-ablatie
Wetenschappelijke onderbouwing
Het gebruik van vriestechnieken, cryoablatie, voor therapeutische doeleinden kent een lange
historie die terug gaat tot het midden van de 19 de eeuw. De toepassing van vriestechnieken
bij patiënten met een niercelcarcinoom is voor het eerst beschreven in 1995 (Uchida 1995).
In essentie gaat het bij deze vorm van cryoablatie om het inbrengen van een probe in de
tumor van de nier, waarna een vriesproces wordt gestart met een kerntemperatuur van -175
tot -190 0 C aan de tip van de probe. Het inbrengen van de probe kan via een open, een
laparoscopische of percutane techniek (Desai 2002, Johnson 2001). De meeste ervaring
bestaat met het gebruik van vloeibaar stikstof en vloeibaar argon. Afhankelijk van de
diameter van de probe, kan een cryolaesie van 1-5 cm in doorsnede worden gecreëerd,
zodat geadviseerd wordt deze techniek alleen toe te passen bij niercelcarcinomen met een
doorsnede van maximaal 4 cm (Desai 2002). De bevriezing leidt tot cellulaire beschadiging
en vasculaire beschadiging met trombose en ischemische necrose. Onduidelijk is of het
69