Richtlijn Niercelcarcinoom

Tabel 4.3.
Combinatietherapie bestaande uit Interferon-α, IL-2 and 5-fluorouracil (tripeltherapie)
Referenties Aantal Complete Mediane
evalueerbare + partiële duur
patiënten response (%) response (mnd)
Kirchner et al 246 26+54 (33) niet vermeld
Ravaud et al 111 0+5 (2) 4
__________________________________________________________________________
IFN-a
Er zijn drie typen interferonen, alpha, beta en gamma. IFN-a is het beste bestudeerd bij
patiënten met kanker. Het anti-tumor werkingsmechanisme in vivo kan berusten op een
aantal eigenschappen van interferon: direct antiproliferatieve effecten op de tumorcellen zelf,
verhoogde antitumoractiviteit van natural killer (NK) cellen en andere lymfocyten, verhoogde
expressie van HLA klasse I op de tumorcellen, leidend tot betere herkenning door
afweercellen en meer tumorceldood, en remmende effecten op de angiogenese rond de
tumorcellen.
IFN-a kan zowel intraveneus, intramusculair als subcutaan worden toegediend, en uit de vele
kleinere studies die initieel zijn verricht, lijkt het eventueel gunstige effect op de tumor
onafhankelijk te zijn van de gekozen toedieningsroute.
Uit gerandomiseerde studies bleek IFN-a te leiden tot een significant langere overleving van
een paar maanden in vergelijking met hormonale therapie: een tweetal gerandomiseerde
studies vergeleek IFN-a met medroxyprogesteron acetaat monotherapie en vinblastine met
vinblastine plus IFN-a (Tabel 4.1). In beide studies kan de monotherapie-arm (MPA en
vinblastine) worden beschouwd als een placebo-arm. De eerste studie van de Medical
Research Council uit Engeland randomiseerde 355 patiënten met een WHO performance
score van 0-2, van wie slechts een deel een nefrectomie had ondergaan (IFN-a 1999). Er
werd gestratificeerd voor nefrectomie en voor solitaire dan wel multipele metastasen.
Patiënten kregen 3 maal per week 10 miljoen IU IFN-a s.c. gedurende 12 weken of MPA 300
mg p.o., dagelijks, gedurende 12 weken. De overleving in de IFN-groep was beter (HR 0.72,
95% CI 0.55 – 0,94, p=0.017) en wel 2.5 maand langer dan in de MPA groep. Al dan niet
nefrectomie was niet van invloed op de uitkomst. Uit deze studie blijkt dus dat relatief
kortdurende therapie met 12 weken Interferon de overleving gunstig beïnvloedt. In de
gerandomiseerde Finse studie bij in totaal 160 patiënten werden 79 patiënten
gerandomiseerd voor therapie met IFN-a2α 18 x 10 6 U sc. 3x per week (of 9, indien deze
dosis niet werd verdragen) (Pyrhonen 1999). Therapie met IFN-a bleek de mediane
overleving te verbeteren van 37,8 weken (i.e. 9 mnd , uitsluitend vinblastine) tot 67,6 weken
(i.e. 17 maanden vinblastine plus Interferon (p=0.049). Het remissiepercentage bedroeg
16,5% voor patiënten die de combinatie kregen en 2,5% voor patiënten die uitsluitend met
vinblastine werden behandeld (P = 0.0025).
Er zijn twee systematische reviews en 1 meta-analyse over interferon-bevattende schema’s
in vergelijking tot schema's die geen interferon bevatten dan wel combinatie-therapie
schema’s (Coppin 2000, Hernberg 1999, Coppin 2005)
In de meeste studies is 3x 10 miljoen IU Interferon sc. per week toegediend, met een
spreiding tussen 9 en 18 miljoen IU. Er lijkt geen voordeel te zijn van hogere doses (> 20
miljoen IU, driemaal per week
86