Richtlijn Niercelcarcinoom

Motzer RJ, Mazumdar M, Bacik J, Berg W, Amsterdam A, Ferrara J. Survival and prognostic
stratification of 670 patients with advanced renal cell carcinoma. J Clin Oncol. 1999
Aug;17(8):2530-40
SWOG 8949 als de EORTC-GU 30947 (J of urology combined analysis)
4.1.7. Embolisatie van de nier
Wetenschappelijke onderbouwing
Er worden twee indicaties beschreven voor transarteriële embolisatie van niercarcinomen: de
pre-operatieve embolisatie en de palliatieve embolisatie om locale symptomen zoals pijn en
massieve haematurie onder controle te krijgen. Het nut van de pre-operatieve embolisatie,
waarbij een reductie wordt beoogd van de vascularisatie en het volume van de nier, is nog
steeds controversieel (Munro 2003). En of de daaropvolgende nefrectomie technisch
makkelijker verloopt (door duidelijkere dissectievlakken als gevolg van weefseloedeem) staat
ook nog niet vast. Volgens sommige auteurs zou in geval van grote tumoren met
hypervascularisatie, een complete ethanol embolisatie binnen 24 uren voorafgaand aan de
nefrectomie, resulteren in een verminderde transfusiebehoefte (Bakal 1993). Alhoewel er
volgens de meeste auteurs geen rol is weggelegd voor de pre-operatieve embolisatie (Munro
2003, Lanigan 1992), beweren anderen dat de embolisatie een overlevingswinst oplevert
(Zielinski 2000). Grote prospectief gerandomiseerde studies zijn nodig om definitief de
effectiviteit van de pre-operatieve embolisatie te evalueren.
Over de zin van de palliatieve embolisatie laat de literatuur wat optimistischer geluiden
horen, vooral wat betreft de controle van massieve haematurie (Munro 2003, Hom 1999). Of
de embolisatie enig effect heeft op de progressie van de tumor is echter niet bekend. In een
recente studie bij gemetastaseerde nierceltumoren, waarbij patiënten met en zonder
embolisatie worden vergeleken, blijkt er een significante verbetering van de overleving bij de
groep met embolisatie (Onishi 1988). Grootschalige prospectief gerandomiseerde studies
ontbreken echter om hierover een definitief oordeel te vellen.
In zeldzame gevallen waarbij de patiënt chirurgie weigert of waarbij een nefrectomie een
onaanvaardbaar risico inhoudt, kan embolisatie van de nier als therapeutisch alternatief
worden overwogen.
Embolisatie van de nier gaat gepaard met minimale morbiditeit en ernstige complicaties
komen vrijwel niet voor. Het post-infarct of post-embolisatie syndroom bestaande uit koorts,
locale pijn en malaise, wordt gezien in 43% van de gevallen en deze symptomen verdwijnen
doorgaans spontaan na ongeveer 36 – 48 uren.
Conclusies
Niveau 3
Niveau 3
Het dient sterk te worden betwijfeld of de pre-operatieve embolisatie van de
nier enige waarde heeft.
C Lanigan 1992, Munro 2003
De palliatieve embolisatie kan een indicatie zijn bij massieve haematurie en
uitgesproken locale pijn bij inoperabele of gemetastaseerde niercelcarcinomen
en bij patiënten in slechte toestand.
C Munro 2003, Hom 1999
Overige overwegingen
Pre-operatieve embolisatie van botmetastasen, voorafgaand aan orthopaedische chirurgie, is
een effectieve en erkende behandeling.
64