Richtlijn Niercelcarcinoom

3.2.2.7. Overige histopathologische prognostische factoren
Wetenschappelijke onderbouwing
Er zijn vele factoren die geassocieerd lijken te zijn met ziektevrije overleving, maar deze
blijken meestal niet consistent onafhankelijk te zijn van gradering en stadiëring. Er is één
uitzondering, en wel het percentage necrose, dat in meerdere grote studies (N>400) als
onafhankelijke prognostische ongunstige factor wordt gevonden (Moch 2000, Amin 2002,
Frank 2002, Leibovich 2003, Blute 2004, Cheville 2003 en 2004). Necrose is echter geen
prognostische factor bij het papillaire niercelcarcinoom. Tumoren die in de categorie vallen
van ‘almost completely necrotic’ of ‘few tumor cells left’ zouden daarentegen juist een betere
prognose hebben (Brinker 2000).
Microvaatinvasie (MVI) wordt ook als prognostisch ongunstige factor gevonden (Van Poppel
1997, Mrstik 1992, Goncalves 2004), maar niet altijd onafhankelijk van stadium of graad
(Amin 2002, Ishimura 2004). Ishimura) en Goncalves vinden MVI als onafhankelijke
prognostische factor bij patiënten met een pT1 of pT2 ziekte (Ishimura 2004, Goncalves
2004). Microvaatinvasie komt voor in ongeveer 25-45% van de onderzochte patiënten. In alle
studies blijkt er een duidelijke associatie te zijn met TNM stadium, tumor diameter en
nucleaire graad.
Van Poppel heeft 180 patiënten onderzocht met gelokaliseerd niercelcarcinoom, pT1-4 (Van
Poppel 1997). Progressie komt voor in 39,2% van de patiënten met MVI versus 6,2% zonder
MVI (p