Richtlijn Niercelcarcinoom

145 nefrectomiën (Ono 2001). Slechts enkele casuïstische mededelingen over
poortmetastasen zijn beschreven.
Conclusies
Niveau 2
Niveau 2
De laparoscopische radicale nefrectomie heeft een lagere morbiditeit dan de
open chirurgische nefrectomie
B Gill 2000, Dunn 2000, Ono 2001, Chan 2001, Portis 2002, Stifelman 2003
C Cadeddu 1998
Bij voldoende expertise is de laparoscopische radicale nefrectomie
oncologisch even effectief als de open chirurgische nefrectomie voor
gelocaliseerde tumoren (T1 en T2), en mogelijk ook voor T3 tumoren.
B Gill 2000, Dunn 2000, Ono 2001, Chan Urol 2001, Portis 2002, Stifelman
2003
C Cadeddu 1998
Overige overwegingen
Aangezien er tegenwoordig nog weinig expertise is met de laparoscopische
tumornefrectomie in Nederland, dient deze minder invasieve behandeling bij voorkeur plaats
te vinden in daartoe gespecialiseerde centra. De laparoscopische nefrectomie dient in
Nederland te worden gestimuleerd, opdat meer patiënten met minder kans op morbiditeit
kunnen worden behandeld.
Aanbeveling
Laproscopische nefrectomie wordt aanbevolen voor T1, T2 en mogelijk ook voor T3
tumoren. Deze minder invasieve behandeling dient bij voorkeur plaats te vinden in daartoe
gespecialiseerde centra.
Literatuur
Allan JDD, Tolley DA, Kaouk JH, et al. Laparoscopic radical nephrectomy. Eur Urol 2001; 40:
17-23.
Bhayani SB, Clayman RV, Sundaram CP, et al. Surgical treatment of renal neoplasma:
evolving toward a laparoscopic standard of care. Urology 2003; 62: 821-826.
Cadeddu JA, Ono Y, Clayman RV. Laparoscopic nephrectomy for renal cell cancer:
evaluation of efficacy and safety: a multicenter experience. Urology 1998; 52: 773-777.
Chan DY, Cadeddu JA, Jarrett TW, et al. Laparoscopic radical nephrectomy: cancer control
for renal cell carcinoma. J Urol 2001; 166: 2095-2100.
Dunn MD, Portis AJ, Shalhav AL, et al. Laparoscopic versus open radical nephrectomy: a 9year
experience. J Urol 2000; 164: 1153-1159.
Gill IS, Schweizer D, Hobart MG, et al. Retroperitoneal laparoscopic radical nephrectomy:
the Cleveland clinic experience. J Urol 2000; 163: 1665-1670.
Janetschek G, Al-Zachrani H, Vrabec G, et al. Laparoskopische Tumornephrektomie.
Urologe (A) 2002; 41: 101-106.
Landman J, Lento P, Hassen W, et al. Feasibility of pathological evaluation of morcellated
kidneys after radical nephrectomy. J Urol 2000; 164: 2086-2089.
OnoY, Kinukawa T, Hattori R, et al. The long-term outcome of laparoscopic radical
nephrectomy for small renal cell carcinoma. J Urol 2001; 165: 1867-1870.
Portis AJ, Yan Y, Landman J, et al. Long-term followup after laparoscopic radical
nephrectomy. J Urol 2002; 167: 1257-1262.
61