Richtlijn Niercelcarcinoom

ijniermetastasen bedraagt tussen 88 en 100% (Gill 1994, Tshui 2000, De Sio 2003). De
specificiteit varieert van 40 tot 99% (Leibovitch 1995, Tshui 2000).
In de retrospectieve studie van Tsui betreffende 511 patiënten hadden 19 patiënten (5,7%)
een bijniermetastase (Tshui 2000). Van deze patiënten was de CT-scan in 26 gevallen
abnormaal. Van de 482 patiënten zonder bijniermetastase waren slechts 2 pre-operatieve
CT-scans verdacht. Gill onderzochten retrospectief bij 157 patiënten de correlatie tussen CTscan
en histologie van de bijnier (Gill 1994). Van de 119 patiënten met een normale CT-scan
had geen enkele een metastase van de bijnier. Een abnormale CT-scan, in de overige 38
gevallen, bleek slechts 10 keer te berusten op een metastase (incidentie 6,4%). Een analyse
door Wunderlich van 639 patiënten toonde in 9 gevallen een metastase (1,4%) (Wunderlich
1999). Bij 8 van die 9 gevallen was de CT-scan als abnormaal afgegeven. In het onderzoek
van Kobayashi hebben 5 van de 165 patiënten een metastase (3%) (Kobayashi 2003). Bij 4
patiënten toonde de CT-scan afwijkingen van de bijnier. Van de patiënten zonder metastase
hadden er tien een afwijkende CT-scan. De retrospectieve studie van Kuczyk vermeldt 27
metastasen (3,3%) bij 819 patiënten (Kuczyk 2002). In 19 gevallen was de CT-scan positief.
In de studie van von Knobloch betreffende 589 patiënten, hadden er 19 (3,2%) een
bijniermetastase (Von Knobloch 1999). Slechts bij 4 patiënten was de pre-operatieve CTscan
als verdacht afgegeven. Deze auteurs concluderen dat de pre-operatieve CT-scan
onbetrouwbaar is en adviseren een simultane adrenalectomie bij elke patiënt die in
aanmerking komt voor een radicale tumornefrectomie. Alle andere geciteerde auteurs
adviseren alleen een adrenalectomie indien de CT-scan daar aanleiding toe geeft.
Conclusies
Niveau 3
Niveau 3
Niveau 3
Van alle bijniermetastasen is bijna de helft afkomstig van bovenpoolstumoren.
C Kuczyk 2002, Paul 2001, Tsui 2000
Er zijn aanwijzingen dat een additionele adrenalectomie geïndiceerd is indien
de pre-operatieve CT-scan een afwijkende bijnier laat zien en indien intraoperatief
de bijnier macroscopisch suspect voorkomt.
C Kozak 1996, Kuczyk 2002, Gill 1994, Leibovitch 1995, Wunderlich 1999,
Paul 2001
Een adrenalectomie bij een hoge stadiëring zal geen invloed hebben op de
prognose.
C Leibovich 1995, Kozak 1996, Sandock 1997, Paul 2001
Aanbeveling
Het routinematig verwijderen van de bijnier tijdens een radicale tumornefrectomie is niet
langer gerechtvaardigd. Een adrenalectomie is alleen zinvol bij een abnormale CT-scan of
bij grote (bovenpools)tumoren. Het blijft echter twijfelachtig of de overleving hiermee
verbeterd kan worden.
Literatuur
De Sio M, Autorino R, Di Lorenzo G, et al. Adrenalectomy: defining its role in the surgical
treatment of renal cell carcinoma. Urol Int 2003; 71: 361-367.
Gill IS, McClennan BL, Kerbl K, et al. Adrenal involvement from renal cell carcinoma:
predictive value of computerized tomography. J Urol 1994; 152: 1082-1085.
Ito A, Satoh M, Ohyama C, et al. Adrenal metastasis from renal cell carcinoma: significance
of adrenalectomy. Int J Urol 2002; 9: 125-128.
55