Richtlijn Niercelcarcinoom

DiBiase, S. J., Valicenti, R. K., Schultz, D., Xie, Y., Gomella, L. G., and Corn, B. W. Palliative
irradiation for focally symptomatic metastatic renal cell carcinoma: support for dose
escalation based on a biological model. J.Urol. 1997, 158: 746-749
Figlin, R. A., Thompson, J. A., Bukowski, R. M., Vogelzang, N. J., Novick, A. C., Lange, P.,
Steinberg, G. D., and Belldegrun, A. S. Multicenter, randomized, phase III trial of CD8(+)
tumor-infiltrating lymphocytes in combination with recombinant interleukin-2 in metastatic
renal cell carcinoma. J.Clin.Oncol. 1999, 17: 2521-2529
Galligioni, E., Quaia, M., Merlo, A., Carbone, A., Spada, A., Favaro, D., Santarosa, M.,
Sacco, C., and Talamini, R. Adjuvant immunotherapy treatment of renal carcinoma patients
with autologous tumor cells and bacillus Calmette-Guerin: five-year results of a prospective
randomized study. Cancer 1996 77: 2560-2566
Gez, E., Libes, M., Bar-Deroma, R., Rubinov, R., Stein, M., and Kuten, A. Postoperative
irradiation in localized renal cell carcinoma: the Rambam Medical Center experience. Tumori
2002, 88: 500-502
Jocham, D., Richter, A., Hoffmann, L., Iwig, K., Fahlenkamp, D., Zakrzewski, G., Schmitt, E.,
Dannenberg, T., Lehmacher, W., von Wietersheim, J., and Doehn, C. Adjuvant autologous
renal tumour cell vaccine and risk of tumour progression in patients with renal-cell carcinoma
after radical nephrectomy: phase III, randomised controlled trial. Lancet 2004, 363: 594-599
Juusela, H., Malmio, K., Alfthan, O., and Oravisto, K. J. Preoperative irradiation in the
treatment of renal adenocarcinoma. Scand.J.Urol.Nephrol. 1977, 11: 277-281
Kjaer, M., Frederiksen, P. L., and Engelholm, S. A. Postoperative radiotherapy in stage II and
III renal adenocarcinoma. A randomized trial by the Copenhagen Renal Cancer Study Group.
Int.J.Radiat.Oncol.Biol.Phys. 1987, 13: 665-672
Messing, E. M., Manola, J., Wilding, G., Propert, K., Fleischmann, J., Crawford, E. D.,
Pontes, J. E., Hahn, R., and Trump, D. Phase III study of interferon alfa-NL as adjuvant
treatment for resectable renal cell carcinoma: an Eastern Cooperative Oncology
Group/Intergroup trial. J.Clin.Oncol. 2003 21: 1214-1222
Pizzocaro, G., Piva, L., Colavita, M., Ferri, S., Artusi, R., Boracchi, P., Parmiani, G., and
Marubini, E. Interferon adjuvant to radical nephrectomy in Robson stages II and III renal cell
carcinoma: a multicentric randomized study. J Clin.Oncol. 2001, 19: 425-431
Werf-Messing, B. Proceedings: Carcinoma of the kidney. Cancer 1973, 32: 1056-1061
4.2.2. Het natuurlijk beloop bij het lokaal gevorderde en op afstand gemetastaseerde
niercelcarcinoom
Wetenschappelijke onderbouwing
Het klinisch beloop van een gemetastaseerd niercelcarcinoom kan zeer verschillend zijn.
Algemeen wordt aangenomen dat spontane regressie slechts in minder dan 1% van de
gevallen voorkomt. Een interessante Britse fase II studie, waarin de patiënten werden
vervolgd tot zij evidente tekenen van progressie vertoonden en daarna pas werden
behandeld met Interferon (IFN) liet zien dat 5 van de 73 (7%) patiënten een spontane
complete of partiële remissie vertoonden (Oliver 1989). Bovendien bleven 4 patiënten (12%)
in remissie zonder tekenen van progressie gedurende 12 maanden. Bij deze studie dient te
worden opgemerkt dat het om een geselecteerde groep van patiënten, verwezen naar een
tertiair centrum en met een betere prognose leek te gaan dan de gemiddelde patiënt met een
gemetastaseerd niercelcarcinoom.
Een grote Canadese multicenter studie vergeleek Interferon-gamma (IFN-g) met placebo bij
197 patiënten (Gleave 1998). Patiënten met botmetastasen of een hypercalciaemie werden
uitgesloten van deelname. Het remissiepercentage van de met IFN-g behandelde groep
(4,4%) was lager dan het remissiepercentage in de placebogroep (6,6%, p=0.54).
Remissieduur (11 versus 7 mnd), mediane tijd tot progressie (beide 1.9 mnd) en mediane
74