Richtlijn Niercelcarcinoom

Naarmate een ruimte innemend proces in de nier groter is, neemt de kans toe dat de
uiteindelijke PA diagnose een maligniteit van de nier betreft en er geen sprake is van een
benigne afwijking. Zo beschrijft Duchene een serie van 173 patiënten waarbij bij een ruimte
innemend proces (RIP) in de nier < 4 cm in 58% een maligniteit in de nier werd gevonden,
terwijl alle RIPs > 7 cm altijd berustten op maligniteit (Duchene 2003).
In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw werd een maligniteit van de nier slechts bij 10-20%
van de patiënten per toeval ontdekt (Dinney 1992, Beisland 2002, Bretheau 1995). De
laatste 15 jaar is dit percentage gestegen naar 35-50% (Bretheau 1995, Bretheau 1998,
Beisland 2002, Duchene 2003, Lightfoot 2000). Het wijdverbreid beschikbaar komen van de
diagnostische modaliteiten echografie en CT-scan verklaart de stijging in voorkomen van het
incidentaloom (Bretheau 1998, Beisland 2002, Aso 1992, Lightfoot 2000). Uit dezelfde
retrospectieve analyses blijkt dat de incidentalomen ten opzichte van de symptomatische
tumoren kleiner zijn (Bretheau 1995, Bretheau 1998, Beisland 2002), een lager stadium
hebben (Dinney 1992, Beisland 2002, Sweeney 1996, Lightfoot 2000) en de patiënten in
deze groep een langere ziektevrije overleving, alsook een langere overleving tonen
(Bretheau 1995, Dinney 1992, Beisland 2002, Lightfoot 2000).
Het is nog onvoldoende duidelijk of de langere overleving na behandeling van een per toeval
ontdekt niercelcarcinoom te danken is aan de detectie van de tumor in een vroeger TNM
stadium en/of dat deze tumoren zich intrinsiek indolenter gedragen en zo tot een langere
overleving leiden. Eerder genoemde studies beweren vooral het eerste (Dinney 1992,
Beisland 2002, Sweeney 1996, Lightfoot 2000), terwijl Tsui het laatste suggereert (Tsui
2000).
In de enkele studies met (kleine) patiëntenseries over de natuurlijke groeisnelheid van kleine
voor maligniteit verdachte afwijkingen in de nier die werden geanalyseerd middels seriële
CT-scans, worden variabele groeisnelheden gevonden: gemiddeld tussen 0.36 cm/jaar tot
2.0 cm/jaar maar met een grote variatie tussen de individuele niercelcarcinomen (Kato 2004,
Oda 2001, Bosniak 1995). Op grond van het CT beeld valt de toekomstige groeisnelheid niet
te voorspellen. Om deze reden kan alleen in een selecte patientengroep een watchful waiting
beleid worden gevoerd.
Conclusies
Niveau 2
Niveau 2
De afgelopen decennia is de frequentie van het incidentaloom van de nier
gestegen. Dit is het gevolg van het wijdverbreid beschikbaar komen van vooral
echografie en CT-scan van het abdomen.
B Bretheau 1995, Bretheau 1998, Lightfoot 2000
C Beisland 2002, Duchene 2003
De bij toeval ontdekte niercelcarcinomen zijn ten opzichte van de
symptomatische tumoren kleiner, hebben een lager stadium. De patiënten in
deze groep lijken een langere ziektevrije overleving en ook een langere totale
overleving te hebben.
B Bretheau 1995, Bretheau 1998, Lightfoot 2000
C. Beisland 2002, Dinney 1992
8