Richtlijn Niercelcarcinoom

grotere tumoren, met hogere stadiëring en gradering, en hogere incidentie van metastasen)
(Zisman 2003). In een retrospectieve analyse van Zisman –de grootste serie uit de recente
literatuur- worden 207 patiënten met veneuze tumor thrombus vergeleken met 607 patiënten
zonder thrombus (Zisman 2003). Van de 100 patiënten met een thrombus in de vena cava
inferior waren er 21 met supradiafragmatische uitbreiding, waarvan 14 tot in het rechter
atrium. De incidentie van metastasen in de groep met tumor thrombus is meer dan twee
maal zo hoog in vergelijking met de groep zonder thrombus (63% versus 25%). In geval er
geen metastasen (N0M0) zijn is de 2- en 5-jaarsoverleving respectievelijk 83% en 72% voor
patiënten met een tumor thrombus in de vena cava inferior, en respectievelijk 90% en 68%
voor patiënten met een thrombus in de vena renalis. Deze laatste overlevingspercentages
zijn vergelijkbaar met die van patiënten zonder tumorthrombus (respectievelijk 93% en 81%).
Het feit dat tumoren met een thrombus in de vena renalis in principe eerder gediagnostiseerd
worden dan niercelcarcinomen met een thrombus in de vena cava inferior, maakt hun
prognose gunstiger. Patiënten met een tumorthrombus blijken vaker een locaal recidief te
vertonen binnen 6 maanden.
Het blijft onduidelijk of het craniale niveau van de thrombus in de vena cava inferior van
prognostisch belang is. Recente studies tonen aan dat de craniale uitbreiding van de
thrombus geen invloed zou hebben op de overleving, bij niet-gemetastaseerde
niercelcarcinomen, indien een radicale en veilige chirurgische techniek wordt toegepast
(vaak met cardiopulmonale bypass en diepe hypothermic circulatory arrest) (Glazer 1996,
Staehler 2000). Lokale tumor uitbreiding zou wel van prognostisch belang zijn, eerder dan
het niveau van de tumor thrombus in de vena cava inferior (Zisman 2003). De hoge perioperatieve
mortaliteit (tot 40%) bij supradiafragmatische tumorthrombi draagt eveneens bij
tot een slechtere overleving (Staehler 2000).
Conclusies
Niveau 2
Niveau 2
De prognose van patiënten met een tumorthrombus in de vena cava inferior
blijkt relatief gunstig, indien er geen metastasen zijn en een volledige
chirurgische verwijdering mogelijk is.
B Skinner 1989, Novick 1990, Swierzewski 1994, Zisman 2003, Bissada 2003
Niercelcarcinomen met een tumorthrombus hebben doorgaans een hogere
stadiëring en gradering. Ook komen metastasen minstens tweemaal zo vaak
voor. Dit biologisch agressievere gedrag bepaalt de uiteindelijke prognose en
niet zozeer het craniale niveau van de tumorthrombus
B Zisman 2003, Giberti 1997, Ciancio 2002, Bissada 2003, Glazer 1996,
Staehler 2000
Overige overwegingen
De inoperabiliteit zou toenemen naarmate de thrombus hoger reikt. De operatieve
benadering en techniek voor het verwijderen van een thrombus uit de vena cava inferior
wordt bepaald door het craniale niveau van de tumor thrombus. Bij thrombus uitbreiding
boven het diafragma is behandeling in een gespecialiseerd centrum met cardiopulmonale
chirurgische faciliteiten een noodzaak.
Aanbeveling
Om patiënten met een supradiafragmatische tumorthrombus optimale kansen te geven,
dient behandeling plaats te vinden in een gespecialiseerd centrum met cardiopulmonale
chirurgisch-technische faciliteiten.
59