Jaarboek Thomas Instituut 2006 - Thomas Instituut te Utrecht

More documents

Recommendations

Info

92 RUOI TE VELDE wel iets duidelijk over wat respect voor de menselijke waardigheid betekent maar juist niet wat een menselijk individu tot persoon maakt. Een menselijk individu is altijd reeds een persoon, en daarmee meer dan louter een empirisch individu als een samenstel van functies, competenties en behoeften. Het lijkt me niet voldoende om het 'meer' van de persoon, dat de basis is van de menselijke waardigheid, op te vatten als een symbolische karakterisering, want dan dreigt weg te vallen hoe 'persoon' de zijnswijze van een menselijk individu kwalificeert in termen van vrije zelfstandigheid. Dat ieder menselijk individu drager is van een absoluut merkteken heeft dan weliswaar niet zijn grond in empirische kenmerken van het individu, dus het individu zoals dat zich laat beschrijven vanuit een empirisch constaterende houding, maar wel in de zijnswijze van het menselijk individu die gekarakteriseerd moet worden als 'vrije identiteit', iets wat zichjuist empirisch aan het oog onttrekt. Het lijkt me dat in de opvatting van persoon als symbolische karakterisering het onderscheid tussen persoon als zijnswijze van het individu en het zich tot een menselijk individu verhouden als tot een persoon wegvalt. Spreken over de ander als een persoon berust dan in een bepaalde wijze van zien waardoor de lichamelijke aanwezigheid van een mens wordt 'belicht' vanuit een door symbolische betekenissen gereguleerde kader van het 'binnenperspectief'. Vanuit deze opvatting kan men moeilijk bevestigen dat God een persoon is, hooguit dat in een religieussymbolisch kader van de ethische praktijk het respect voor ieder menselijk individu wordt uitgedrukt en beleefd door te spreken van alle mensen als 'kinderen' van dezelfde goddelijke Vader. God als persoon of als persoonachtig wezen zien wordt op deze manier begrepen als onderdeel van een religieus betekeniskader die een bepaalde ethische praktijk ondersteunt en inspireert. Een dergelijk religieus kader, aldus De Dijn, versterkt de ethische praktijk juist in confrontatie met de kwetsbaarheid en onontkoombare contingentie van het bestaan. De ethische praktijk bedient zich van symbolische onderscheidingen en categorieën als persoon, ziel, waardigheid, die hun betekenis hebben binnen deze praktijk zelf en die in confrontatie met een extern 'wetenschappelijk' standpunt als grondeloos verschijnen, en precies ook als grondeloos bevestigd dienen te worden. Zo berust de ethische houding tot de ander als een uniek en
OVER GOD ALS PERSOON 93 waardig persoon op een soort praktisch 'geloof', dat zijn religieuze correlaat heeft in een moreel en persoonlijk godsbeeld. We zijn nu op het punt aangekomen waarop we zinvol de opvatting van Thomas ter sprake kunnen brengen binnen de context van de discussie over de persoonlijke God. Thomas' visie kan voor deze discussie verhelderend zijn, niet alleen omdat hij op grond van een bepaald begrip van persoon betoogt dat persoon-zijn hoort bij God maar vooralook omdat hij laat zien dat de geestelijke personaliteit van God als scheppende zijnsgrond van alle dingen het mogelijk maakt een wereld te denken waarin mensen als vrije personen kunnen bestaan. 4. Thomas over het persoon-zijn van God De christelijke theologie heeft altijd gemeend over God als persoon te mogen spreken, en wel op twee manieren, enerzijds door 'God' als eigennaam op te vatten, dus als concrete persoon, en anderzijds door de trinitaire relaties in God met de naam 'persoon' aan te duiden. De term 'God', als eigennaam gebruikt, sluit de notie van persoon in. Maar dat is toch iets anders dan het goddelijk wezen rechtstreeks en positief bepalen volgens de (eindige) voorstelling van persoon. Het is niet als zou God een persoon zijn zoals mensen personen zijn, maar dan groter en volmaakter, uitgezuiverd van alle beperkingen (lichaam!) die er aan menselijke personen kleven. Zo kan het niet, want dan zou God een uitvergroot eindig wezen zijn in plaats van het absolute wezen. Een uitvergroot eindig wezen blijft eindig, ook al maakt men er het hoogste en het grootste van." In zijn theologie brengt Thomas scherp en principieel naar voren dat voor de mens een positief en rechtstreeks weten van Gods wezen uitgesloten is. We kunnen van God niet weten wat Hij is. Als we dan mogen bevestigen dat God persoon is, dan berust dat niet op een vermeend positief weten omtrent God noch op een verabsolutering van een 10 Hetis nietonbelangrijker op te wijzendatde uitdrukking'hoogstezijnde' (het 'opperwezen' van de ontotheologie) vreemd is aan Thomas' metafysischdenkenover God. Thomasspreektnooit overGod als het 'ens supremum'of 'ens maximum'.God is niet het hoogstebinneneenrangorde van hoog en laag, dus geen top van de piramide,zoals men vaak lijkt te denken.
Page 2 and 3:
Thomas Instituut te Utrecht Boàrd
Page 4 and 5:
Editorial Board Prof. dr. H.J.M. Sc
Page 6 and 7:
Rudi te Velde OVER GOD ALS PERSOON.
Page 8 and 9:
6 INTRODUCTION A second contributio
Page 10 and 11:
8 HENK J.M. SCHOOT us of the rise a
Page 12 and 13:
10 HENK lM. SCHOOT [...]."(6,5) The
Page 14 and 15:
12 HENK J.M. SCHOOT All of those wh
Page 16 and 17:
14 HENK J.M. SCHOOT intended for th
Page 18 and 19:
16 HENK J.M. SCHOOT the Father and
Page 20 and 21:
18 HENK J.M. SCHOOT also called 'th
Page 22 and 23:
20 HENK J.M. SCHOOT to Jesus: the f
Page 24 and 25:
22 HENK J.M. SCHOOT consists fundam
Page 26 and 27:
24 HENK 1.M. SCHOOT The analysis of
Page 28 and 29:
26 HENK J.M. SCHOOT are the mediato
Page 30 and 31:
28 HENK J.M. SCHOOT Finally, it is
Page 32 and 33:
30 HENKJ.M.SCHOOT being taken serio
Page 34 and 35:
32 HENK 1.M. SCHOOT When I started
Page 37 and 38:
NICHOLAS OF CUSA AND THE RELATION B
Page 39 and 40:
NICHOLAS OF CUSA 37 possibilities i
Page 41 and 42:
NICHOLAS OF CUSA 39 Readers of this
Page 43 and 44: NICHOLAS OF CUSA with reverence." I
Page 45 and 46: NICHOLAS OF CUSA 43 God and believe
Page 47 and 48: NICHOLAS OF CUSA 45 So, on the one
Page 49 and 50: NICHOLAS OF CUSA 47 So, Saint Paul
Page 51 and 52: NICHOLAS OF CUSA 49 Word of God. Ev
Page 53 and 54: NICHOLAS OF CUSA 51 theology of rel
Page 55 and 56: NICHOLAS OF CUSA 53 Cusanus as a Ch
Page 57 and 58: NICHOLAS OF CUSA 55 work, Nicholas
Page 59 and 60: NICHOLAS OF CUSA 57 The ambiguity o
Page 61 and 62: NICHOLAS OF CUSA 59 Beginning and i
Page 63: NICHOLAS OF CUSA 61 5. Work, insofa
Page 66 and 67: 64 FRANS J.H. VOSMAN betrifft nicht
Page 68 and 69: 66 FRANS J.H. VOSMAN Wahrheit, die
Page 70 and 71: 68 FRANS J.H. VOSMAN entnommenen Vo
Page 72 and 73: 70 FRANS J.H. VOSMAN Hinblick auf G
Page 74 and 75: 72 FRANS lH. VOSMAN begegnen Gut un
Page 76 and 77: 74 FRANS J.H. VOSMAN wie zwischen H
Page 78 and 79: 76 FRANS J.H. VOSMAN eine Logik des
Page 80 and 81: 78 FRANS J.H. VOSMAN Schrecken der
Page 83 and 84: OVER GOD ALS PERSOON Kuitert, De Di
Page 85 and 86: OVER GOD ALS PERSOON van de eerste
Page 87 and 88: OVER GOD ALS PERSOON 85 bepaald soo
Page 89 and 90: OVER GOD ALS PERSOON 87 voortkomt u
Page 91 and 92: OVER GOD ALS PERSOON 89 De diepere
Page 93: OVER GOD ALS PERSOON 91 Persoon-zij
Page 97 and 98: OVER GOD ALS PERSOON 95 'goddelijke
Page 99 and 100: OVER GOD ALS PERSOON 97 mogen wij d
Page 101 and 102: OVER GOD ALS PERSOON 99 zijnde uit
Page 103 and 104: OVER GOD ALS PERSOON 101 vindt in z
Page 105 and 106: OVER GOD ALS PERSOON 103 identifice
Page 107 and 108: TRANSCENDENTALE NOTIES VAN WERKELIJ
Page 141: TRANSCENDENTALE NOTIES VAN WERKELIJ
Page 144 and 145:
142 HENK J.M. SCHOOT islamitisch-ch
Page 146 and 147:
144 HENK lM. SCHOOT verschijnen van
Page 148 and 149:
146 HENK J.M. SCHOOT bedoelt schijn
Page 150 and 151:
148 HENK J.M. SCHOOT van de erfzond
Page 152 and 153:
150 HENK J.M. SCHOOT Ik noem nu in
Page 154 and 155:
152 HENK J.M. SCHOOT God door Mosli
Page 157 and 158:
ANNUAL REPORT 2006 Cristina M. Pump
Page 159 and 160:
ANNUAL REPORT 2006 157 member of th
Page 161 and 162:
Radboud University Nijmegen Utrecht
Page 163 and 164:
Individual projects ANNUAL REPORT 2
Page 165 and 166:
ANNUAL REPORT 2006 163 Valkenberg,
Page 167 and 168:
ANNUAL REPORT 2006 165 Goris, H.J.M
Page 172:
0 0 p 0 ,0 if "0 8 0 \l ~
show all

Jaarboek Thomas Instituut 2006 - Thomas Instituut te Utrecht

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?