Leraar worden:'under construction'? - Open Universiteit Nederland

38 Voor herintreders, zij-instromers en stille reserve is een adequate informatiecampagne erg belangrijk
(Oudejans & Meier, 2002).
39 Van reguliere studenten in de initiële opleiding, zij-instromers en beginnende en ervaren beroepsbeoefenaren.
Onderzoek toont aan dat het belangrijk is om beginnende leerkrachten voldoende
begeleiding en coaching te bieden, teneinde vroegtijdige uitstroom te verminderen (De Jonge &
Muijnck, 2002).
40 Naar de wijze waarop ervaren of zittende leraren leren (‘teacher learning’) is weinig onderzoek
verricht en bijgevolg is er weinig over bekend (Beijaard & Brekelmans, 2002). Kennis van dit veld is
van belang om serieus werk te maken van de loopbaan- en carrièreontwikkeling van zittende
leerkrachten.
41 Er is een onderscheid te maken tussen organisatorische flexibilisering, waartoe bijvoorbeeld verschillende
in- en uitstapmomenten en tijd- en plaatsonafhankelijk leren behoren, en inhoudelijke flexibilisering
waaronder vrijstellingen vallen en afstemming van de inhoud op persoonlijke belangstelling.
Op dit moment lijken de opleidingen met de organisatorische flexibilisering verder gevorderd te zijn
dan met de inhoudelijke.
42 Koper (2000, p. 10 e.v.) geeft een uitvoerige beschouwing over wat een leeromgeving is en definieert
deze als volgt:‘Een leeromgeving is een sociaal systeem, gericht op de permanente ontwikkeling en
certificering van menselijke kennis en competenties in een bepaald domein.’ De auteur geeft ook een
voorlopige definitie van een elektronische leeromgeving (p. 22):‘Een elektronische leeromgeving is
een sociaal systeem, gericht op de permanente ontwikkeling en certificering van menselijke kennis
en competenties in een bepaald domein waarvan de subsystemen gedistribueerd in tijd en plaats
kunnen voorkomen, en waarbij ict zorgdraagt voor de functies integratie, representatie, personalisatie,
samenwerking en procesbeheer.’ Ik sluit me bij deze opvattingen aan.
43 De Onderwijsbond CNV bijvoorbeeld is tegen de recent voorgestelde versoepeling van de eisen
aan zij-instromers, onder meer omdat er bij bemiddelingsorganisaties duizenden mensen staan
ingeschreven die wél gediplomeerd zijn en waarvan scholen geen gebruik maken (Schooljournaal,
7 december 2002).
44 De lerarenopleidingen zijn bezig met een vernieuwingsslag. Het Sociaal en Cultureel Planbureau
(2002) concludeert dat er, afgaande op studentoordelen, nog een flinke kwaliteitsverbetering en
niveauverhoging nodig is. In 2002 verscheen de rapportage (HBO-raad, 2002a) over visitatie van de
eerstegraadslerarenopleidingen in het hoger beroepsonderwijs. De conclusies waren niet in alle
opzichten positief. Visitatie van de pabo’s bevindt zich momenteel in de afrondende fase.
45 In het aantal geplaatsten in het voortgezet onderwijs zijn tot en met het derde kwartaal van 2001 de
mensen inbegrepen die geplaatst zijn op basis van artikel 33.3 van de Wet op het voortgezet onderwijs.
46 Persoonlijke mededeling van F. Rokebrand, voorzitter Landelijk overleg lerarenopleidingen primair
onderwijs, 25 april 2002.
47 Het rapport over zij-instroom in het primair onderwijs wordt in de lente van 2003 verwacht.
48 Belangrijke doelen van de zij-instroom zijn ook een begin maken met een meer open onderwijsarbeidsmarkt
en een impuls geven aan de kwaliteit van het onderwijs. De aantallen zijn echter vooralsnog
te gering om in dit opzicht grote effecten te verwachten.
49 Zoals in de Volkskrant van 11 oktober 2002, waarin een artikel staat onder de kop ‘Onderwijs negeert
buitenstaanders’. Overigens zijn er over zij-instromers de laatste jaren tientallen artikelen in uiteenlopende
periodieken verschenen. Soms bestaat de indruk dat beginnende zij-instromers in ‘te moeilijke’
klassen worden geplaatst. Het is de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen dat dit niet
gebeurt.
50 Tweede Kamer der Staten Generaal, 33ste Vergadering - 9 December 1953; Deel II Zitting 1953-1954.
Handelingen III 1953-1954, pagina 2238. Vaststelling hoofdstuk VI Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen.
Leraar worden: ‘under construction’?
77