S - Nederlandse Vereniging voor Klinische Neurofysiologie

98 HansKoelmanen HumphreyMorré
Omdekansopdoseringsfouten bijgebruikvande2preparaten teminimaliseren ishetzinvol
om altijd oplossingen van gelijke sterkte te maken. Dus als uitgegaan wordt van een verhouding
waarbij 1 E Botox R○ overeenkomt met 4 E Dysport R○ , dient 1 flacon Botox R○ (100 E) te worden
opgelost in 2 ml NaCl 0,9% terwijl 1 flacon Dysport R○ (500 E) dan wordt opgelost in 2,5 ml Na-
Cl 0,9%. Wanneer grotere mate van verdunningen worden gebruikt bij dezelfde hoeveelheid BT
neemt het effect van de behandeling toe. Dit is met name nuttig bij de behandeling van spasticiteit
wanneer grote spieren moeten worden behandeld, en een belangrijk doel de verbetering
van de passieve bewegelijkheid is. Bij de behandeling van de meeste vormen van dystonie is het
toedienen van grotere volumina niet wenselijk omdat de kans op zwakte van andere dan de te
behandelen spieren dan toeneemt.
Bij het oplossen moeten de flacons Botox R○ en Dysport R○ niet worden geschud omdat door
het schudden de BT kan worden geïnactiveerd. De BT lost zeer snel op en voorzichtig zwenken
is voldoende. Bij het toedienen van de BT kan voor identificatie van de injectieplaats gebruik
worden gemaakt van elektromyografie (EMG), (zenuw)spier stimulatie, en echografie. Wanneer
van het EMG gebruik wordt gemaakt, dient er voldoende functie van de spier aanwezig te zijn.
Na injectie van BT ontstaan de eerste effecten binnen 2 a 3 dagen. Het effect is meestal maximaal
na2weken.Meestalraaktdebehandelingna2,5maandweeruitgewerkt.Indiendesynapswordt
geblokkeerd vormt de zenuw nieuwe synapsen, een proces dat sprouting wordt genoemd. Dit is
echter eentijdelijk proces en uiteindelijk worden de oorspronkelijke synapsen weer functioneel.
11.2 Indicatiegebieden
Het aantal mogelijke indicatiegebieden voor het gebruik van BT binnen de neurologie is groot
en divers. In Nederland is BT alleen geregistreerd voor de behandeling van cervicale dystonie,
blefarospasme, hemifacialis spasme, hyperhidrosis en verschillende vormen van spasticiteit.
11.2.1 Cervicaledystonie
Er zijn meerdere dubbelblinde gerandomiseerde studies die het effect van BT bij cervicale dystonie
bevestigen. Bij cervicale dystonie is behandeling met BT eerste keus. 70 tot 80% van de patiënten
heeft baat bij de behandeling in de vorm van verbeterde positie van het hoofd en afname
van pijn. De selectie van te injecteren spieren wordt bepaald door de dystone beweging. Dit gebeurtvooraldoorobservatie.Eenpolymyografiewaarbijdeelektromyografischeactiviteitvandeverschillendespierenindenekmetbehulpvannaaldelektrodeswordtgeregistreerdkanaanvullendeinformatieoverdebetrokkenheidvanspierengeven.Welmoetrekeningwordengehouden
metmogelijkecompensatoireactiviteitinspieren.Spierenwordenafhankelijkvandetebestrijden
bewegingvolgensTabel11.1behandeld.HetlijktaantebevelenditonderEMGcontroletedoen.
Hierbij wordt door de holle naald, waarmee monopolair de spieractiviteit wordt gemeten, de BT
toegediend. Zeker de dieper gelegen spieren zijn met EMG met meer zekerheid teidentificeren.
Bijwerkingen: Slikstoornissen en nekzwakte zijn de belangrijkste bijwerkingen. In het algemeen
zijn de bijwerkingen gering. Slikstoornissen treden met name op bij behandeling van
de m. sternocleidomastoideus. Zelden isplaatsing van een maagsonde noodzakelijk.