Th&ma Hoger Onderwijs 2021-2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Het rad van
ongelijkheid
Orhan Agirdag: Onderwijs
in een gekleurde
samenleving
EPO, Antwerpen.
ISBN 9789462672505;
260 blz. € 24,90
tel je even voor dat
S
enkele leerlingen
kleine diefstallen
hebben gepleegd
in de stad waar de school gevestigd
is. Het hoofd van de school
bespreekt met het hoofd van de
politie en de burgemeester hoe
ze dit probleem kunnen aanpakken.
Denk dan even bij jezelf:
zijn het in mijn voorstelling drie
witte mannen die het probleem
aan het bespreken zijn? En de
leerlingen die stelen, die hebben
wellicht een kleurtje?
We denken vaak in stereotypen
en we bedoelen dat meestal
helemaal niet slecht. Maar zoals
Orhan Agirdag met veel verve
aantoont in zijn boek Onderwijs
in een gekleurde samenleving,
zeker in het onderwijs is dat niet
onschuldig. Want de dominante
‘witte’ beelden zijn ingrijpender
dan we spontaan zouden
denken. Ze bepalen mee of
leerlingen zich thuis voelen op
school, hun welbevinden, hun
zelfbeeld en daarmee ook hun
studieprestaties en de kansen
die ze in het onderwijs én later
hebben. We wijten dit vaak aan
andere factoren, zoals hun (taal-)
achterstand of hun IQ, maar
in werkelijkheid gaat het om
achterstelling.
Er zijn structurele mechanismen
aan het werk waardoor
etnische verschillen leiden
tot onderwijsongelijkheden.
Het ‘rad van ongelijkheid’,
zoals Agirdag het noemt, draait
onverbiddelijk in het nadeel van
leerlingen van kleur. Ze worden
gesegregeerd in klassen en scholen
(bijvoorbeeld in een ‘b-klas’)
waar de onderwijskwaliteit
nogal eens te wensen overlaat.
Ze moeten opboksen tegen stereotypen
die hun eigen taal en
cultuur niet erkennen (ze ‘staan
achter’ met taal, terwijl ze net
een taal méér kennen). Ze krijgen
te maken met negatieve
vooroordelen en lage verwachtingen,
die ze vaak ook overnemen
omdat het de dominante
beelden in de samenleving zijn.
En ze worden gediscrimineerd:
ze krijgen vaker straf, meer
negatieve adviezen et cetera.
In het hart van dit alles zit
een systeem van institutioneel
racisme, dat leerlingen op
basis van hun etnische achtergrond
een lage status toekent.
En dat alles leidt ontegensprekelijk
tot ongelijkheden
in schoolprestaties.
Het boek stopt gelukkig niet
bij het fileren van het rad van
ongelijkheid, maar draagt ook
oplossingen aan. We kunnen
81