dıyarbakır zındanı

183
lar dı. Böy le yar dım laş ma lar la in sa nın ih ti yaç la rı nı gi der me si za ten
söz ko nu su ola maz. Ama bir lok ma da ol sa, bun lar duy gu ve mo ral
açı sın dan di re niş çi ler için bü yük bir tak vi ye an la mı na ge li yor du.
Da ya nış ma yı ve yol daş lık duy gu la rı nı öl dür me yen, hâlâ on lar la
aran da ba zı şey le rin ko run du ğu nu or ta ya ko yan, his se ti ren an lam -
lar ta şı yor. Es ki güç lü bağ la rı mı zın tüm den kop ma dı ğı nı bu dav ra -
nış lar gös ter miş olu yor du.
- Tes lim ol muş in san lar hüc re ler de di re nen ar ka daş lar için se -
fer ber olup yar dı ma ko şar ken ken di ken di siy le ba rı şık ol ma ma ha -
li ni ya şı yor du di ye bi lir mi yiz?
- Evet, o ha li ya şı yor… Ruh sal ezik li ği, suç lu lu ğu ay nı za man da
ya şı yor. Tes lim ol muş, ku ral la ra uy muş, ama gö nül ba ğı ola rak hâlâ
sa na bağ lı dır, des tek li yor… Bu yap tı ğı, ay nı za man da tek zip tir!..
Dav ra nı şı nı onay la ma mak tır. Eğer bu in san lar di re ni şi an lam sız,
ge rek siz gör se ler böy le bir da ya nış ma ya ha liy le hiç gir me ye cek ler -
dir. As lın da on la rın o ko nu ma düş me le ri nin özün de ya tan, yo ğun
iş ken ce ve bas kı la rın da ya tıl ma sı kar şı sın da bo yun eğ me le ri dir. Bo -
yun eğ di ri len in san ken di siy le ba rı şık ol maz. Ağır iş ken ce ve ya pı -
lan la ra da ya na mı yor, bu ko nu da za yıf lık gös ter dik le ri için tes lim
olu yor lar, ama bir bağ var; o da öl dü rül me yen, par ti ye ve hal ka, de -
ğer le ri ne bağ lı lık duy gu su dur. On lar da şu ve ya bu şe kil de var lı ğı nı
sür dü rü yor. Bu nun ya nın da şu na da ta nık ol duk: Bir yer de he men
her şe yi ni ha re ke te borç lu olan, ya ni in san laş ma yı, gün yü zü ne çık -
ma yı, dev rim ci ler le olan iliş ki le ri ne borç lu olan in san la rı mız var dı.
İki jop ye me mek için bir si ga ra, bir lok ma yi ye cek ver me yi red det -
me, hat ta ver mek is te yen ar ka daş la ra so run çı kar ma, “si zin yü zü -
nüz den da yak yi ye ce ğiz, ra hat du run, yap ma yın, et me yin!” di yen le -
ri de gör dük. Böy le le ri de ol du ve bu olay lar da ya şan dı… Ti pik bir
ör nek ve re yim: İs mi ni ha tır la mı yo rum, ken di si Arap ol du ğu için
gar di yan lar onu “Arap” di ye ça ğı rır dı. Ki şi li ği sı fır lan mış, in san lı ğı
kal ma mış, gar di yan la rın elin de oyun cak ol muş tu… ölüm oru cun -
day dık. O gün ler de bir gün, Arap’ın eli ne bir par ça ek mek ver di ler,
üze ri ne de yağ sür dü ler, hüc re ler de ölüm oru cun da olan biz le rin ve
di re ni şi 4. kat ta sür dü ren le rin kar şı sın da iş tah uyan dı ra cak şe kil de