dıyarbakır zındanı

494
baş lı yor. Ör ne ğin Mayk de dik le ri bir gar di yan var dı. Ta ri hi çe vir
mar şı nın “ta ri hi çe vir nal se si kıs rak se si bun lar” di ze si ni re vi ze
ede rek “kıs rak se si” ye ri ne “eşek se si” der di. 52 marş var. Söy lü -
yor sun bi ti yor, ye ni den söy lü yor sun ve ağ zın dan çı kan di ze ler,
mar şın söz le ri faz la bir şey ifa de et mi yor ar tık. Yor gun sun ve bit -
kin sin, öf ken, is ya nın gi de rek da ha da bü yü yor. Jop ve ka las lar al -
tın da, zu lüm le “en hız lı marş ez ber let me” re ko ru Di yar ba kır’da -
dır. Bu özel li ği ba kı mın dan Di yar ba kır’ı hiç bir yer le kı yas la ya ma -
yız… Bir pa zar gü nüydü. Esat Ok tay anon sun ba şı na geç ti, Ata -
türk’ün “genç li ğe hi ta be si”ni, on kı ta lık “ta ri hi çe vir” mar şı nı,
böy le uzun dört-beş marş da ha yaz dır dı. Ken di si söz cük söz cük
oku du, tu tuk lu lar yaz dı. Yaz ma işi ta mam lan dık tan son ra Esat Ok -
tay, “Pa zar te si gü nü ne ka dar bu marş lar ez ber le ne cek, ya rın her -
ke si sı nav dan ge çi re ce ğim, ez ber le me ye nin vay ha li ne!” de di. Ya -
şa mın da ez be rin de bir mıs ra, bir dört lük ol ma yan in san lar bi le
yaz dı rı lan la rın tü münü yir mi dört sa at ten da ha kı sa bir sü re de ez -
ber le di. Ez ber le me mek, yap ma mak is ti yor sun, ama bir yer de ye te -
nek le ri ni ayak lan dı rı yor sun. Çünkü sa kat ka la bi lir sin, öle bi lir sin,
ağır iş ken ce gö re bi lir sin. İş, ar tık öy le ge lip ge çi ci bir iş ken ce ye
da yan mı yor, uzun va de li sü re ci il gi len di ri yor. Bir gün de ğil, bir ay,
bir yıl de ğil; yıl lar ca sü re cek bir uy gu la ma. İki gün ez ber le me din,
giz len din, ama üçüncü gün ya ka la nır sın, ez ber le mek zo run da sın.
En faz la bir iki ay böy le ida re eder sin… Bu so ru nun kök ten çö -
zümü ta bii ki di re niş ten ge çer. Bu iş po lis sor gu su na da ben ze mi -
yor. Po lis sor gu sun da ge nel de şu psi ko lo jik fak tör var dır: Po lis iş -
ken ce edi yor, ama eğer öl mez sen en faz la üç-beş ay son ra el le rin -
den kur tu lur sun. Ama Di yar ba kır’da üç-beş ay la kur tu la maz sın.
Ay la rı de ğil, yıl la rı il gi len di ren bir sü reç. Öte si bu uy gu la ma la rı ne
za man ve na sıl di ze ge ti re bi le ce ğin ko nu sun da da net de ğil sin.
“Bir ay, al tı ay son ra vah şe ti son la rım, di re ni şe ge çer so nuç alı -
rım” di ye mi yor sun. Güçlü 1981 di re ni şi ye nil gi ye uğ ra mış, ge li -
nen nok ta onun ge ri sin de. Da ha ör güt süz ve da ğı nık sın, ye nil gi
psi ko lo ji si var. Dü ne ba kı yor sun, ya rı nı kı yas lı yor sun, ka ran lık bir
tü nel için de sin. Ve tü ne lin ucu nu gör mü yor sun.