dıyarbakır zındanı

274
re le rin de böy le tra ji-ko mik man za ra lar çok ça ya şa nı yor. Yi ne ce -
za e vi ne ilk ge ti ri len le re özel lik le da ha ön ce has ta lık ge çi rip ge çir -
me di ği so ru lu yor du. Ge len ler, “bel ki iş ken ce den kur tu lu rum” dü -
şün ce siy le has ta lı ğı ol sun ol ma sın bir şey ler uy du ru yor. Ki mi si,
“ben de kalp yet mez li ği var”, ki mi si, “ben de ve rem var”, ki mi si,
“Ben de sa kat lık(lar) var” di yor. İda re, tu tuk lu nun ce za e vi ne gel -
me den be lir ti len has ta lı ğı ol du ğu na da ir tu ta nak dü zen li yor ve
ken di si ne im za la tı yor. Bu bel ge son ra kul la nıl mak üze re tu tuk lu -
nun dos ya sı na ko nu yor. Eğer za man la ce za e vin de iş ken ce so nu cu
ölür se, ha zır la na cak ölüm tu ta na ğı na im za la nan bel ge de yer alan
has ta lık ya zı lı yor. Tu tuk lu nun iş ken ce ve bas kı so nu cu öl dü ğünü
giz le me den bu “bel ge”de ki has ta lık dü zen le ne cek tu ta nak ta ölü -
mü nün ne de ni ola rak açık la nı yor. Böy le “bel ge li” has ta lık be ya -
nın da bu lu nan lar ger çek te ken di ölüm le ri nin ge rek çe le ri ni im za la -
yıp ver dik le ri ni ha yal da hi ede mi yor lar dı. Ama Di yar ba kır sü re ci -
nin res mi açık la ma la rı na ba kıl dı ğın da gö rü lür ki, ölüm le rin hep si
kı lı fı na uy du rul muş tur. Ki mi si ve rem den öl müş tür, ki mi si kalp ten,
ki mi si de baş ka bir şey den. Kat le di len le rin “ölüm tu ta nak la rı”nda
ölüm le rin ne de ni ola rak hep böy le has ta lık la rın isim le ri var dır.
- Ama bu çok müt hiş bir olay! İş ken ce yap mış ol ma nın so rum lu -
lu ğun dan kur tul mak için bu den li in ce ve sis tem li miy di her şey?
- Her şe yi açık tan açı ğa yap tık la rı nı sık ça vur gu la dık. El le ri ni
kol la rı nı bağ la yan, on la rı sı nır la yan hiç bir şey yok tu. An cak her
şe ye rağ men, ola sı bir ak si li ğe kar şı iş le rin “ya sa ve ku ral la ra” gö -
re ya pıl dı ğı nı gös te re cek for ma li te le ri ha zır la mak tan da ge ri dur -
mu yor, tüm den gö zar dı et mi yor lar dı. Da ha son ra ki bö lüm ler de bu
ko nu yu da in ce le ye ce ğiz. Ve ölen ar ka daş la rı mı zın lis te si ni ve re -
ce ğiz. Na sıl öl dük le ri ni söy le ye ce ğiz. Onun için şim di lik faz la aç -
ma ya lım.
- Ye ni ge len tu tuk lu la rın et ki le nim dü ze yi ni an la mak için her han -
gi bir do ğal ih ti ya cın kar şı lan ma sın dan, ör ne ğin ban yo dan yo la çı -
ka rak, ce za e vin de dev rim ci oto ri te nin bu lun du ğu dö nem le, tes li mi -
yet dö ne mi ara sın da bir kı yas la ma ya par sak ne ler söy ler sin?
- Ce za e vi ne adım atıl dı ğın da kar şı la şı lan or tam çok önem li dir.