dıyarbakır zındanı

578
me lin üs tün de ger çek leş ti ri len bir ça ba var, ama dü şün ce le rin sis te -
ma tik bir şe kil de ele alı nıp ya zıl ma sı ve tu ta nak la ra ge çir ti lip bel -
ge len me si an la mın da mü kem me lik ten sö ze de me yiz. Man za ra yı,
du ru mu ko yu yo ruz; sağ lık lı dü şün me nin, dü şün ce üret me nin mad -
di-ma ne vi ze mi nin bom bar dı ma na tu tul ma sı, ala bil di ğin ce da ral tıl -
ma sı, or ta dan kal dı rıl mak is ten me si söz ko nu su. Mah ke me tu ta nak -
la rı, bel ge ler dö kü man lar, po lis sor gu ifa de le ri nin ce za e vi ne so kul -
ma sı, bel ge ler ve bil gi ler üze rin de sağ lık lı bir or tam da dü şü nüp ka -
fa yo rul ma sı, tar tı şı la rak ha zır lan ma sı ola na ğı yok tur. Hep sin den
yok sun bı ra kıl dık. 1982 Bü yük Ölüm Oru cu’ndan son ra an cak ya -
zı lı sa vun ma ya pa bil me ola na ğı nı el de ede bil dik. Tüm den ya sak la -
ya ma dı lar, ama bin bir zor luk çı ka rıl dı, san sür uy gu lan dı, mü da ha le
edil di. Bü yük ölüm oru cu nun en önem li he def le rin den bi ri, si ya si
sa vun ma hak kı nın el de edil me siy di. Hay ri, ey le mi mah ke me de açık
la dı ğın da, he yet işin cid di ye ti ni kav ra dı. “Biz ko lor du ya ya za lım,
si ze ya zı lı sa vun ma ya pa bil me ola nak la rı nın ya ra tıl ma sı nı is te ye -
lim. Ey lem yap ma nı za ge rek yok, biz du ru mu bil de re ce ğiz” di ye rek
ey le mi en gel le mek is te di. Ey le min so nun da ya zı lı sa vun ma yı kur -
tar dık, ama de di ğim gi bi na sıl bir ya zı lı sa vun ma? “Ce za e vin de ki
iş ken ce ler an la tıl ma ya cak, yö ne ti me fa şist cun ta de nil me ye cek” gi -
bi kı sıt la ma lar la ku şa tıl mış bir ya zı lı sa vun ma… Bun la rı yaz dı ğın
za man kı ya me ti ko pa rı yor lar! Ay rı ca sa vun ma nın bir bü tün ola rak
teh li ke ye gir me si, ce za e vin den dı şa rı çı ka rıl ma ma sı söz ko nu su.
- Ey lül fa şiz mi ne adı nı ver di ği niz za man he yet tu ta nak la ra geç -
me si ni mi en gel li yor?
- O nok ta da so run da ha çok ce za e vi yö ne ti miy di. Kı ya me ti ön ce
on lar ko pa rı yor ve sa vun ma la ra el ko yu yor lar dı. Sa vun ma nın ce -
za e vin den çı ka rı la bil me si için ba zı kay gı lar güt mü yor da de ğil dik.
Ki mi ar ka daş lar “fa şist cun ta” ye ri ne, “as ke ri cun ta” ve ya “sö mür -
ge ci dev let” kav ram la rı nı kul lan dı. Ama ge nel ola rak, “fa şist cun -
ta”, “as ke ri cun ta” kav ram la rı kul la nıl dı ve ida re den ge çi re bil dik.
Ge ri adım at ma yı şı mız kar şı sın da bu nun önü ne ge çe me di ler. Mah -
ke me de ise, 12 Ey lül fa şiz mi ne adı nı ve re rek kul lan dık. Sa vun ma -
la rı bir hak ola rak kul lan ma aşa ma sı na ge çil dik ten son ra, şöy le bir