dıyarbakır zındanı

194
esas çı kış, is te di ği şey le ri el de et me de esas araç ve en et ki li yön -
tem şid det ti… Di ğer şey ler ar ka dan ge lir di. Düş man şu nun far kın -
day dı: Ken di si nin baş tan be ri ik na gü cü, hak lı lık pa yı yok tu. Bu
te mel de tu tuk lu ya yak laş ma sı nın, onu ik na ede ce ği ni dü şü ne rek,
hak lı ol du ğu nu yi ne le ye rek tu tuk lu yu ya nı na çe ke bil me si nin
müm kün ol ma dı ğı nı, böy le bir ça ba ya gir me si nin de faz la bir şey
ge tir me ye ce ği ni, faz la bir an la mı ol ma ya ca ğı nı bi li yor du. İs pi yon -
cu la ra işin ba şın da ve ri len söz le rin, “siz le re iş ken ce ya pıl ma ya cak,
ra hat ede cek si niz” den me si nin de bir an la mı yok tu. Eğer is pi yon -
cu ida re ye bil gi ta şı mak tan vaz geç miş se, bu nu mut la ka gö ğüs le -
me si ge re ki yor du. İn san la rı is pi yon cu laş tır mak da vah şet le olu yor -
du, de va mı nı sağ la mak da… Vaz ge çen le re tüm ki niy le yö ne li yor -
du. Eğer vaz ge çen kim se, ida re nin yö ne li mi ni bo şa çı ka rır sa, bir
nok ta dan son ra ar tık pe şi bı ra kı lı yor du. Ama vaz ge çen ki şi den za -
af lı yön iş ken ce le re da ya nık sız lık sa, ida re ke sin lik le onun pe şi ni
bı rak mı yor du. De ne bi lir ki, iş ken ce ye za af lı olan is pi yon cu la rın
ba şı da ha çok be la da dır. Di ğer tu tuk lu la rın is pi yon cu la ra gö re da -
ha az iş ken ce gör dü ğü an lar ol muş tur. Di ye lim bir is pi yon cu iş -
ken ce ye kar şı za af lı dır ve ida re de bu nu bi li yor. Her de fa sın da is -
te di ği bil gi yi al mak için sü rek li o ki şi ye da ha çok iş ken ce yap tı rı -
yor du… Kı sa ca sı “ben ar tık is pi yon cu luk tan vaz geç tim” de mek
sö zel dü zey de bir an lam ifa de et mi yor du. Böy le le ri nin bu ka rar la -
rı nı di ğer tu tuk lu la ra, ida re ye is pat la ma la rın dan ön ce, ken di ne, za -
a fı na kar şı is pat la ma la rı ge re ki yor du.
- İda re nin en çok kit le den in san la rı is pi yon cu laş tır dı ğı nı söy le -
din. Bu nun için de özel bir sı nıf lan dır ma sı var mı? Ör ne ğin kit le -
den en çok kim le re yö ne li yor du?
- En faz la he def le di ği, yaş lı lar ve ço cuk yaş ta olan lar dı. Bu iki
ke si min de di ren ci ni za yıf ve po li tik bi linç dü zey le ri nin dü şük ol ma -
sı, zor da ka lın ca da ha ça buk çö zül me le ri so nu cu nu do ğu ru yor du.
Ay rı ca ya şa nan tes li mi yet or ta mı nın ge tir di ği olum suz luk lar da gö -
zö nü ne alı nır sa, ruh sal ve mo ral açı dan çö kün tü bu ke sim ler de da ha
yo ğun du. Bu son fak tör, di ğer tu tuk lu la rı da şu ve ya bu dü zey de
mut ka ka et ki li yor du. Ey lül son ra sı, in san lar ce za e vi ne gel dik le rin de