dıyarbakır zındanı

36
lo-Con dor ve Say gon zin dan la rını arat ma ya baş ladı. Böy le ce “Di -
ren me Sa vaşı” ko nu sun da ya nıl dı ğı mız or ta ya çıktı. Da ha son ra ki
uy gu la ma lar la bir lik te, “Di ren me Sa va şı’nda ki uy gu la ma lar Di -
yar ba kır Ce za e vi’nde ki uy gu la ma la rın yüz de bi ri şid de tin de bi le
de ğil dir” de ğer len dir me si ne var dık. Di yar ba kır’da ya şa yan her kes
bu so nu ca var mış tır. Biz ce doğ ru bir de ğer len dir me dir.
Bu ko nu da son ola rak şu nu be lirt me li yim: Zor ko şul lar güç lü
ira de, azim ve inanç ge rek ti rir. Ya ni ira de nin, inan cın, az min gü cü
mev cut or ta mın zor lu ğuy la ko şul la nır. Rö por taj da an la tı lan olay
ve ey lem ler de ira de nin, az min ve inan cın gü cü nün ne dü zey de ol -
ması ge rek ti ği iyi ir de le nir se, ko şul la rın zor lu ğu nun dü ze yi de da -
ha ko lay an la şı lır. Bu yön tem le ko şul la rın ne ol du ğu kav ra nı la bi -
lir se, gös te ri len tu tum la rın de ğe ri de hak kıy la ve ri le bi lir.
Di yar ba kır Ce za e vi’yle il gi li bir ki tabı okur ken, tut sak la rın sos -
yal bi le şi mi ne dik kat et mek önem li dir. Da ha doğ ru su bu sos yal bi -
le şim gö rül me den Di yar ba kır Ce za e vi’nin si ya sal özel li ğin den ye -
ter li so nuç lar çı ka rı la maz. Kür dis tan ta ri hin de ilk de fa her sı nıf ve
ta ba ka dan, her yaş tan ka dın, er kek ulu sal de mok ra tik mü ca de le ne -
de niy le ce za e vi ne dol du rul muş tur. Kür dis tan ta ri hin de ilk de fa bu
bi le şim de ve sa yı ları bin ler le, on bin ler le ifa de edi len tut sak lar yar -
gı lan mış tır. Rö por taj da da gö rü le ce ği gi bi, yüz ler ce “sanığı” olan,
en azın dan on beş-yir mi grup Tür ki ye top rak la rını böl mek, si lahlı
ör güt kur mak ve ey lem yap mak tan yar gı la nı yor. Yüz ler ce idam ve
mü eb bet ha pis ka rarı çı kı yor. Yi ne bin ler le ifa de edi len sa yı da tut -
sak en az 15-20 yıl ol mak üze re ağır ha pis ce za la rıy la kar şı la şı yor.
Yi ne yüz ler ce tut sak si ya si sa vun ma lar dan do layı bin ler ce yıl la ifa -
de edi len, ağır ce za lar alı yor. Yar gı la nan la rın ço ğu iş çi-köy lü kö -
ken li. Tut sak la rın bi le şi mi nin Kürt hal kı nın sos yal bi le şi mi ne denk
ol ması, 12 Ey lül ön ce si ulu sal de mok ra tik mü ca de le nin et ki si ni ve
de rin li ği ni or ta ya ko yu yor. Di yar ba kır Ce za e vi’nin bu özel li ği iyi
ir de le nir ve ge rek li olan tas nif ile is ta tis tik or ta ya ko nur sa, Kür dis -
tan’da ki ulu sal de mok ra tik mü ca de le nin si ya sal ta ri hi ni ve özel li ği -
ni ya za cak si ya sal ve sos yal bi lim ci ler için de önem li ve ri ler su nar.
1984 son rası sıç ra ma ya pan ulu sal de mok ra tik mü ca de le nin sos yal