dıyarbakır zındanı

303
ta nım di ye cek si niz. İs tik lal mar şı nı ve Tük lük an dı nı öğ re ne cek si -
niz, Türk ol du ğu nu zu söy le ye cek si niz, bu ce za e vin de Türk lük ten
baş ka hiç bir şe ye ya şam hak kı yok” de di ler.
- Her kes Türk!.. İran lı sı da, Al ma nı da, İn gi li zi de öy le mi?..
- Her kes Türk tür! Hit ler’in, Na zi ler’in ku la ğı çın la sın! On lar,
“Al man lar tüm halk lar dan üs tün dür” de di ler. “Her kes Al man -
dır” de me di ler. Ve İran lı lar marş lar la is te nen le ri bir kaç gün için -
de ge ce yi gün dü ze ka tıp öğ ren di. Yi ne ba zı ta nı dık la rı mız var.
Si ve rek’ten, Bu cak lı fi ra ri ler den. O ça tış ma lar dö ne min de bi zim
de iliş ki le ri miz ol muş tu. On lar dan iki si tu tuk lan mış, 36’nın bir
hüc re si ne ko nul muş. Bir gün tek mil ver dik le rin de isim le ri ni
duy dum, bak tım bi zim Za za lar. Bi ri si tek ke li me Türk çe bil mi -
yor du, di ğe ri as ker lik yap tı ğı için azı cık bi li yor. Bun lar ce za e vi -
ne ge ti ril di ğin de ida re dos ya la rı na bak mış, as ker öl dür mek ten
de tu tuk lan dık la rı nı gör müş. Bu olay da sa nı rım 1978’de ol muş -
tu. Bu cak’ta ki ça tış ma da as ker de bu lun muş tu. İki ai le ça tı şı yor
ve o ça tış ma da as ker ler dört gen ci öl dü rü yor. O genç ler den bi ri
de iki as ker öl dü rü yor. Dos ya la rı na bu olay iş len miş. Gar di yan -
lar “as ker öl dü ren ler el uzat sın” de di. Bü yük bir kin var. İki si ni
de bir an bi le boş bı rak mı yor lar, gi dip ge lip sü rek li dö vü yor lar -
dı. O azı cık Türk çe bi le ni izah et me ye ça lı şı yor, “ko mu ta nım bi -
zim dört gen ci miz öldü, o iki as ke ri ölen ler den bi ri öl dürdü. On -
la rın ölü müy le il gi miz yok” di yor du. Ta bii din le yen kim. Ada -
mın açık la ma la rı kâr et mi yor. Tek ke li me Türk çe bil me ye ne “İs -
tik lal Mar şı’nı oku” di yor lar. Di ğe ri he nüz ya pıl mak is te ne nin
far kın da de ğil, mü da ha le edi yor. “Ko mu ta nım o hiç Türk çe bil -
mez ve an la maz” di yor. Ve ter cü man lık et ti ği için ay rı ca so pa yi -
yor. Gün ler ce böy le sürdü. Hiç Türk çe bil me yen de ken di sin den
is te ne ni öğ re ne rek ko ğu şa git ti.
- O an da bir çok tra ji-ko mik du rum lar ya şan mış tır de ğil mi?
- Evet, Türk çe nin re vi ze edil me si vb. Ada mın bir öğ ren me ça -
ba sı var, oku la git me miş, oku ma yaz ma bil mi yor, so pa eş li ğin de
söy lü yor. Ama son de re ce bo zuk bir te le fuz la söy lü yor. Ta bii bu da
bir çok ko mik du ru ma yol açı yor. Ba zen onun ifa de tar zı, te lef fu zu