dıyarbakır zındanı

214
var dı? Ve na sıl de ğer len dir me ye git ti niz?
- Sa yı ola rak bir he sap çı kar ma dık… Ta bii bun la rın çe şit li ka te -
go ri le re gö re ay rış tı rıl ma sı var. Ce za e vi ne gi ren ve çı kan lar la bir -
lik te sa yı ar tar. Bu so ru nu sü re ci, bu sü reç te or ta ya çı kan is pi yon -
cu la rı çev re le yen ko şul la rın ya nı sı ra, et ken olan di ğer de ğiş ken,
öz gün fak tör le rin ışı ğın da ele al mak, in ce le mek da ha doğ ru. En
ge nel an lam da ço ğu nu ye ni den ka zan mak yö nün de po li ti ka lar iz le -
dik. Şöy le so ru la bi lir: Aca ba on la rı ka zan ma ya ça lış ma mız yan lış
mıy dı? Ha yır, de ğil di. Bu yak la şı mı mız doğ ruy du. Ve so nuç alı -
cıy dı. Düş man in san ca olan her şe yi yı kıp ez mek, geç mek is ti -
yor… Di yar ba kır As ke ri Ce za e vi bir sa vaş ala nı… Ger çek bir la -
bo ra tu var! Fa şist dev let, tut sak la rı ko bay ola rak kul la nı lı yor…
Ama ay nı za man da Di yar ba kır As ke ri Ce za e vi bi zim için de bir la -
bo ra tu var, ger çek bir sı nav ye ri. Ken di mi zi ta nı ma, öğ ren me ye -
ri… Üç yıl lık vah şet dö ne min den son ra, di re niş ler le düş man oto ri -
te si kı rıl dı, sal dı rı püs kür tüldü. Bir yer de geç miş hü kü met le rin de -
di ği gi bi “en kaz dev ral dık!..” İşi miz çok zor du. Hem bu, hem de
du mu ra uğ ra tı lan ör gütlü ya şa mı mı zın ye ni den ya ra tıl ma sı gi bi
ko nu lar da yap ma mız ge re ken çok şey var dı. Geç miş ten ör nek ala -
ca ğı mız tec rü be ler yok. Ola nı bi te ni, in san la rı ka te go ri len dir me,
sı nıf lan dır ma ve bu na gö re ta vır koy ma zo run lu lu ğu muz var. Çok
şey ler ya şan mış, ama yap tı rım la rın ve ce za lan dır ma la rın kit le de
bi lin ce çı ka rıl ma sı, dü şün ce de sis tem leş ti ri le rek açık lan ma sı hep
ek sik kal mış. Bun la rı ta nım la ma, ad lan dır ma, on la ra kar şı ta vır be -
lir le me bir ih ti yaç ve zo run lu bir gö rev. Çok uğ raş tık… İn san, in -
san lık tan çı ka rıl mış, en kaz ha li ne ge ti ril miş. Ama so rum lu lu ğun
var. Ata mı yor sun, red de de mi yor sun… Yüz ler ce in sa nı ne re ye ata -
cak sın, na sıl re de de cek sin? On la rı ye ni den şe kil len dir mek, ye ni -
den top lu ma ka zan dır mak ye ni den in sa ni iliş ki le re sok mak ge re ki -
yor. So run bu… Ama bu nu ya par ken de ör güt öl çü le ri ni, iliş ki le ri -
ni su lan dır ma mak, dev rim ci öl çü ler den, de ğer ler den ve an la yış lar -
dan ta viz ver me mek için açık ka pı bı rak ma mak zo run da yız. Dev -
rim ci oto ri te ve dev rim ci di sip lin tut sak lar ara sın da ye ni den in şa
edi lin ce, böy le in san lar ken di le ri ni boş luk ta bul du lar. Ör ne ğin,