dıyarbakır zındanı

513
kul la nıl maz ha le gel miş, es ki miş ler di. He nüz tek tip el bi se ol ma dı -
ğı için o dö nem on la rı giy di rir ler di. El ler ar ka dan ke lep çe li, ka ri -
yer de otur du ğun yer de kı pır tı sız bek li yor sun. Söy le miş tim; 1982-
83 kı şı Di yar ba kır’da son kırk yı lın en şid det li, en so ğuk, en sert
ge çen kı şıy dı. İş te biz o ha va da sa ba hın kö rün de alı nı yor, ka ri yer le -
re bin di ri li yor, iki sa at açık ha va da ka ri yer de otur tu lu yo ruz. Her ta -
ra fı mız buz ke si yor, ilik le ri mi ze ka dar do nu yo ruz.
- En zor yıl la rı nız da do ğa da siz den ya na de ğil miş!..
- Tes li mi ye tin hiç dos tu yok tur… Bu ko nu da ya şa dı ğı mız o ka -
dar çok şey var ki, ne ka dar an lat sak yet mez, ek sik ka lır. Sa de ce
söy le mek le ol mu yor. O kış gü nün de, sa ba hın kö rün de, ağız dan çı -
kan ne fe sin bi le buz tut tu ğu o müt hiş so ğuk ta, üstü açık ka ri ye rin
de mir ze mi nin de iki sa at hiç kı pır da ma dan otur mak zo run da bı ra -
kı lı yor sun. Bu, kor kunç bir du rum. Ha re ket ha lin de olan in san bi -
le o ha va da do nar. Ama biz kı pır tı sız otu ru yo ruz. Da mar la rı mız da
za ten kan kal ma mış, ce za e vi zulmü kan içi yor, gı da sız lık tan za -
yıf, bit kin düş müş du rum da yız. Üs te lik her yö nüy le ger gin bir or -
tam da sın. Tüm o olum suz luk la rı ya şa yan bir in sa na kar şı ka ri yer -
ler de so ğuk ta iş ken ce ara cı ola rak so nu na ka dar kul la nı lı yor. Bu
da in sa nın Di yar ba kır’da ki ku şa tıl mış lı ğı nın bir baş ka bo yu tu nu
gös te rir. Sı cak bir ça yı, sı cak bir ya ta ğı vb. ya şa mın en bü yük öz -
le mi ola rak is ti yor sun. O an da za ten baş ka bir şey de öz le mi yor,
is te mi yor sun. Dün ya la rı bir bar dak sı cak ça ya de ğiş mez sin… So -
ğu ğu ben li ğin de ve hüc re le rin de his se di yor sun. On dan kur tul ma
öz le mi ni de do ğal ola rak ben li ğin de ve hüc re le rin de ya şı yor sun…
Yaz kış bu şe kil de ka ri yer ler le gö tü rü lüp ge ti ri li yo ruz… Di ye lim
du ruş ma bi ti yor, dö nü yor sun, ka ri yer ce za e vi nin önü ne ge li yor,
du ru yor ve bek le me ye baş lı yor; bir sa at, iki sa at… Tu tuk lu la rı in -
di rip ce za e vi ne sok mu yor lar. Gü ya gö rev li su ba yı bek li yor, gü ya
tes lim ala cak su bay ce za e vin de yok tur ve ya baş ka bir ne den ya ra -
tı la rak tu tuk lu ya ka ri yer iş ken ce si çek ti ri li yor. Oy sa ce za e vin de
her an nö bet çi su bay da, tu tuk lu la rı tes lim ala cak gar di yan lar da
var… Sa at le re va ran bek le me ler den son ra buz tut muş tu tuk lu lar
in di ri lir, içe ri atı lır dı.