dıyarbakır zındanı

90
ka çı nıl maz dı. An cak Kür dis tan’da ulu sal kur tu luş te me lin de ce za -
ev le rin de düş man la kar şı kar şı ya gel me, bu si ya se ti, ya pı yı tem sil
et me ya şan ma mış, ce za ev le rin de ki vu ruş ma top lu ma di re niş çi te -
mel de ta şı rı la ma mış ol ma sı ge re ken du yar lı lık ve il gi uyan dı rıl ma -
mış tı. Güç lü bir zin dan di re niş ge le ne ği nin ya ra tı la ma yı şı ve top -
lu ma ma le dil me yi şi düş ma nın sal dı rı yı per va sız laş tır ma sı nı be ra -
be rin de ge ti ri yor du. 12 Ey lül son ra sı uzun, kan lı ve zor lu bir mü -
ca de ley le ça tış ma nın ce za e vi bo yu tu ger çek ye ri ne otur tul du.
- Şu da bir et ken ola bi lir mi aca ba; 1980 ku şa ğı nın 1990’la ra
ve 2000’li yıl la ra ka te go rik ola rak bir “ce za ev le ri mü ca de le si” bı -
ra ka ca ğı ar tık çok açık. Ama aca ba 1971 ku şa ğı nın ken di sin den
son ra ge len ku şak la ra böy le si ne de ne yim yük lü ola rak kur ta rıl mış
bir ce za ev le ri mü ca de le si ge le ne ği bı rak ma mış ol ma sı da bir et ken
ola bi lir mi?
- De di ğim gi bi ge rek Kür dis tan’da, ge rek Tür ki ye’de ol sun, ce -
za ev le ri nin top lum sal bir du yar lı lık ya rat ma ma sı, ulu sal ve sı nıf sal
mü ca de le bağ la mın da yer li ye ri ne otur tul ma ma sın da, ya da bu ko -
nu da top lu mun du yar lı ve di na mik ke sim le ri nin po li ti ze edil me yi -
şin de bu ön cel dö ne min ha liy le olum suz et ki le ri var dır. Kal dı ki,
bu ko nu da bı ra kıl mış olum lu bir mi ra sın var lı ğın dan sö ze de me yiz.
12 Mart’ın ce za ev le ri ne yö nel me si 12 Ey lül’de ki gi bi ol ma dı. Za -
ten sı nıf sal ve ulu sal mü ca de le o den li bo yut la nıp şid det len miş de
de ğil di. Do ğal ola rak bu, ce za ev le ri ne de böy le yan sı dı; yo ğun ve
sis tem li bir bas kı, iş ken ce, sin dir me, iha net et tir me ve dev ri me
kar şı kul lan ma ba kı mın dan be lir gin bir po li ti ka la rı ol ma dı. Do la yı -
sıy la dev rim ci ler açı sın dan bü tün bun la rı bo şa çı ka ra cak de ney ve
mü ca de le ler de ya şan ma dı ve bi ze mi ras ola rak dev re dil me di. Bü -
tün bun lar, ha liy le si ya si kad ro la rın ka fa la rı nın açık ve net ol ma yı -
şın da et ki li ol du. Ve 1980 son ra sı dev rim ci ler, 12 Ey lül ko şul la rın -
da ce za ev le ri mü ca de le ala nın da di re niş ge le ne ği ni ya rat tı lar. Dev -
ra lı nan güç lü bir mi ra sın ol ma yı şı, bu mi ra sı ya ra tan la rın ağır bir
dö ne mi ya şa ma sı, bü yük be del ler öde me si ne de et ki de bu lun du.
- Ey lül ön ce si dö ne me iliş kin son bir ko nu; Di yar ba kır As ke ri
Ce za e vi’nde ba yan lar ko ğu şu var mıy dı?