Bizim Yunus - Eskişehir Valiliği

Bizim Yunus / Mustafa Özçelik
SÖZÜ ÇATMAK
“ Yunus bu sözleri catar sanki balı yağa katar
Halkta metaların satar yükü gevherdir tuz değil”
Yunus EMRE
Sezai Karakoç, Yunus Emre’nin “dağdan eğri odun getirmemek” menkıbesini
yorumlarken “hep ideal çizgiler peşinde koştuğunu” söyler. Bu tespit Yunus’un düşünce ve
yaşam şekli kadar sanatıyla da ilgili bir durumdur. Nitekim Karakoç da sözlerinin sonunda
bu menkıbenin “ Yunus’un sanatına ışık tutan (…)Yunus’un estetiği”ni veren bir menkıbe
olduğundan söz ederek “Yunus’un şiirinin sansüel, duygucu bir plâna değil, ideal bir plâna
sahip olduğunu” belirtir. 116
Yunus, bu anlamda her şeyden önce eşsiz bir sanat insanı olarak bir söz ustasıdır.
Menkıbedeki “düzgün odun” imajını şiir planında “düzgün ve güzel söyleyiş” yahut “estetik
duyarlık” olarak düşünebiliriz. Bu durum, her şeyden önce sanâtkarlara mahsus bir fıtrat, bir kişilik
özelliği olarak görülmelidir. Nitekim Yunus’un hayatında bu özelliği gösteren başka ayrıntılar
da vardır. Meselâ çocukluğunda gönderildiği mektepten ayrılmasını İ. Hakkı Baltacıoğlu böyle
bir olay olarak görür ve şöyle der: “Onun bu ayrılışı herhangi bir haylaz çocuğunki gibi değildir.
Seçkin yaratılmış bir insan yavrusunun tavrıdır.” 117 Bu durum, sanatçıdaki hür düşünce ve
serazat ruh olarak da yorumlanabilir.
Yine Hacı Bektaş kapısına giderken dağdan alıç götürmesi, “ince bir düşünce”nin,
yolda açlığı unutarak geri dönüp himmete talip olması “manevi iç zenginliğin”, kendini
ümmi olarak nitelemesi “mütevaziliğin”, herkes tarafından sevilip benimsenmesi “ortak insani
duyarlıklara sahip oluşun”, söylediği ahlakî öğütlerle daha insani ve sevgi dolu bir dünya
özlemiyle “idealizmin” birer yansıması olarak onun fıtratındaki özelliklerin birer göstergesidir.
116. Sezai Karakoç, Yunus Emre, s. 27
117. İ.Hakkı Baltacıoğlu, Yunus Emre’nin Estetik Sırları, Türk Yurdu, sayı 319
110