Bizim Yunus - Eskişehir Valiliği

Bizim Yunus / Mustafa Özçelik
Göçgün, Dünden Bugüne Yunus Emre, s.66. Nihat Sami bu eseri dolayısıyla Yunus’un bir
mürşit sıfatıyla da çalıştığını belirtir.
Risalatü'l-Nushiyye'nin üzerinde bugüne kadar pek fazla durulmamıştır. Bunda dilinin
de etkisi vardır. Zira bu eserde Divan'a göre Arapça, Farsça kelimeler bir hayli yer tutmaktadır.
Ayrıca eserin sembolik bir anlatımı vardır. Soyut kavramlar kişileştirilmiştir. Yine eserdeki
destani üslup da dikkati çekiçidir. Çünkü baştan sona kadar iyi huylarla kötü huyların savaşı
yer almaktadır. Bu özellik Yunus'un yaşadığı çağa da uygun bir özelliktir. Çünkü o çağda da
böyle bir kavga vardır.
Eserde didaktizmin ağır basması, lirizmi geri plana itmiştir. Bu yüzden "san'at değeri
bakımından Divan'ı ile ölçülecek nitelikte değildir." 137 . Yani “Hissi değil fikri, öğetici” bir
eserdir.” 138 Zaten Yunus bu eserinde “kendi duygularını değil genellikle insanoğlu’nun hâlini
ortaya koyar.” 139 Fakat tasavvufun temel kavramlarını, ana meselelerini bir bilgin sıfatıyla
açıklaması yönüyle çok önemlidir. Banarlı'nın yorumuna göre bu durum Yunus'un "bir mürşit
sıfatıyla da çalıştığını göstermektedir." 140 Zira Yunus'un bu eserde ele aldığı kavramlar, dün
olduğu gibi bugün de önemini koruyan kavramlardır. Allah'a duyulan özlem, O'na inanmak
ve güvenmek, sabırlı olmak, onurlu olmak, cömertlik, haya sahibi olmak... Öbür yanda riya,
acelecilik, büyüklenme, şehvet, öfke, cimrilik... gibi diğerlerine zıt huylar ve bunlar arasındaki
mücadele insanlığına ezeli ve ebedi meseleleridir.
Risalatü'l-Nushiyye Yunus'un nasıl bilgi seviyesini gösteriyorsa Divan'ı da şairlik
gücünü gösteren bir eserdir. Şiirleri çeşitli coğrafyalarda dilden dile dolaşan Yu-nus'un bizzat
kendisinin eserini tertip edip etmediğini kesin olarak bilmemekteyiz. A. Gölpınarlı O'nun:
Yunus oldum ise adım ne acep
Okuyalar bu benîm divanımı
ya da
"Yunus miskin anı görmüş eline bir divan almış
Âlimler okuyamamış bu ma'niden duyan gelsin
gibi beyitlerinden hareketle "kuvvetle ihtimal dahilindedir ki bahsettiği divanını, bizzat
kendisi yazmış olsun. Esasen şiirleri, kendisi tarafından, yahut kendi yaşarken toplanmamış olsa
eski divan nüshâlarına rastlamamız icap ederdi" 141 sonucuna varmaktadır. Köprülü ise eldeki
nüshâların son asırlara ait olduğunu belirterek "Yunus divanı kendisinden asırlarca sonra, ona
bağlı bir derviş tarafından tertip ve tanzim edilmiştir" demektedir. 142
137. N. Sami Banarh, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, c. 1, s. 334.
138. Mehmet Kaplan, Yunus Emre, Seçme Makaleler, s. 215
139. Mehmet Kaplan a.g..e. s. 215
140. Mehmet Kaplan, a.g.e.,s.334.
141. Abdülbaki Gölpınarlı, Yunus Emre -Hayatı-, s. 133.
142. M. Fuat Köprülü, Türk Edebiyatı’nda Ük Mutasavvıflar, s. 245.
127