Bizim Yunus - Eskişehir Valiliği

Bizim Yunus / Mustafa Özçelik
GEZDİM URUM İLE ŞAM’I
“ Yunus, çile devrinden sonra irşat mertebesine ulaşmış,
şeyhinin emriyle 40 yıl diyar diyar dolaşmıştır.”
TAŞKÖPRÎ-ZÂDE
Dili çözülüp şiirler söylemeye başladıktan sonra Yunus’u bekleyen sınav ise gurbettir.
Menkıbelere ve şiirlerinden çıkan sonuca göre Yunus Emre de diğer sufîler gibi pek çok yeri
gezmiştir. Çünkü seyahat, tasavvufta bu geleneğin vazgeçilmez ritüelleri arasındadır. Maksada
ulaşmak için başvurulan yollardan birisidir.
Bir dervişin gurbete gönderilmesinin bu gelenek içerisinde pek çok sebebi vardır.
Bu durum tasavvuf kaynaklarında uzun uzun açıklanır. Mesela bir tarikat mensubu, yolunun
erkanı üzerine aldığı dersleri tamamlamak için, o yolun büyüklerinin bulunduğu başka yerlere
de yolculuğa çıkabilir. Böylelikle farklı bir kişi çevresinde ve ortamında farklı tecrübeler
kazanabilir. Bu kişilerin aynı tarikatten olması da gerekmez, başka meşrepteki ilim ve irfan
adamlarını ziyaret ve onlarla görüşme bu gezilerin bir amacı olabilir.
Bazen de bu geziler, dervişin kişisel bir durumu sebebiyle şeyhin emriyle gerçekleşir.
Mesela mürit o çevrede bir günaha düşme tehlikesi içerisindedir. Yani nefsin ve kalbin bazı
hâlleri için yolculuk böyle durumlarda zaruri hâle gelebilir.
Tebliğ ve irşat ise bu gezilerin en önemli amacıdır. Zira idrak edilen ve içselleştirilen
bir güzelliğin başka insanlara da ulaştırılması dervişlik yolunun erkânındandır. Yine düşünmek
ve ibret almak amaçlı geziler de vardır. Kâbe’yi ve Hz. Peygamber’in kabrini ziyaret bir tekke
mensubu için en önemli gezi sebeplerinden biridir.
Tekke şairleri için yolculuğun bir başka şekli de manevi olanıdır ki onlar için söz
konusu edilebilecek asıl yolculuk bu tür yolculuktur. Nasıl bedenle yapılan yolculuk bir yerden
bir başka yere gitmek ise manevi yani kalple olanı da bir âlemden başka bir âleme geçmek, bir
sıfattan diğerine yükselmek şeklinde gerçekleşir. Bu, dünya sevgisinden ahiret sevgisine, ölüm
korkusundan ölümsüzlük coşkusuna, geçici aşktan gerçek aşka, ikilikten birliğe, ilimden irfana,
şeriattan tarikate, hakikatten marifete şeklinde kendisini gösterir.
50