Bizim Yunus - Eskişehir Valiliği

Bizim Yunus / Mustafa Özçelik
Burada Yunus Emre Kirişçi Baba namıyla bilinmektedir. Debbağlar çarşısında bir dükkanı,
değirmenleri, geniş arazileri, hayvan sürüleri mevcuttur. Kendi adına bir cami ve zaviye
yaptırmıştır. Dini tebliği ve irşadı seven bir hayır sahibidir. Dolayısıyla menkıbenin anlattığı
gibi yoksul biri değildir.” 35
demekte ve bu görüş sayıları az olmakla birlikte başka ilim adamları da tarafından da
paylaşılmaktadır. 36 Mesela Cahit Öztelli de Yunus’un Karamanlı zengin bir şeyh olduğunu ileri
sürmektedir. 37
Konyalı ve Öztelli bütün bu tezlerini vakıf kayıtlarına dayandırmaktadırlar. Bu tür
kayıtların olduğu elbette bir gerçektir. Ama burada sözü edilen Yunus, Bizim Yunus mu Mesele
buradadır. Çünkü her iki bilim adamının çizdiği portre zengin, hayırsever bir şeyh portresidir.
Böyle birinin asırlar boyunca Halk arasında sevilip benimsenen yoksul, garip, miskin bir derviş
Yunus portresiyle uyuşmayacağı ortadadır. Hüseyin Hatemi de bu duruma dikkat çekerek
sözü edilen kişinin Yunus Emre değil İsmail Emre yahut Said Emre isimli zatlar olabileceğini
belirtir: “Sarıköy’deki Yunus ile Karaman’daki Yunus’u birleştirme gayretleri doğru değildir.” 38
Sûfilik geleneğini bilenler, dükkanları, değirmenleri, geniş arazileri, hayvan sürüleri olan,
kendi adına camii ve zaviyesi olan böyle bir Yunus’la “bizim Yunus” dediğimiz dünya metaına
gözünün ucuyla bile bakmayan, ömrü gayesi uğrunda tebliğ gezileriyle geçen yoksul Derviş
Yunus arasında nasıl bir benzerlik kurabilirler ki… Hele ki bu Yunus, Karamanoğulları’nın
siyasal hayatına ve kavgalarına karışan, Alaeddin Bey’in tahttan indirilmesinde parmağı olan
bir Yunus ise… Böyle bir yorum, Yunus’u hiç anlamamak ve tanımamak olur.
Bu Yunus, olsa olsa dindar, hayır sahibi ama aynı zamanda sahibi olduğu malı mülkü
korumak adına sarayla işbirliği yapan bir bey olabilir. Hele “Bizim Yunus”un milli birlik
noktasındaki tavrı dikkate alındığında siyasi meselelere karışması hiçbir zaman onun bu tavrıyla
bağdaşacak bir durum değildir. “Yunus Emre, Anadolu’yu kavga değil sevgi yurdu yapmak
istemiştir.” 39
Aslında bu tezleri sürenler de son noktada yine de bir Sarıköy gerçeğini benimsemek
durumunda kalmaktadırlar. Onlara göre Yunus’un mezarının Sarıköy’de olması onun buraya
gömülmek istemesiyle ilgili gösterilir. Buna göre hükümet devirme olayından sonra Yunus’un
naaşı Karamandaki zaviyesine gömülmüş, daha sonra siyasi hava yatışınca oğulları tarafından
kemikleri alınarak Sarıköy’e götürülmüştür. Bu durumu muhtemelen Yunus’un bir vasiyeti
olarak söylenmesi ve Karaman’daki mezarının bu olaya bağlanması karşısında insan söyleyecek
söz bulmakta zorlanıyor. Zira, Karaman’da doğup büyüyen ve burada vefat eden biri niye
Sarıköy’e gömülmek istesin ki…
35. İbrahim Hakkı Konyalı, Türk Yurdu dergisi Yunus Emre sayısı, s. 145 vd.
36. Cahit Öztelli bunlardan biridir. O da Yunus Emre’nin Karamanlı olduğunu ileri sürer. Ona göre Kirişçi Baba, Yunus Emre’nin
Halk arasındaki lakabıdır. Bknz. Cahit Öztelli Yunus Emre, s.39-43
37. Cahit Öztelli, Türk Yurdu dergisi Yunus Emre özel sayısı, s. 160
38. Hüseyin Hatemi, Yunus Emre Makalelelerinden Seçmeler, s. 175
39. Ahmet Vehbi Ecer, Türk Yurdu dergisi Yunus Emre özel sayısı, s.51
33