Dr. DÄ°LÃVER CEBECÄ°

More documents

Recommendations

Info

FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE KÜSKÜN AKASYA • Ahmet CANİKLİOĞLU Kapandı üzerime yalnızlığın kapısı Dönenmiş bir geceyi aldı gözlerim. Sivas akşamından alıp götürdü trenler Ellerim arkamda, Ellerim kırgın! Karanlıkta binlerce yıldız kırpışır. O artık küskündür ve belki suskun, Biliyorum. Anneme hicran yakışır... Bir Kafeste gölgemin gölgesindeyim Kuytularda kalmış masalları ninemin Dokunma mavilere, bir an bak yüzüme Yüzüm traşlı, yüzüm kan revan Duvarlar duvarlara benimle bakışır! Ne olur gitme anne, ne olur susma, Biliyorum. Anneme hüsran yakışır... Eskimiş peykelerle kapalı ranzam Örtülmüş her bir yanı perdelerle Başım dizlerimde aşar okusam, Suzidilaramı, tahirpuselik mi makam Kızılırmak tozlu köpüklere karışır. Bir ilkbahar ki, mışıl mışıl uykuda, Biliyorum. Anneme hazan yakışır... Atta ya götürmüş poyrazlar kundağımı Kollarımdan iki baston yürümekte! Siyahtan daha siyah bir boşluktayım. Dört yanımı tufanlar bürümekte... Serçeler şimdi feryat figan ağlaşır, İhtiyar bahçemde küskün akasyalar Biliyorum. Anneme hüzün yakışır... 109
FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE SİNEMA... Türk Sineması İçin Önemli Bir Film: ATEŞİN DÜŞTÜĞÜ YER • Coşkun ÇOKYİĞİT Türkiye’nin her bir tarafı denizdir ama denize sırtımızı dönüp otururuz ya… Akdeniz bölgesinde boydan boya uzanan portakal bahçeleri vardır ve bugüne kadar Türk sinemasının bir tek sahnesi bile o bahçelerde çekilmemiştir. Ta ki Muğla’nın Fethiye İlçesi’nde bir portakal bahçesinde işçi olarak çalışan beş çocuk babası Osman, eşi Hatice, ansızın rahatsızlanan on yedi yaşındaki kızları Ayşe hayatımıza girene kadar… Sanki 100 yıllık ihmal için özür diler gibi bu talihsiz Elazığlı aile hayatımıza muhteşem bir plansekansla girer… Yönetmen İsmail Güneş’in Türk ve belki dünya sinemasında örneği bulunmayan bu nefis plan sekansı, bahçede düşüp bayılan ve hastaneye kaldırılan Ayşe’nin kendisini hamile bırakan sevgilisi Deniz’i sayıkladığı sahneyle çıplak bir dekorda yenilenir ve batılı drama kalıpları ile alay eder gibi tekrarlanır… Üstelik Deniz’in akıbetini öğrendiği bölümlerden bir yere yerleştirilebilecekken… Neredeyse gerçeküstücü bir tabloya dönüşen rüyadan da burada bahsetmeliyim: Ayşe eli böğründe boş odalarda gezinirken birden bir beşikle karşılaşır. Beşik tabut şeklindedir; kapağını kaldırır, içi su doludur. Suyun içinde yüzen ise geniş ailenin fotoğrafıdır... Güneş’in bu farklı drama algısı, filmin açılış sahnesi olan ip salıncağın gel gitleriyle, kapanış sahnesi olan ip salıncak sahnesine bağlanmayla belirginleştiği gibi, hayatımızdaki şiddet algısının avluda ayağa takılan bir taşın neredeyse bir aysberg gibi derinlerde bir gövdesi olduğunu vurguladığı mecazda da kendisini gösterir… Giderek kendisi bir metafora dönüşür gibi olan hikâyeden şunu çıkartırız: Ayşe’nin hastalığı bir değil, ikidir; babası Osman’ın hayat karşısında duruşu ve tavrı bir değil ikidir; Ayşe’nin trajedisi bağlamında aile bir değil ikidir: bir küçük aile vardır bir de kökü Elazığ’da olan (tıpkı avludaki taş gibi aslı derinde olan) büyük aile vardır ki, Osman, derindeki o sert ve yerinden kıpırdatılamaz köke uymak zorundadır… Yollar hem geliş hem gidiştir ve bir yerden sonra Elmalı Konya ve Antalya diye çatallanır. Hayat ve aile algısı keza: Osman ve ailesi hastanede cebelleştikleri sırada yolları hastaneye düşen gezgin Almanlar -kimi zaman çizgisel olarak süren bu hayatın içinde- bir başka algıyı, bir başka yaşam biçimini işaret eder… Öyküye dönecek olursam, Ayşe’nin (Elif Can Ongurlar) hem kalbi hastadır hem hamiledir. Kendi mantığı, ahlakı, neşesi içinde sürüp giden Elazığlı Osman’ın (Hakan Karahan) aile hayatı bu noktadan sonra mantıksız, çifte standartlı, kindar ve kıyıcı bir makineye dönüşür. Ana Hatice (Yeşim Ceren Bozoğlu) bile ailenin verdiği infaz kararına ses çıkartmaz! İnfazı bizzat Osman üstlenir. Yaşça kendinden küçük olduğu halde elini öptüğü amcası Ali’nin kırmızı renkli Amerikan arabasını (araç burada Amerikan mitosunun bir nesnesi değildir) emanet alan Osman, kızı Ayşe’yi dayısının yanına götürmek bahanesi ile yola çıkarır: Ayşe’yi yolda zehirleyerek öldürecektir. Suyuna ilaç katar ama hemen öldürecek bir doz değildir. Bu yüzden baba ile kızı arasında uzun dağ yolculuğu sırasında kopan ilişki yeniden kurulur. Sevginin yeşermesi uzun sürmez… Baba ile kızı arasındaki kaybedilen sevgi bembeyaz karlar üzerinde bir kan damlası gibi akıp giden (adeta ülkede öldürülen kadınların kanları gibi) kırmızı otomobilin içinde yeşermeye başlıyor, evet ama hikayeyi mutlu sona götürecek midir Güneş hem bu simgesel 110
Page 2 and 3:
İ Ç İ N D E K İ L E R FİKİR S
Page 4 and 5:
SUNUŞ Merhaba; Bu sayı burada sö
Page 6 and 7:
FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61: FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE
show all

Dr. DÄ°LÃVER CEBECÄ°

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Dr. DÄ°LÃVER CEBECÄ°