Dr. DÄ°LÃVER CEBECÄ°

More documents

Recommendations

Info

FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE katkısı, kendine has üslup özelliği, dünya kültür mirasına aktarımlarıdır; ideolojik yaklaşımlar, işlenen konunun arzulanan tezle ele alınıp alınmadığı değil. İngilizce yazan, eserlerini başkalarının Türkçe’ye çevirdiği yazarları dünyaya Türk yazarı diye yutturmaya hakkınız yok! Hele o kişilere Türk Edebiyatı’na üstün hizmet madalyaları takmaya kalkışmanız sadece âbesle iştigal etmek demektir... 2. Almanya’da Türkçe yazanlar: 1960’larda başlayan, 70’li yıllardan itibaren çoluk çocuğun çıkıp gelmesiyle artık kalıcı döneme giren Batı Göç’ümüzün, saza, söze, kaleme hasret ekseni etrafında konu olması kaçınılmazdı; elbette Türkiye’de yaşayan edebiyat insanlarının bu uzak coğrafyada yükselen kendi dilinden seslere yabancı kalması beklenemezdi, Anadolu’nun “buğday benizli” ya da “kara bıyıklı” adamlarının bu yeni coğrafyadaki ruh hallerini ele alan şiirler, romanlar, hikâyeler yazmaya başladılar. Her ne kadar o yıllarda buralara gelip insanlarımızı gözlemleme imkânına sahip olabilen bu kalem erbâbının çoğu batıya âşık, enternasyonal ya da hümanist düşüncelere sahip kişiler olsalar da Batı Avrupalıların hiç de uzaktan görüldüğü gibi dünya insanlarının kardeşliği tezlerine pek de rağbet etmediklerini, çarkların başka amaçlarla gıcırdadığını farkedince pek bozuldular ve galiba farkında olmadan reaksiyoner bir tavır geliştirerek “bizlik” değerlere sarıldılar. Bazıları sınıfçı yaklaşımdan bütünüyle kopamayıp işi “gönüllü köleler” veya “beyaz zenciler” düzleminde ele aldılar; amaçları o olmadığı halde, farkında olmadan sonunda milli bir çizgiye varıp oturdular. İlk cümlelerine sabah akşam vuran klise çanları, dinsel kılıklarıyla sokaklarda dolaşan zangoçlar, anaokullarında, hastanelerde görev yapan kara giysili rahibeler, iş yerlerinin, resmi dairelerin, sınıfların giriş kapılarına asılmış istavrozlardan söz ederek başladılar. Bütün cümlelerine bir hayâl kırıklığı, yarı yolda bırakılmışlık ve buna duyulan öfke sinmişti; zira şu ya da bu sebeplerle Avrupa’da bir süre yaşamak zorunda kalan Türk hümanistleri, kendilerine diplomatik yaklaşmak zorunda olmayan sokaktaki adamın entel-sıradan farkı gözetmeden Türklere ve diğer doğu halklarına bakışını bütün çıplaklığı ile görme talihsizliğinden (!) kaçamadılar. Kendilerini birdenbire Türkiye’de kuramsal olarak varsaydıkları, ancak kuruntu-kurgularla ele alabildikleri katı sınıfçı, dışlayıcı, paralel toplumlar oluşturucu hayat biçiminin içinde bulunca şaşırdılar; soydaşlarını aşağılayan seçim afişlerini görünce, Türk çocuklarının toptan geri zekâlı olduğunu iddia eden Sarazinvari yaklaşımları işitince öfkelendiler ve 200 yıldır Türk toplumunu kuyruğuna bağlamak için çaba sarfettikleri “garp” medeniyetini kınayan eserler yazmaya giriştiler. Özellikle Türk solunun hemen bütün tanınmış yazarları konuya hep bu düşkırıklığı açısından yaklaştılar. Her ne kadar Avrupa’daki Türklerin dil ve kültür pınarı Türkiye’de Türk edebiyatının durumu pek de farklı değilse de, Almanya’da Türkçe okur sayısındaki kısırlık, aslında 50 yıldır çığlık çığlığa katlanarak gelen acı bir gerçektir; öteden beri devlet de, çok bilmiş aydın kesimi de bu acı gerçeği görmemezliğe geldi; hatta içlerinden Batı Avrupa’daki Türk çocuklarının anadillerini geliştirmeleri için buralara öğretmen gönderilmesine dahi karşı çıkanlar oldu.(4) Eğer bugün burada Avrupa’da yaşayan Türkler arasında Türkçe’nin geleceğini tartışmak zorunda kalmışsak, bunun suçlusu, köklerinden koparak ekmek parası uğruna Avrupa’nın dört bir yanına buğday taneleri gibi dağılan insanlarımızla 1960 öncesi İsviçre Alplerine kayak yapmaya gelen dostlarını aynı kefeye koyan ve çocuklarımıza Türkçe öğretilmesine karşı çıkan o sömürge aydını kafalılarındır. Kendi kültür temelleri üzerinde yazmaya devam eden edebiyatçılar ise Türkiye’de ötedenberi sol kesim tarafından nasıl yok sayılmaktaysalar, işin tabiatı gereği Alman edebiyat çevrelerinde de ilgi göremediler. Gelinen noktada ilk dönemlerde gerek Almanya Türklerini konu edinen(5) gerekse Almanya’da yarı Türkçe yazanlar açısından da meydan, galiba ekmeğini yediği elin düdüğünü çalmayı aslî görevleri sayan sözümona Türk asıllı yazar takımına kaldı; yaptıkları tek iş de, meselâ Alman toplumunda da fazlasıyla rastlanan ve Almanların “aile dramı” kavramıyla betimledikleri aile içi şiddet gerçeğini, söz konusu Türkler olunca ballandıra ballandıra ve Alman kamuoyunda Türk kültürünün bir ögesi gibi algılanacak biçimde “namus cinayetleri” serileriyle dillerine peleseng edenlerin çarpık denemelerine hapsolmaktan ibaret... Gene de bu kişilerin akıllı adamlar olduklarını itiraf etmeliyim; zira Avrupa’da şöhret olmanın yolu, her çağda, Türk aleyhtarlığı yapmaktan geçer. Siz hiç Amerika’ya söven, Fransa’dan Cezayir’de, Belçika’dan Kongo’da döktükleri kanın hesabını soran bir yazarın Nobel Barış Ödülü aldığını işittiniz mi 3. Almanca yazan Türk asıllı yazarlar ve edebiyat Avrupa’da Türkçe’nin Geleceği’nin tartışıldığı bu çalıştayda Almanca yazan Türk asıllı yazarlar konusunda fazla bir şey söylemek istemiyorum; zira bu ya- 61
FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE zarları Türk edebiyatı çerçevesinde ele almak, Edebiyat bilimi açısından mümkün değildir. Edebiyat her şeyden önce bir dilin gelişmesine de katkı sağlayan bir dil edebi mes’elesidir. Dünya, nasıl ki Türk asıllı Mevlana Celaleddin Rumi’yi Farsça yazdığı için Türk edebiyatçısı, Rus asıllı Peter Ustinov’u İngilizce yazdığı için Rus edebiyatçısı olarak saymıyorsa, bu bizimkileri de Türk edebiyatçısı saymayacaktır. Ben de saymayacağım. Teşekkür ederim. (1) Der Diwan van Mohammed Schemsed-din Hafez. Aus dem Persischen zum erstenmal ganz übersetzt von Joseph v. Hammer. 2 Bde., Stuttgart und Tübingen 1812-13. Ein neuer Nachdruck davon: Hafes. Der Diwan. (2) Rumi war ein persischer Mystiker und einer der bedeutendsten persischsprachigen Dichter des Mittelalters. Wikipadia (3) Türk Dünyası IV. Yazarlar Kurultayı Notları, Antalya, 4 Kasım 1988 (4) “ İşçi çocuktan için batıya öğretmenler gönderme sorunu ortaya çıktığında bunun gerekçesi olarak, işçi çocuktan arasında Türkçeyi unutanların bulunduğu ve bu gençlerin Türklüklerini de unutabilecekleri tehlikesinin var olduğu söylenmişti. Olacak şey değildir! 1960 yılına değin Türkiye’de hiçbir hükümet yabancı ülkelerde okuyan öğrencilerin dillerini ve dinlerini unutabileceklerine ilişkin bir önleme başvurmuş değildir. Kimsenin aklına gelmemiştir bu..” . Melih Cevdet Anday, 17 Nisan 1986, Cumhuriyet Gazetesi (5) Gülten Dayıoğlu, Dönemeyenler; Tarık Dursun K., Bağrı yanık Ömer ile Güzel Zeynep; Adalet Ağaoğlu, Fikrimin Ince Gülü; Dursun Akçam, “Almanya’nın Zencileri” ve “Almanya’nın Üvey Çocukları“ (Yazı Dizisi ); Füruzan, Yeni Konuklar/ Almancılar (Yazı Dizisi)/ Ev Sahipleri; Zülfü Livaneli, Arafatta Bir Çocuk/ Dönemeyenler (Yazı Dizisi-Politika); Işıl Özgentürk, “Almanya Bugün“ (Yazı Dizisi-Cumhuriyet); Yüksel Pazarkaya, Oturma Izni; Abbas Sayar, Dik Bayır; Necati Tosuner, Sancı Sancı; Tekin Sönmez, Yeryüzü Gurbeti; Nevzat Üstün, Alamanya Beyleri; Bekir Yıldız, Alman Ekmeği/ Demir Bebek/ Harran-Berlin (Röportajlar) / Habib Bektaş “Cennetin Öteki Yüzü”, “Hamriyanım”, “Gölge Korkusu” / Tekin Sönmez, “Yeryüzü Gurbeti” / Fakir Baykurt, “Yüksek Fırınlar” (1983), “Barış Çöreği” (1982),“Gece Vardiyası” (1982), “Dünya Güzeli” (1985), “Saka Kuşları” (1985), “Duisburg Treni” (1986), “Koca Ren” (1986), “Bizim İnce Kızlar” (1992), “Yarım Ekmek” (1997), ”Dikenli Tel” (1998), “Bir Uzun Yol” *Bu makale, 31.03.2012 tarihinde Dortmund’da düzenlenen Türkçe Çalıştayı “Almanya’da Türkçe’nin Anadil Olarak Geleceği” konulu çalıştayda. “ALMANYA’DA TÜRK EDEBİYATI” başlığı altında: 1. Almanca çevirilerde Türk Edebiyatı 2. Almanya’da Türkçe Türk edebiyatı 3. Almanca yazan Türk asıllı yazarlar ve edebiyat alt başlıklarıyla tebliğ olarak sunulmuştur. ULU SEFER • M. Hanifi DAŞ Çıktık Altay’lardan uzak illere, Zaferle birlikte çileyi bulduk. Yürüdük, durmadık ulu seferde Gündüzün gözünde geceyi bulduk. Yıldırımdan kasırgadan korkmadık, Ölümlerden sakınmadık yılmadık; Dağlar aştık denizlere uzandık, Rüzgarın sesinde heceyi bulduk. İlmik ilmik düğümlendi yolumuz Kızılelma bizim cihan arzumuz, Ana, baba, ecdat oğul kızımız Yokluğun yanında niceyi bulduk. Aşığıyız Türk’ü seven türkünün Sevdalısı vatan denen ülkünün Gölgesinde Oğuz Han’ın börkünün Gerçek aşkımızı çileyi bulduk. Duyduk ruhumuzda Kürşad yasını Yığınla yitirdik can nefesini Kır at yelesini bozkurt sesini Engini ararken yüceyi bulduk. 62
Page 2 and 3:
İ Ç İ N D E K İ L E R FİKİR S
Page 4 and 5:
SUNUŞ Merhaba; Bu sayı burada sö
Page 6 and 7:
FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13: FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE
Page 112 and 113:
show all

Dr. DÄ°LÃVER CEBECÄ°

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Dr. DÄ°LÃVER CEBECÄ°