Dr. DİLÂVER CEBECİ

FİKİR SANAT VE EDEBİYATTA TÖRE
Kitabı” olarak ünlenen bu eserin asıl adı “Kitab-ı
Dede Korkut Alâ Lisan-ı Taife-i Oğuzan”dır.
“Oğuzların Diliyle Dede Korkut Kitabı” anlamına
gelmektedir. Kitap, bir giriş ve on iki destandan
oluşmaktadır.
Dede Korkut Kitabı, orijinal haliyle manzum
(şiir) ve nesir (düzyazı) olarak kaleme alınmıştır.
Günümüze kadar hem orijinal olarak ve hem de nesir
şeklinde birçok kereler yayımlanmıştır.
Dede Korkut destanlarının manzum şekilde
kaleme alınması ilk defa Niyazi Yıldırım
Gençosmanoğlu tarafından denenmiş, giriş ile ilk üç
destan nazma çekilmiştir. Ne yazık ki, büyük destan
şairi Gençosmanoğlu, Dede Korkut destanlarının
tamamını nazma çekememiştir. Bundan başka da
hiç kimse destanları, nazma çekmek için kayda
değer bir çalışma yapmamıştır.
Bu kutlu görevi tamamlamak, Dede Korkut
destanlarının tamamını nazma çekmek, çağımızın
“dessancı”sı Akhasanoğlu Yusuf Akgül’e nasip
olmuştur. 30 (otuz) yıllık bir çalışmanın ürünü olan
bu fevkalade eser, 2012 yılının Nisan ayında Kurgan
Edebiyat yayınları arasından “Dede Korkut
Destanı” adıyla çıkmıştır.
Giriş bölümünden başlamak üzere sonuna kadar
büyük bir iştahla okunan “Dede Korkut Destanı”,
birçok özelliği ile dikkat çekmektedir.
1-Teknik bakımdan güçlü bir çalışma olmuş.
Baştan sona kadar hece ölçüsü ile yazılmış ve heceleri
tamamlamak için gereksiz sözcük kullanımlarından
kaçınılmış.
2-Orijinal metindeki kelimelerin kullanılmasına
dikkat edilmiş. Böylelikle dönemin ruhundan
uzaklaşılmamış.
3-Destanlardaki hiçbir detay atlanmadan nazma
çekilmiş. Eksiklik olmadığı gibi, eklemelerle de
destanların özünden kopulmamış.
Daha giriş kısmında ustalık göze çarpmaktadır.
Orijinal metin:
“Hazret-i Resul aleyh’is-selam zamanına yakın
Bayat boyundan Korkut Ata derler, bir er kopdu,
Oğuzun ol kişi tamam bilicisiydi, Oğuzun içinde
tamam velayeti zahir olmışıdı, ne derse olurdu, gayibden
dürlü haber söylerdi, Hak Teâlâ kalbine ilham
ederdi.
Korkut Ata ayıtdı: Âhır zamanda hanlık gerü
Kayıya dege, kimsene ellerinden alamaya, âhır zaman
olu kıyamet kopunca.
Bu dedügü Osman neslidir, işde sürülüp gideyürür.
Ve dahı nice buna benzer söz söyledi.
Korkut Ata Oğuz kavminün müşkilini hallederdi;
her ne iş olsa Korkut Ataya danışmayınca
işlemezlerdi; her ne kim kabul buyursa kabul ederlerdi,
sözün tutup tamam ederlerdi.”
Akhasanoğlu Yusuf Akgül ise yukarıdaki metni
şöyle nazma çekmiştir:
“Hazreti Peygamber devrine yakın
O destan çağında, bir er yaşadı...
Oğuz’da, Bozok’un Bayat boyundan,
Korkut Ata derler bir pir yaşadı..
Oğuz’un her şeyi bileni idi,
Ve dahi, kerâmet kılanı idi!
Ne derse olurdu, dediği çıkar;
Gâiplerden türlü haber alırdı...
Cenâb-ı Hak, ona lütfunu vermiş,
Gönül gözü ile ilham olurdu...
Korkut Ata, şunu bilir, söylerdi,
Çağlardan çağlara ilân eylerdi:
“Hakanlık, yeniden âhır zamanda
Kayı’nın dışında olmayacaktır.
Âhır zaman gelip kıyamete dek
Kimse ellerinden almayacaktır...”
Bu dediği, Sultan Osman neslidir!
Sürüp gider... Kayı boyu aslıdır...
Buna benzer daha nice sözü var
Milletinin bilicisi, bilgesi...
Ona danışmadan bir iş etmezler
Her dediği, bilgeliğin belgesi...
Ne buyurmuş ise, ederler idi
Ve dahi yolundan giderler idi...”
Akhasanoğlu Yusuf Akgül, Dede Korkut
Destanlarının tamamını nazma çekerek edebiyat
tarihimizde bir ilke imzasını atmış, bu çalışması
ile edebiyat tarihimizdeki haklı yerini almıştır.
Şüphesiz edebiyat çevrelerimiz de, bu kıymetli eserin
hakkını vereceklerdir.
Şimdi sıra Dede Korkut destanlarının sinema perdesine
aktarılmasına, tiyatro sahnelerinde gösterilmesine
gelmiştir. Milli ruhumuzu ayakta tutarak,
Türklük bilincine dirlik kazandıran destanlarımızı
sinema perdelerinde, tiyatro sahnelerinde görmek
gençlerimizin en tabii hakkıdır.
(1)Sığır: Genel sürgün avları.
(2)Yuğ: matem/yas merasimleri.
(3)Şölen/toy: Büyük kurban ziyafetleri
(4)Dessancı: Türkmencede destan anlatan kişi.
97