R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

ipinden yapýlýr. Keçi kýlýnýn bir özelliði de su alýnca þiþerek içeri su
geçirmemesidir…” Sonra yapým iþlemlerine kaldýðý yerden devam
ediyor: “Bezlendirme iþleminden sonra ipi eklerine ayýrýyoruz.” Küçük
sapana benzer bir el aletini iþaret ediyor ve devam ediyor:
“Taþi adý verilen bu aletle birleþtiriyoruz ipleri çevirerek. Her çift
için ortalama 20 ip gerekiyor. Ýpleri hazýrlanmýþ olan kalýplara çuvaldýzla
dikiyoruz. Üst yapýmýna geliyor sýra.” Bu aþamada devreye
kadýnlarýn girdiðinden bahsederken, kadýn eli deðmeden hiçbir
þeyin güzelleþemeyeceðini itinayla ekliyoruz ve konuþmasýný sürdürüyor
ustamýz: “Örgüden geldikten sonra “ilinti” ile tutturulup,
kendirle üst dikimi yapýlýyor. Baðlar ise saç örgüsü þeklinde orlondan
hazýrlanýyor, uçlarýna püskül yapýlýyor ve üst kýsma dikiliyor.
Böylece harik tamamlanýyor…”
Küçüklü büyüklü, yazýn giyileni kýþýn giyileni ile çeþit çeþit, saðlýklý
ve güzel harikleri bu meþakkatli yapým süreçlerini dinledikten
sonra itina ile inceliyoruz. Ve bu sanatýn ne kadar sürede öðrenilebileceðini
ve yapýlabildiðini merak ediyoruz. “Eðer gerçekten
emek verilirse 3 ayda öðrenilir. Zahmetli bir sanat olduðundan insanlar
hemen yýlýyorlar. Ben ilk ayakkabýmý 1 ayda bitirdim. Büyük
bir harik normalde üç günde bitirilir. Ancak biz iki kiþi çalýþtýðýmýz
için seri üretiyoruz, iki günde tamamlýyoruz.” diyor. “Peki ya
Harik yapýmýnda, keçi kýlý, keçi kýlý ipi, kendir-kenevir, koyun yünü, orlon,
çuvaldýz, biz, makas, taþi, ilinti v.b malzemeler kullanýlýyor.
fiyatlarý?” diyoruz merakla. 5 YTL ile 50 YTL arasýnda deðiþiyor derken
ustamýz, bu kadar emeðe bu fiyat gerçekten çok az demeden
geçemiyoruz…
123