R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

aþladý. Mehmet Köseoðlu 2006 yýlý Þubat ayýnda hakkýn rahmetine
kavuþtu.
Sanatçýnýn büyük oðlu Rahim Köseoðlu, 1961 Konya doðumludur.
Ortaokul ikinci sýnýfa kadarki eðitimini Konya’da sürdüren sanatçý,
daha sonra eðitimini býrakarak babasýnýn atölyesinde hat oymacýlýðý
çalýþmalarýna baþladý. Babasýyla birlikte her türlü tanýtým etkinliðine
katýlan sanatçý, 1997 yýlýndaki Kültür Bakanlýðý tarafýndan
açýlan Hat Oymacýlýðý kursunu baþarýyla tamamladý, “Hat Oymacýlýðý”
belgesini aldý ve kendi atölyesini açtý. Bu sanatý halen Konya’da
Tevfikiye Caddesi, Aþýk Þemi Sokak, No:14, Kat:2’deki atölyesinde
sürdürmektedir.
Mehmet Köseoðlu’nun küçük oðlu M. Kenan Köseoðlu da 1965
Konya doðumludur. 1997 yýlýnda açýlan kursa katýlarak sertifika
alan sanatçý, önceleri babasýyla daha sonra aðabeyi ile birlikte hat
oymacýlýðý çalýþmalarýný sürdürdü. Þu anda Konya’da Mevlana Caddesi
üzerindeki Altýn Çarþý, No: 10’daki atölyesinde çalýþmalarýna
devam etmektedir.
Hat Oymacýlýðýnýn Yapýlýþý
Hat sanatýnýn oyma olarak gerçekleþtirilmesinde ilk önce yapýlmasý
gereken, uygulanmasý istenen hattýn seçilmesidir. Yazý uygulanacak
yüzeye göre (taký, levha, dekoratif aksesuar vb.) istenen boyuta
getirilir. Altýn, pirinç, gümüþ, sedef, suni sedef, fildiþi gibi istenen
malzeme üzerine desen yapýþtýrýlýr. Daha sonra çýkarýlmasý istenen
yerler delinir, bu delinen yerlerden testere takýlýr ve kesilir.
Kesme iþlemi bittikten sonra tamamý benzine atýlýr ve yapýþtýrýlan
yazýnýn þablonunun çýkmasý saðlanýr. Daha sonra su zýmparasý ile
zýmparalanýr. Desen üzerine nakýþ atýlacaksa kavak aðacýndan yapýlan
rokele tahtasý üzerine çakýlýr. Çapa kalemi ile hatlarý belirlenir.
Çizgili kalem ile hatlarý belirlenir. Çizgili kalem ile desendeki örneðin
yapraðýn damarlarý da belirlendikten ve iç oyma kalemi ile
yapraklarýn ortasý açýldýktan sonra nakýþlama iþlemi tamamlanýr.
Daha sonra cila motorunda parlatýlýr. Eser altýn kaplama yapýlmak
isteniyorsa Ýstanbul’daki atölyelere gönderilerek kaplanmasý
saðlanýr.
Hat Oymacýlýðý Sanatýnda Kullanýlan Malzemeler
Makas: Sac ve plaka kesmede kullanýlýr.
El Matkabý: Delik açmak için kullanýlýr. (Sanatçýnýn halen kullandýðý
matkap 70-80 yýllýktýr.)
Elektrikli Matkap (Freze): Delik açmak amacýnýn yanýnda taþlama
yani zýmparalamada da kullanýlýr.
Testere ve Testere Kolu: Yazýnýn kesilmesinde ve desenin ortaya
çýkarýlmasýnda kullanýlýr.
Kalemler
Çapa Kalemi: Hat yazýsýnýn giriþ ve çýkýþlarýný (baþlama ve bitiþ) belirlemek
için kullanýlýr.
Çizgili Kalem: Desen üzerinde kumlama ve çizgileme, gölgeleme
iþlerinde kullanýlýr.
Ýç Oyma Kalemi: Aðýz kýsmýnýn bir tarafý keskin ve düz, diðer tarafý
yuvarlaktýr. Desenin iç oyuntularýný belirlemede kullanýlýr.
Ýngele Kalemi: Çok keskin ve çok incedir (Sýfýr çizik oluþturmak için
kullanýlýr).
Çift: Ufak parçalarý cýmbýz gibi tutmada kullanýlýr.
Kargaburun: Ýnce tel kývýrmada kullanýlýr.
Yassýaðýz: Tel gibi parçalarý tutmak, sabitlemek için kullanýlýr.
Pense: Parçanýn büyüklüðüne göre parçayý kývýrmak için kullanýlýr.
Sürgülü: Deseni, kesilecek yüzeye sabitlemek, sýkýþtýrmak için kullanýlýr.
Eðe: Yassý eðe düz satýhlarýn pürüzünü gidermek için, balýksýrtý eðe
ise bombeli satýhlarýn yüzeyinin düzeltilmesinde kullanýlýr.
Cila Motoru: Eserin yüzeyini parlatmak için kullanýlmaktadýr. Bu
motorun iki baþý vardýr. Her iki tarafýnda bulunan ve keçe olarak
adlandýrýlan 93 kat tülbent bezi konularak oluþturulan parça bulunur.
Bir tarafýna zýmpara izini almak için pomza taþý yerleþtirilir. Di-
59