R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

More documents

Recommendations

Info

78 Toplum, San’at ve Estetik Genel bir bakýþ açýsý altýnda ifade edilirse gerek toplum ve gerek birey için önce san’at eseri vardýr. Toplumun bir üyesi olan ferd önce san’at eseri ile tanýþýr ve bu eserden etkilenir. Bu etkilenme neticede bireyin san’at eseri ile estetik ilgi kurmasýna yol açar, bu ilgi zaman içinde geliþerek olgunlaþýr. Birey artýk o eser ile fiziksel bir iliþki içinde olmasa bile iç dünyasýnda onunla meþguldür, ona yeni anlamlar atfeder ve o eserden yola çýkarak bir takým yorumlar yapar. Bu süreç zihinsel olmaktan çok duygusal bir süreçtir veya burada akýl çok ön planda deðildir, hakimiyetduygulardadýr. Ferdin bir san’at eseri ile yaþadýðý bu duygusal Prof. Dr. Sadettin ÖKTEN Bireyin sahip olduðu estetik ölçütler ve daha önemlisi bunlarýn oluþmasýnda asli rol oynayan temel kabuller, birey için bir kimlik ve kiþilik göstergesidir. Estetik ölçütler birey tarafýndan ifade edildiklerinde þahsi tercihler gibi görünebilirse de aslýnda bunlar kendilerini oluþturan temel kabulleri de zýmnen ifade ettikleri için ayný zamanda bir aidiyet ve mensubiyetin beyan edilmesidir. serüven onun zevk ve duygu dünyasýna, bu dünyayý zenginleþtiren yeni bir boyut olarak akseder. Böylece bireyin estetik algýlamasý geniþler, estetik deðer ve yargý düzeyi yükselir. Birey ile san’at eseri arasýnda kurulan iliþkinin mutlaka müsbet bir istikamette geliþmesi de þart deðildir, diðer bir deyiþle ferd bir eseri her zaman beðenmek ve bu beðeniþ sonucu onu içselleþtirmek veya onunla hemhal olmak durumunda da olmaz. Ancak bu halde de birey ruh ve duygu dünyasýnda o eserle meþguldür, onun ardýndaki anlam ile bir gerilim yaþamaktadýr. Bazen bir eser ferd tarafýndan reddedilebilir de, bu durumda yine estetik bir deðerlendirme ve yargýdan bahsedilebilir. Fakat burada estetik deðerlendirmenin sonucunda varýlan yargý olumsuzdur ve bunun neticesi olarak o eserin güzel görülerek temellük edilmesi bahis konusu deðildir. Bir san’at eserinin içselleþtirilmesi veya reddedilmesi bireysel ölçekte düþünüldüðünde ferdin duygu ve zevk dünyasýný tanýmlayan estetik ölçütler ve tercihler ile ilgili ferdi bir
mesele olarak algýlanabilir, bu algýlama bir noktaya kadar doðrudur. Denilebilir ki bireyin estetik dünyasýný tanýmlayan ölçütler oluþmuþtur ve her eser birey tarafýndan bu ölçütlere göre deðerlendirilir. Bu ölçütlere uygun olan veya bunlarý oluþturan ana ilkelere ya da temel kabullere ters düþmeyen eserler ferd tarafýndan beðenilerek içselleþtirilir. Bir eser zahiren ferdin duygu dünyasýndaki estetik ölçütlere tamamen uymasa bile eðer bu ölçütleri oluþturan temel kabuller ile ters düþmüyorsa yine de güzel görülebilir ve temellük edilir. Bu suretle birey bu eserden etkilenerek geliþtirdiði iliþki sonucu estetik ölçütlerini geliþtirir, duygu dünyasýna yeni bir boyut kazandýrýr. Bireyin sahip olduðu estetik ölçütler ve daha önemlisi bunlarýn oluþmasýnda asli rol oynayan temel kabuller birey için bir kimlik ve kiþilik göstergesidir. Estetik ölçütler birey tarafýndan ifade edildiklerinde þahsi tercihler gibi görünebilirse de aslýnda bunlar kendilerini oluþturan temel kabulleri de zýmnen ifade ettikleri için ayný zamanda bir aidiyet ve mensubiyetin beyan edilmesidir. Çünkü ilk bakýþta þahsi bir tercih gibi görülen estetik ölçütler daha derine inildiðinde bir aidiyet ve mensubiyet ifadesi olan temel kabullerden kaynaklanýr. Kýsaca belirtmek gerekirse bu temel kabuller bireyin ait olduðu toplumun medeniyet tasavvurundan kaynaklanan deðerlerden baþka bir þey deðildir. Buradan hemen anlaþýlýr ki ilk bakýþta tamamen þahsi bir özellik gibi görülen estetik ölçütler ve estetik tercih, kýsaca söylenirse; estetik zevk, ferdin aid ve mensup olduðu medeniyet tasavvurunun onun duygusal ve ruhi dünyasýna bir biçimde yansýmasýndan doðar. Bu sebeple ayný medeniyet tasavvuruna sahip olan kimselerde estetik zevkin ana hatlarý birbirine benzemesi ve böylelikle toplumsal ölçekte bir bütünlük arz etmesi son derece tabii bir vakýadýr. Birey için san’at eseri önce, san’atkar daha sonra gelir. Önce eserle tanýþan, onunla duygusal bir iliþki kurarak estetik deðer sürecini yaþayan ve buradan estetik bir yargýya varan ferd için bu eserin sahibini tanýmak bir sonraki aþamadýr. Birçoklarý sadece eserde kalmakla iktifa ederler, buradan eserin sahibine ulaþan yolu katetmeyi göze alamazlar. Bir san’at eseri ile gerçek ve derin manada kurulan estetik iliþkinin sonunda ise bu eserin sahibini tanýmak adeta duygusal bir zaruret ve estetik saygý ifadesidir. Tek tek dikkate alýndýðýnda her san’at eseri duygusal bir dünyanýn ve estetik bir haberin veya haberlerin ileticisi ve taþýyýcýsýdýr. Bu bakýmdan eser baþlý baþýna duygulanmanýn paylaþýlmasý, haberinin tahlil edilmesi kýsacasý birlikte yaþanýlmasý gereken bir varlýktýr. Ancak bu birlikte yaþama sonucu eser duygu dünyamýzda izler býrakýr ve zevk ufkumuzu yeni renklerle aydýnlatýr. Bu süreç oldukça zordur, çünkü duygusal derinliklere götürebilen yeteneklerle beraber sabýr, merak, titizlik ve dikkat gibi þahsi özellikler ister. Her san’at eseri için bu eserle beraber yaþama ve ayný duygusallýðý paylaþma sürecini geçirmek üzere bireyde bulunmasý icap eden yetenekler ve özellikler farklý seviyelerdedir. Bazý eserler az bir gayret ve oldukça yüzeysel bir duygusallýk sonucu estetik muhtevasýný ikram ettiði halde diðer bazýlarý için böyle bir ikrama nail olmak oldukça zor ve meþakkatlidir. Eserdeki haberin paylaþýmý noktasýnda ve birlikte yaþama sürecinde nihayete varýldýðý zannedilen ve bu haberin tümü ile temellük edildiði zehabýnýn uyandýðý bir safhada eser üzerinde ýþýldayan yeni ve meçhul bir ufkun varlýðý fark edilebilir. Yetenek ve özellikler itibarý ile bu esrarlý ufku algýlayabilen birey için ise bu safhada þimdiye kadar geldiði yoldan çok daha zahmetli bir yola revan olmaktan baþka çare kalmaz. Bireyin san’at eseri üzerinde yaptýðý bu duygusal paylaþým ve beraber yaþama yolculuðu gerçekte eserin sahibinin yani 79
Page 8 and 9:
6 Anadolu’nun Gizemi Evlere Taþ
Page 10 and 11:
8 KALEYDESKOP 16. Yüzyýl baþýnd
Page 12 and 13:
10 KUTSAL Ustalýkla Üretilen El Y
Page 14 and 15:
12 Fýrçanýn Uçuþan Yapraklarý
Page 16 and 17:
14 Halkâr tekniðinde yapraklar s
Page 19 and 20:
Sap Çýkmalarý, Budaklar, Sap Fis
Page 23 and 24:
Makine nakýþý branþýnýn tekni
Page 25 and 26:
Makine nakýþýnda gravür sanatý
Page 27 and 28:
Sanatçýlýk üstün meziyetler is
Page 29 and 30: En çok koleksiyonerlerin tesbihler
Page 31 and 32: Feyzullah Usta tesbihi “gönül y
Page 33 and 34: “Safranbolu’da Zaman”… Safr
Page 36 and 37: 34 güzelliklerin yer aldýðý Une
Page 38 and 39: 36 Yazý ve Tezhip Þaheseri Dervi
Page 42 and 43: 40 ve özel koleksiyonlarý süsley
Page 44 and 45: 42 Altmýþtan fazla Kur’ân-ý K
Page 46 and 47: 44 Seramiðin Evrensel Ustasý Sýt
Page 48: 46 Onun yaptýklarý da “Sýtký
Page 51 and 52: Çeþmenin 1930’lardaki durumu 49
Page 53: Menba'-ý âb-ý zülâl-i merhamet
Page 56 and 57: 54 Osmanlý Saray Ata sanatý olara
Page 58 and 59: 56 Fotoðraf 7, 8, 9: Hereke Ýpek
Page 60 and 61: 58 Konya’da Naht Sanatý ve Köse
Page 62 and 63: 60 ðer tarafta parlatmak amacýyla
Page 64 and 65: 62 PEMBE GÜLLER Kullanýlan Teknik
Page 66 and 67: 64 TAVUS KUÞU Kullanýlan teknikle
Page 68 and 69: 66 Rahle Sanatýnýn Büyük Ustas
Page 70 and 71: 68 Ömer Bilge, oymaya elveriþli s
Page 72 and 73: 70 Doða’nýn Sanata Yansýmasý;
Page 74 and 75: 72 bekliyorum. Presledikten ve bitk
Page 76 and 77: 74 Mantýðýn Küçük Kýzkardeþ
Page 78 and 79: 76 üflenen, duygusal-ruhsal akis,
Page 82 and 83: 80 san’atkarýn ruh dünyasýna d
Page 84 and 85: 82 Ýllustrasyon: Mehmet MÝyasoðl
Page 86 and 87: 84 El Sanatlarý ve Estetik Üzerin
Page 88 and 89: 86 El sanatlarýný canlandýrmak i
Page 90 and 91: 88 þiirler yazacaðým ama kendi
Page 92 and 93: 90 Sanatýn Ruhu Toplumlarýn hayat
Page 94 and 95: 92 savunma mekanizmasý geliþtirer
Page 96 and 97: 94 Sanatta yeni açýlýmlar arayan
Page 98 and 99: 96 Geometrik alan bölmeleri üzeri
Page 100 and 101: 98 Sazyolu kompozisyon (Ýlhan Özk
Page 102 and 103: 100 Gönülden Kumaþa Dökülen Da
Page 104 and 105: 102 desenin adýdýr. Burada sanatk
Page 106 and 107: 104 Ayrýca mideye alýnan bakýr
Page 108 and 109: 106 Geleceðin Antikalarý Kabara S
Page 110 and 111: 108 Hasankeyf’in Direnmeye Çalý
Page 112 and 113: 110
Page 114 and 115: 112 “Yaklaþýk 70 yýl öncesine
Page 116 and 117: 114 Beyþehir Eþrefoðlu Külliyes
Page 118 and 119: 116 almaktadýr. Dýþtan yapýya b
Page 120 and 121: 118 Çocuk Geliþiminde Sanat Eðit
Page 122 and 123: 120 lik olumlu benlik algýsý geli
Page 124 and 125: 122 Bitlis’in Yöresel Ayakkabýs
Page 126 and 127: 124 Urfa Culhalarý Yerleþim merke
Page 128 and 129: 126 (levent) baðlanmasýdýr. Bu i
Page 130 and 131:
128 Geleneksel Türk Ahþap Yontu S
Page 132 and 133:
130 “El”imizdeki Sanat; Osmanl
Page 134 and 135:
132 Ýznik’ten Dünyaya Uzanan Ze
Page 136 and 137:
134 Yazmacýlýk Sanatý ve Konya
Page 138 and 139:
136 boyalar yýllardan beri her tü
Page 140 and 141:
138 Bugüne kadar benzerine rastlan
Page 142 and 143:
140 18. yüzyýl sepere restorasyon
Page 144 and 145:
142 Rabia Özsoy: “Aþk Olmadan A
Page 146 and 147:
144 Buldan’da Semerciliðin Son D
Page 148 and 149:
146 Devekuþu Yumurtasýndan Sanat
Page 150 and 151:
148 Orta Asya’dan Günümüze Bü
Page 152 and 153:
150 Tuvali Un Eleði, Boyalarý Ýp
Page 154 and 155:
152 Fatma Fisunoðlu: “Benim Tak
Page 156 and 157:
154 Keçe Külahýn Semazenlerin se
Page 158 and 159:
156 Masallardan Süzülen Billur K
Page 160 and 161:
158 Sanatçý Bir Aile Portresi: Ce
Page 162:
160
show all

R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?