R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

More documents

Recommendations

Info

26 Baba mesleði tesbihçiliðe gönül veren Feyzullah Ustaya göre, dünyada iþçiliði en iyi tesbihler Türkiye’de yapýlýyor. Feyzullah Usta kendisi gibi tesbih ustasý olan aðabeyiyle birlikte dünyanýn dört bir yanýný dolaþarak tesbih için hammadde toplamýþ. Tesbih tornasýna girerek birbirinden deðerli tesbihe dönüþen hammaddeler arasýnda gergedan boynuzu da var su aygýrý diþi de... Yerli ve yabancý birçok müþterisi olan Feyzullah Usta, kehribar tesbihlerin Araplar arasýnda çok moda olduðunu söylüyor. Tesbihin sendeki karþýlýðý nedir? Tesbihi ustam olan babamla tanýdým. Bu sanata fiilen girmeden evvel tesbih denince gözümün önüne kabadayýlarýn en gözde aksesuarý iri taneli oltu tesbihleri gelirdi. Tesbihi tanýdýkça, babamýn memur maaþýyla iki bin dolara tesbih satýn aldýðýna þahit oldum. Bu meslekte ilk emeklemem bu tür bir ortamda oldu. Halktan insanlar olduðu gibi, sanat dünyasý, iþ adamlarý, bürokratlar, tanýnmýþ siyasiler ve bilim adamlarýnýn da tesbihe gösterdikleri büyük ilgiye þahit oldum 20 yýl içinde. Bunlar benim duygularýmda derin izler býraktý. Tesbihi bir aksesuar olarak görmemek gerekiyor, onu Rabbimizi tesbih ederken kullandýðýmýz, manevi deðeri çok yüksek bir ibadet aracý olarak görmeliyiz. Bana býrakýlacak en büyük servet, babamýn, annemin, yýllardýr namazlarýndan sonra çektiði tesbihi olur. Ecdatta yaygýn bir gelenek vardý, yaþlanan her insanda 99’luk bir kuka tesbih bulunurdu, o þahýs vefat edince cenaze masraflarý o kuka tesbih satýlarak karþýlanýrdý. Ýmdat Usta tesbihin baðýmlýlýk yaptýðýný söylüyor. “TESBÝH YAPMADAN DURAMAM” Tesbih ustalýðý bir iþ mi, sanat mý? Toplumda nasýl algýlanýyor? Tesbih baþlý baþlýna bir sanat, bir sektör. Ben bunu meslek edinmiþim ve severek yapýyorum. Tesbihi tanýmayan kiþiler, zaman zaman soruyor “ne iþ yapýyorsun, nasýl geçiniyorsun?” diye. “Tesbihçiyim” dediðimde, iç geçirenler oluyor, “Allah büyüktür geçinirsin” diyorlar. Bekar tesbihçi arkadaþlar mesleki yönden bu noktada zorlanýyor. Tesbihçi olacaklara “evlendikten sonra tesbihçi ol” mu diyorsun? Biraz öyle, yoksa kimse kýz vermez onlara. Biz tesbih ustalarýnýn bir görevi de, tesbihi anlatmak ve tanýtmak. Meslekle hobi arasýnda çeliþkide kaldýðýn oluyor mu? Ýlk baþladýðým yýllarda oldu. Tornamdan uzak kaldýðým zamanlarda, bu iþin bende ne kadar çok baðýmlýlýk yaptýðýný anlýyorum. Tornamýn sesinin, tesbihin talaþ kokusunun burnumda tüttüðünü hissediyorum. Sen tescilli sanatkâr mýsýn? Sadece tesbihten mi geçiniyorsun? Tek mesleðim tesbihcilik… Kültür ve Turizm Bakanlýðý bana 2005’in baþýnda tescilli sanatkar kimliði verdi. Çýraklýktan ustalýða geçerken kimler elinden tuttu? Baþta babam olmak üzere, baba dostu ve çok büyük bir koleksiyona sahip Þaban Köse ve iþleme ustam Zekeriya Þenyurt. Kimleri usta bilirsin? Hangi ustanýn hangi tarzýndan etkilendin?
En çok koleksiyonerlerin tesbihlerini seyretmekten etkilendim. Tarz olarak rahmetli Elazýðlý Yusuf Usta’nýn tarzýný zaman zaman örnek aldým. Onun tesbihlerindeki güzelliði günümüzde çok az tesbihçi yakalamýþtýr. Þimdi sen kendi tarzýný oluþturabildin mi? Kendi tarzýmýn oluþtuðuna inanýyorum. Her ustanýn bir tarzý vardýr ve tesbihten anlayan herkes, herhangi bir tesbihin kime ait olduðunu hemen çýkarýr. Çalýþma tarzýnýz nedir? Tesbihçilere mi koleksiyonculara mý? Genelde koleksiyonerlere çalýþýyorum bunun yanýnda tesbihçilerle de çalýþýyorum. Tesbih dünyada nerelerde iyi yapýlýyor, Türkiye bu iþin neresinde? Tesbihin Türkiye’de yapýldýðý kadar güzel iþçiliði olan baþka ülke yok. Türkiye, tesbihin her zaman zirvesinde kalmayý baþarmýþ. Mýsýr’da tesbih atölyelerini gezdim, çok tesbihçi var, hammadenin bol olduðu ülkelerden birisi fakat iþçilikleri kötü. Suriye ve Ýran da Mýsýr gibi. “EN GÜZEL MALZEME AFRÝKA’DAN ÇIKAR” Kimlere çalýþýyorsun? Bilal Sütçü, Ali Demirel, Kadir Þükrü Karateke, Fatih Baþçý, A. Ragýp Öner, Ahmet Týðlý ve yurt dýþýndan tesbihçi ve koleksiyonerlerle çalýþýyorum. Bir tesbihe en fazla ne kadar emek verdin? Hammaddesine ve iþçiliðine göre deðiþiyor. Ýki günde bir tesbih çýktýðý gibi, bir ayda iþlemeli bir takýnýn çýktýðý oluyor. Hammaddeyi nasýl temin ediyorsun? Hammaddeyi yurt dýþýndan getiriyoruz. Tesbihin en zor kýsýmlarýndan birincisi diyebiliriz bu konuya. Mesela Türkiye’de oltu taþý, zeytin aðacý ve þimþir aðacý hariç, güzel bir tesbih malzemesi yok. Dünyada, yaþam þartlarý çok zor olan ülkelerden, örneðin Afrika gibi yerlerden aðýrlýklý olarak temin ediyoruz hammaddeyi. Malzeme bulmak için nerelere gittiniz? Afrika aðýrlýklý olmak üzere Uzak Doðu, Arap yarýmadasý, Rusya ve Baltýk ülkelerine gitmek nasip oldu. Son 3 yýl içinde aðabeyimle beraber elliye yakýn yurt dýþý seyahati yaptýk, sadece tesbih malzemesi bulmak için. Bunlarýn içerisinde, belki hiçbir Türk’ün yakýn tarihte adým atmadýðý yerler de var. Bu malzemeler bazen devletten resmi izinle, bazen ihale ile alýyoruz, bazen de eski objeleri tesbihe çeviriyoruz. Bir tesbih ustasý için en zor olan nedir? Pazarlýk ve tamirat... En zor iþ pazarlýktýr. Zira sanat eserinde ‘at pazarlýðý’ olmamalý. Sanatkarýn aþkýný, þevkini söndürücü bir taraz bu, iþi öldürür. Biz yaptýðýmýz iþe deðer biçmekte zorlanýrýz. Ýkinci zor bir konu da, baþka bir ustanýn yaptýðý tesbihin tamiridir. Çünkü hem zaman alýyor hem de baþkasýnýn eserine müdahale ediyorsun. Yeni baþlanmayan bir tesbihte his ve heyecan olmuyor. 33 veya 99’lýk tesbih yapýyorsun. Benzer bir þeyin tekrarý gibi... Sýkýldýðýn olmuyor mu? Asla; her tesbihin gönlümde ayrý bir yeri var. Ýlk baþladýðým zamanlardaki kadar olmasa da hala rüyalarýmý tesbih ve tesbih malzemeleri süslüyor. Her tesbihe baþlamadan önce ayrý bir heyecan duyuyorum. Besmelesiz baþladýðým tesbih yoktur. En beðendiðin koleksiyonlar kimler? Rahmetli Aydýn Bolak Bey’in koleksiyonu, Bilal Sütçü, Ali Demirel, Þaban Köse ve Fatih Baþçý Beylerin koleksiyonlarý çok güzel. Necip Sarýcý, Hüsamettin Özkan, Bedrettin Dalan, Baþbakan Erdoðan’ýn ve Sabancý ailesinin de hatýrý sayýlýr zengin koleksiyonlarýnýn olduðunu biliyorum. Bazý gizli koleksiyonerler de var elbette. Tesbih ustalýðý teknolojik deðiþmelerden etkileniyor mu? Elden tornaya geçiþ… Eskiden el kemanesiyle yapýlýyordu. Günümüzde elektrikli tornalarda yapýlýyor. Geliþmemiþ ülkelerde hala el kemanesiyle yapýlýyor. “TESBÝH BAÐIMLILIK YAPIYOR” Tesbih ustalarý arasýnda paylaþým mý var, kýskançlýk mý? Kýskançlýktan ziyade meslek sýrrý söylememe gibi bir durum var kimi tesbih ustalarýnda. Sanatta sýr saklanmalý da, dost bildiðimiz kiþilerin müþteri gibi yanýmýza gelip ticari ve mesleki sýrlarýmýzdan para kazandýðýna þahit olmak insaný biraz sarsýyor. Buna raðmen, tesbihçiler arasýnda çok güzel paylaþýmýn örneklerini de yaþýyoruz. 27
Page 8 and 9: 6 Anadolu’nun Gizemi Evlere Taþ
Page 10 and 11: 8 KALEYDESKOP 16. Yüzyýl baþýnd
Page 12 and 13: 10 KUTSAL Ustalýkla Üretilen El Y
Page 14 and 15: 12 Fýrçanýn Uçuþan Yapraklarý
Page 16 and 17: 14 Halkâr tekniðinde yapraklar s
Page 19 and 20: Sap Çýkmalarý, Budaklar, Sap Fis
Page 23 and 24: Makine nakýþý branþýnýn tekni
Page 25 and 26: Makine nakýþýnda gravür sanatý
Page 27: Sanatçýlýk üstün meziyetler is
Page 31 and 32: Feyzullah Usta tesbihi “gönül y
Page 33 and 34: “Safranbolu’da Zaman”… Safr
Page 36 and 37: 34 güzelliklerin yer aldýðý Une
Page 38 and 39: 36 Yazý ve Tezhip Þaheseri Dervi
Page 42 and 43: 40 ve özel koleksiyonlarý süsley
Page 44 and 45: 42 Altmýþtan fazla Kur’ân-ý K
Page 46 and 47: 44 Seramiðin Evrensel Ustasý Sýt
Page 48: 46 Onun yaptýklarý da “Sýtký
Page 51 and 52: Çeþmenin 1930’lardaki durumu 49
Page 53: Menba'-ý âb-ý zülâl-i merhamet
Page 56 and 57: 54 Osmanlý Saray Ata sanatý olara
Page 58 and 59: 56 Fotoðraf 7, 8, 9: Hereke Ýpek
Page 60 and 61: 58 Konya’da Naht Sanatý ve Köse
Page 62 and 63: 60 ðer tarafta parlatmak amacýyla
Page 64 and 65: 62 PEMBE GÜLLER Kullanýlan Teknik
Page 66 and 67: 64 TAVUS KUÞU Kullanýlan teknikle
Page 68 and 69: 66 Rahle Sanatýnýn Büyük Ustas
Page 70 and 71: 68 Ömer Bilge, oymaya elveriþli s
Page 72 and 73: 70 Doða’nýn Sanata Yansýmasý;
Page 74 and 75: 72 bekliyorum. Presledikten ve bitk
Page 76 and 77: 74 Mantýðýn Küçük Kýzkardeþ
Page 78 and 79:
76 üflenen, duygusal-ruhsal akis,
Page 80 and 81:
78 Toplum, San’at ve Estetik Gene
Page 82 and 83:
80 san’atkarýn ruh dünyasýna d
Page 84 and 85:
82 Ýllustrasyon: Mehmet MÝyasoðl
Page 86 and 87:
84 El Sanatlarý ve Estetik Üzerin
Page 88 and 89:
86 El sanatlarýný canlandýrmak i
Page 90 and 91:
88 þiirler yazacaðým ama kendi
Page 92 and 93:
90 Sanatýn Ruhu Toplumlarýn hayat
Page 94 and 95:
92 savunma mekanizmasý geliþtirer
Page 96 and 97:
94 Sanatta yeni açýlýmlar arayan
Page 98 and 99:
96 Geometrik alan bölmeleri üzeri
Page 100 and 101:
98 Sazyolu kompozisyon (Ýlhan Özk
Page 102 and 103:
100 Gönülden Kumaþa Dökülen Da
Page 104 and 105:
102 desenin adýdýr. Burada sanatk
Page 106 and 107:
104 Ayrýca mideye alýnan bakýr
Page 108 and 109:
106 Geleceðin Antikalarý Kabara S
Page 110 and 111:
108 Hasankeyf’in Direnmeye Çalý
Page 112 and 113:
110
Page 114 and 115:
112 “Yaklaþýk 70 yýl öncesine
Page 116 and 117:
114 Beyþehir Eþrefoðlu Külliyes
Page 118 and 119:
116 almaktadýr. Dýþtan yapýya b
Page 120 and 121:
118 Çocuk Geliþiminde Sanat Eðit
Page 122 and 123:
120 lik olumlu benlik algýsý geli
Page 124 and 125:
122 Bitlis’in Yöresel Ayakkabýs
Page 126 and 127:
124 Urfa Culhalarý Yerleþim merke
Page 128 and 129:
126 (levent) baðlanmasýdýr. Bu i
Page 130 and 131:
128 Geleneksel Türk Ahþap Yontu S
Page 132 and 133:
130 “El”imizdeki Sanat; Osmanl
Page 134 and 135:
132 Ýznik’ten Dünyaya Uzanan Ze
Page 136 and 137:
134 Yazmacýlýk Sanatý ve Konya
Page 138 and 139:
136 boyalar yýllardan beri her tü
Page 140 and 141:
138 Bugüne kadar benzerine rastlan
Page 142 and 143:
140 18. yüzyýl sepere restorasyon
Page 144 and 145:
142 Rabia Özsoy: “Aþk Olmadan A
Page 146 and 147:
144 Buldan’da Semerciliðin Son D
Page 148 and 149:
146 Devekuþu Yumurtasýndan Sanat
Page 150 and 151:
148 Orta Asya’dan Günümüze Bü
Page 152 and 153:
150 Tuvali Un Eleði, Boyalarý Ýp
Page 154 and 155:
152 Fatma Fisunoðlu: “Benim Tak
Page 156 and 157:
154 Keçe Külahýn Semazenlerin se
Page 158 and 159:
156 Masallardan Süzülen Billur K
Page 160 and 161:
158 Sanatçý Bir Aile Portresi: Ce
Page 162:
160
show all

R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?