R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
dayýz. Ancak þunu da unutmadan; her ne kadar mükemmel bir<br />
geçmiþe sahip olsak da eskiye takýlýp kalamayýz, onlardan güç alýrýz,<br />
ilham alýrýz, fikir alýrýz ama eskiyi veya bir baþka toplumu taklit<br />
ederek özgün olamayýz. Mevlana'nýn dediði gibi “Dün dünde<br />
kaldý cancaðýzým, bugün yeni birþey söylemek lazým.”<br />
Bu baðlamda ele alýnmasý gereken önemli konulardan birisi, sanat<br />
eðitimi konusu olmalýdýr. Türk klâsik sanatlarýnýn mimari, süsleme<br />
ve dekorasyon boyutlarý yanýnda asýl düþünsel boyutuyla günümüz<br />
akademik eðitimine yansýmasý önemli bir husustur. Sanat<br />
eðitiminde aslolan, araþtýrma ve geliþtirmeyi ön plana çýkarmak<br />
olmalýdýr. Sanat tarihimizle ilgili temel tezler ve yaklaþýmlar, kendi<br />
toplumumuzun aydýný, düþünürü, tarihçisi, bilim adamý tarafýndan<br />
deðil, yabancý araþtýrmacýlar tarafýndan belirlenmiþtir. Bu verili<br />
teorileri, kavramlarý, terimleri, adlandýrmalarý araþtýrmacý, gerçekçi<br />
ve objektif bir yaklaþýmla yeniden ele alýp analiz etmek gerekmektedir.<br />
Sanata, sanatsal üretime bakýþ açýsýyla güncel gerçekliði<br />
bütünleyen bir felsefi yaklaþýmýn ürünü, sanat anlayýþýný ve<br />
tarihsel süreçte sanatsal üretimin geliþimini sorgulayan, sanat olgusuna<br />
çok boyutlu bir yaklaþým getiren ilkeli bir sanat eðitimi<br />
hedeflenmelidir. Bu sayede yapýlan çok yönlü araþtýrmalar, geleceðin<br />
sanatçýlarýna da güncellenmiþ bir altyapý oluþturacaktýr.<br />
Türk sanatýnýn gerek çok uzun bir tarihe yayýlmasý, gerekse neredeyse<br />
tüm dünyayý etkileyecek þekilde geniþ bir coðrafyayý kapsýyor<br />
olmasý, bu konuda yapýlacak araþtýrmalarý zora sokmaktadýr.<br />
Tüm yönleriyle bu sanatý anlatabilmek bir kiþinin harcý olmadýðýndan<br />
araþtýrmacýlarýn verdikleri eserler bu bütünü tamamlayamayacaklarý<br />
için sadece bir “parça” olmak durumundadýr. Bu sebeple,<br />
ancak uzman ekiplerin eþgüdümlü ve profesyonel çalýþmalarýyla,<br />
hem dönemleri, hem diðer sanat çevrelerini ve hem de etkileþimleri,<br />
deðiþmeleri göz önüne alarak, karþýlaþtýrmalý, doyurucu<br />
sonuçlara ulaþýlabilecektir.<br />
Kültürlerin ön plana çýktýðý, küreselleþme süreci olarak adlandýrýlan<br />
yeni dönemde yerel kimliklerin önem kazandýðý, medeniyetler<br />
çatýþmasý, uzlaþmasý vs. gibi kavramlarýn tartýþýldýðý günümüz<br />
dünyasýnda, çok zengin sanat, kültür ve medeniyet mirasý olan<br />
Türkiye'nin bu çalýþmalara çok daha fazla ihtiyacý vardýr.<br />
Sanat tarihimiz açýsýndan, sorunlu kavramlarý, adlandýrmalarý, tanýmlarý<br />
gündeme getirip tartýþarak bunlarý yeniden tanýmlayýp adlandýrabiliriz.<br />
Bu iþe öncelikle Türk sanatýnýn “geleneksel” olarak<br />
adlandýrýlmasýndan baþlayarak, sadece sanat dünyasýný etkileme-<br />
Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan (Sultan Ahmet 25 no.lu) Kur'an-ý<br />
Kerim'den Serlevha (Fatiha) sayfalarý.<br />
Hamse-i Nizami'den çok zengin kompozisyonlu bir minyatür tasarýmý<br />
(Timurlu dönemi).<br />
yen, çok boyutlu tesirleri olan bu kavram yerine, hiç deðilse hiç<br />
bir zaman eskimeyen, pabucu dama atýlamayacak ve içinden çýktýðý<br />
toplumun deðerleriyle evrensel beðeniye hitap eden ilkeler,<br />
kurallar ve eserler manasýna “klasik” tabirini kullanabiliriz.<br />
Sanatýn iþlevsel, simgesel boyutlarýyla ve kültürel arka planýyla<br />
birlikte seyredilen bir obje olmaktan çýkarak, yeniden hayatýn<br />
içinde yer almasý gerekmektedir. Ýnsan eliyle biçimlenmiþ bir çevrede<br />
yaþamak zorunda olan çaðdaþ insanýn bu yapay ve sorunlu<br />
çevrede daha doðal ve estetik görünümlere ruh saðlýðý açýsýndan<br />
da acilen ihtiyacý vardýr.<br />
Sanat konusunda asýl amaç, sanatýn özünde var olan gerçekliði<br />
kavramaya çalýþmak olmalýdýr. Bu öz ve arka planda var olan temel<br />
felsefe kavranmadýðý sürece nereden alýrsanýz alýnýz (ister batýdan<br />
ister doðudan) bunlar sadece bir kopya, asýlsýz bir görüntü,<br />
bir taklitten öteye gidemez, yeni ufuklar açýp geleceði kuramaz.<br />
Dolayýsýyla geçmiþte bu sanatsal seviyeye ulaþan toplumlarýn medeniyet<br />
tasavvurunu kavramak ve burada aslolanýn sadece sanat<br />
eserleri deðil bütün bir yaþama biçimi olduðunu görmek gerekir.<br />
Ruhu olmadan sanat olmaz, ruhunu tanýmadan yapýlan sadece biçim<br />
olur. Sanatýn ruhu sanatçýnýn inancýdýr. Bu yüzden günümüzde<br />
insanlarý etkileyip sarsan büyük akýmlar yoktur, tüm dünyada<br />
sanat teknolojini gölgesinde veya daha kötüsü hizmetindedir. Bu<br />
sebeple öncelikle iþe en can alýcý noktadan, yani sanatýn amacýný<br />
sorgulayarak baþlayabiliriz.<br />
Dönem dönem kendini yenileyen ve zengin bir çeþitlilik arz eden<br />
sanat mirasýmýz, dar bir bakýþ açýsýyla sadece hat, tezhip, kitap<br />
resmi vb. gibi yazma kitap sanatlarýna indirgenmektedir. Hâlbuki<br />
bir sanatçý için; bir deðer sisteminin sürekliliði içerisinde binlerce<br />
yýlda olgunlaþan mimari formlar, oturmuþ klasik normlar, biçimler,<br />
kalýplar vazgeçilemez mükemmel bir esin kaynaðýdýr. Maalesef bizim<br />
kýymetini bilmediðimiz, hatta farkýnda bile olmadýðýmýz cihan-<br />
97
Change language