R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

60
ðer tarafta parlatmak amacýyla yeþil taþ kullanýlýr. Gerçek keçe
malzeme tepsi, çaydanlýk gibi büyük parçalarýn zýmpara izini almak
için kullanýlýr.
Köseoðlu Ailesi’nin Sanatsal Çalýþmalarý
Rahim ve Kenan Köseoðlu hat sanatçýsý olmadýklarý için hat yazmayý
ve okumayý bilememektedirler. Onlar eserlerini oluþturmak
için hat yazýsýný seçerken yazýnýn güzelliði yanýnda oymaya ya da
kesmeye uygun olup olmadýðýna dikkat etmektedirler. Geleneksel
bir sanatla çalýþtýklarýnýn bilincinde olduklarýndan hattatýn yazýsýna
asla müdahale etmemekte, aynýsýnýn kopyasýný çýkarmaktadýrlar.
Sadece süsleme detaylarýnda sanatçý yetkilerini kullanarak bazý
ilave ve deðiþikliklere gitmektedirler.
Eserlerinin kompozisyonlarýnda bitkisel, geometrik, figürlü, nesneli,
mimarili tasvirler görülmektedir. Tuðra, Mevlevi sikkesi, semazen,
mezar, bayrak, yýldýz, armut, gemi, daire, leylek, kuþ, insan figürü
biçiminde istif edilmiþ hat eserlerini kullandýklarý tespit edilmiþtir.
Sanatçýlarýn ürün türleri arasýnda baþta levha, pano olmak üzere
kolye, küpe, broþ gibi taký çeþitleri, anahtarlýk gibi dekoratif aksesuarlar
bulunmaktadýr.
Sanat Atölyelerinin Fiziki Durumu ve Sorunlarý
Konya’da metal hat oymacýlýðý sanatýnda tek olarak kalmýþ bulunan
Köseoðlu atölyeleri iki odadan oluþmaktadýr. Bunlardan birisi
çalýþma ve teþhir için kullanýlýrken, diðeri yardýmcý araçlarýn bulunduðu
ve gerektiðinde kullanýlmak üzere hazýrlanmýþ atölye odasýdýr.
Rahim Köseoðlu’na ait atölye Konya’nýn ayakkabýcýlar bedesteninin
içinde ve çok da kolay bulunabilecek bir yerde deðilken,
Kenan Köseoðlu Atölyesi Mevlana Caddesi üzerinde, son yýllarda
yapýlan ve gelen yerli ve yabancý turistlerin hediyelik eþya alabilmek
için sýkça uðradýðý bir çarþý içindedir. Her iki atölye de karasal
iklimin hüküm sürdüðü Konya’da soba ile ýsýtýlmaktadýr. Çalýþma
odasý olarak düþünülen ikinci atölye odalarý doðal ýþýktan faydalanamamaktadýr.
Atölyelerin en önemli sorunlarý yardýmcý personel talebinin olmamasýdýr.
Ýlköðretimin 8 yýla çýkmýþ olmasýndan dolayý devamlý gelen
çýrak bulamadýklarýný, bazý gençlerin ise sadece yaz tatilinde
çalýþmak istediði sanatçýlarýmýz tarafýndan ifade edilmektedir.
Her iki atölye de sanatçýlarýmýza ait deðildir, kirada oturmaktadýrlar.
Sanatçýlarýmýz El Sanatlarý ile ilgili herhangi bir odaya deðil Saatçiler
Derneði’ne baðlý olarak çalýþmaktadýrlar.
Sanatçýlarýmýzýn en önemli sorunu ise pazarlamada yaþadýklarý
zorluklar... Önceki yýllarda Belediye Baþkanlarý, Valilik ve Kültür ve
Turizm Müdürlükleri gibi yetkili birimlere gelen misafirler için sipariþler
verilirken, günümüzde kendilerine sahip çýkýlmadýðý, kiralarýný
ödeyemediklerini ifade etmektedirler. Kendilerinden sonra
bu sanatý devam ettirecek kiþi bulamadýklarýný söyleyen sanatçýlar,
devlet desteði beklediklerini, vergiden muaf olmalarý gerektiðini
özellikle vurgulamaktadýrlar.
Sadece metal ve ahþap oyma sanatçýlarý deðil, Konya’da yaþayan
bütün el sanatlarýnýn tarihi doku içinde oluþturulabilecek ve ulaþýmý
kolay Konya sokaðý, bir han ya da çarþý içinde faaliyetlerini sürdürmelerine
fýrsat verilmeli diye düþünüyoruz. Böylece gelen turistlerin
keçecilik, halýcýlýk, kaþýkçýlýk, bakýrcýlýk vb. el sanatlarýný
toplu olarak görmelerine, yapýlan eserleri izlemelerine ve satýn almalarýna
imkan verilmiþ olacaktýr…
* S.Ü. Mesleki Eðitim Fak. El Sanatlarý Eðitimi Bölümü, Yrd. Doç.
** S.Ü. Mesleki Eðitim Fak. El Sanatlarý Eðitimi Bölümü, Öðr. Gör.
BÝBLÝYOGRAFYA
ARSEVEN, C.E., Sanat Ansiklopedisi, Cilt: III, Ýstanbul, 1966.
BARIÞTA, H.Örcün, Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Halk Plastik Sanatlarý, Ankara, Kültür
ve Turizm Bakanlýðý Yayýnlarý, 2005.
KHAN, Gabriele Mandel, L’alfabeto Arabo, Milano, 2000.
KARPUZ, E., “Konya’da Maden Sanatý ve Üretime Katkýlarý”, Ulusal I. Konya Ekonomisi
Sempozyumu, Konya, 2003, s. 337- 453.
DEVELÝOÐLU, Ferit, Osmanlýca- Türkçe Ansiklopedik Lugat, Ankara, 1970, s. 956.
ÖNEY. Gönül, Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi ve El Sanatlarý, Ankara, Türkiye Ýþ
Bankasý Yayýný, 1992.
ÖZÖNDER, Hasan, “Naht Sanatý”, Yaþayan Konyalý Sanatçýlar ve Eserleri, Konya, Selçuklu
Belediyesi Kültür Yayýnlarý, No: 10, Ýzmir, 1998.
ÖZEN, Fatma, Konya’da Yaþayan Naht Sanatý Ustalarý ve Çalýþmalarýndan Örnekler,
Konya, 2002, (Basýlmamýþ Lisans Tezi).