R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

More documents

Recommendations

Info

144 Buldan’da Semerciliðin Son Demleri Bala KAYNARKAN Denizli Buldan’ýn son semer ustasý; Süleyman Damgacý… Yüzünde güller açan, sohbetine doyum olmayan 70 yaþýndaki usta, 48 yýldýr semercilik ve el dokumacýlýðý yapýyor. Eskiden kendi dükkanýnda çalýþan ancak satýþlar düþünce evindeki atölyesine çekilmek zorunda kalan ustanýn tek ziyaretçisi ise deyimi yerindeyse ‘sanata duyarlý birkaç medya mensubu’… Bir de dað köylerinden sipariþ verenler var diyor, hepsi o kadar… “Babam babasýndan, ben babamdan öðrendim bu sanatlarý. Þimdiki gençler öðrenmek istemiyorlar.” diye baþlýyor söze semer ustasý ve dokumacý Süleyman Amca hüzünle, ancak ustanýn ýþýl ýþýl parlayan deniz mavisi gözlerindeki yaþama sevinci daðýtýyor bütün gri bulutlarý: “Sanat içten gelen bir þey. Ýsteyen öðrenebilir ancak. Ben hep düþünüyorum, yeni neler yapabilirim, nasýl farklýlýk oluþturabilirim diye...” Bu arada muzipçe þeyler de aklýna gelmiyor deðil ustanýn… Gülerek anlatmaya baþlýyor tez zamanda yapacaðý düzeneði: “Bir sunta alacaðým üzerine toprak evler, at arabalarý ve öküz arabalarý yapacaðým. Sonra doðadaki gerçek sesleri banda alýp, bir teyp monte edeceðim ve suntanýn kenarýndaki düðmeye bastýkça baðýrtacaðým hepsini tek tek, herkes toplanacak ne oluyor diye…” “Kim düþünür bunu Süleyman Amca” diyoruz coþkuyla anlatýþýna hayran kalarak, “Ben” diyor gururla, “Hayal etmek yapmanýn yarýsýdýr…” Eskiden arabalar bu kadar yaygýnlaþmadan önce semerciliðin altýn yýllarý olduðunu söylüyor Süleyman Usta. Ulaþým araçlarý çoðalýp çeþitlendikçe hayvanlara ihtiyaç kalmamýþ ve bu sanat da ölmeye baþlamýþ doðal olarak. Bir zamanlar yoðunluktan iþ yetiþtiremediði dükkanýný ise 1982 yýlýnda kapamýþ. Her þey hayalinde öylesine canlý ve net ki yaþlý ustanýn, insanýn yaþlý demeye dili varmýyor… O da kabul etmiyor zaten. Hoþ bir anýsýný anlatmadan geçemiyor. Kýþ aylarýnda kendisini çekmeye gelen televizyonlardan birine laf arasýnda, “22 senedir bekarým, can yoldaþý istiyorum artýk” diye bir serzeniþte bulunmuþ, “Bir kýsmetlerim çýkýyor ki sormayýn gitsin.” diyor... Sohbeti-
“Sanat içten gelen bir þey. Ýsteyen öðrenebilir ancak. Ben hep düþünüyorum, yeni neler yapabilirim, nasýl farklýlýk oluþturabilirim” diyor Süleyman Usta... miz öylesine renkli ki durup durup teþekkür ediyoruz ustaya, hoþ muhabbeti için… “Þimdi size semer nasýl yapýlýyor göstereyim.” diyor ve alýyor eline semerini, tek tek göstererek anlatmaya baþlýyor: “Öncelikle keten çulu lazým ve semer otu. Semer otu olmalý ama hasýr otu deðil.” diyerek ufak ama önemli ayrýntýyý eklemeyi ihmal etmiyor ve devam ediyor: “Ýlk iþlemimiz dikim, sonra arkasý iþleniyor semerin. Çýnar aðacýndan biçtirilir bazý parçalar marangoza, törpüyle törpülenir, zýmpara yapýlýr ve arkasý önü ayarlanýr. Sonra derisini iþler, çatmasýný takarýz. Paldým denen arkadan dolaþan bað, aþýrtma denen üst taraftan dolaþan bað, karakolan denen semerin düþmemesi için yapýlan bað ve aðzýndaki yularý deriden hazýrlarýz. Bütün ayrýntýlar titizlik ve incelikle gerçekleþtirilir, yoksa uymaz parça parçaya…” Semerleri þu anda sadece dað köylerinde yaþayanlarýn sipariþ ettiklerini söylüyor ve onun dýþýnda hediyelik olarak minyatür boyutta yaptýklarýný gösteriyor tek tek… Bir semerin kullaným süresini merak ediyoruz. “Kimi zaman 5 sene, kimi zaman kullanýma baðlý olarak 10 sene bile kullanýlabilir. Zaten çoðunlukla gelenler tamir için oluyor” diyor. “Peki ya fiyatý?” diyoruz. Eþeklere, beygir ve katýrlara semer yaptýðýný, bunlarýn da 200 YTL. civarýnda olduðunu söylüyor. 4 günde ancak bitiyormuþ büyük semerler. Minyatürlerin yapým süresinin de onlardan aþaðý kalýr yaný yok; 3 günde tamamlanabiliyormuþ minyatürler de… Fiyatý ise sadece 30 YTL imiþ. Semerci Süleyman Amca ayný zamanda dokumacýlýk da yapýyor. Abisinden öðrendiði bu sanatýn her türünü severek icra ediyor. “Buldan bezi de, ehram da dokurum, hatta þile bezi de yaparým.” diyen usta, buldan bezlerinin pamuk ipliðinden olduðunu, ipleri önce çözgüye verdiðini sonra baðlamasýný yaptýðýný, desen iþlemesinin ardýndan iþlemin tamamlandýðýný anlatýyor. “Ýplikler deðiþir ama sanat deðiþmez, o hep aynýdýr, kalpten gelir.” diye konuþan Süleyman Amca, dokuduðu bezleri çok ucuza sattýðýný, buldan bezlerine konulan müthiþ fiyatlarý da anlayamadýðý ekliyor sözün arasýnda… Þile bezinden, bir gün içinde çok sayýda peþtemaller, masa örtüleri dokuyan usta, buldan bezinin teri atmasý ve saðlýklý olmasý konusunda ayrýntý vermeden de geçemiyor. Ustanýn zevkle yaptýðý minyatür semerlerden biri 145
Page 8 and 9:
6 Anadolu’nun Gizemi Evlere Taþ
Page 10 and 11:
8 KALEYDESKOP 16. Yüzyýl baþýnd
Page 12 and 13:
10 KUTSAL Ustalýkla Üretilen El Y
Page 14 and 15:
12 Fýrçanýn Uçuþan Yapraklarý
Page 16 and 17:
14 Halkâr tekniðinde yapraklar s
Page 19 and 20:
Sap Çýkmalarý, Budaklar, Sap Fis
Page 23 and 24:
Makine nakýþý branþýnýn tekni
Page 25 and 26:
Makine nakýþýnda gravür sanatý
Page 27 and 28:
Sanatçýlýk üstün meziyetler is
Page 29 and 30:
En çok koleksiyonerlerin tesbihler
Page 31 and 32:
Feyzullah Usta tesbihi “gönül y
Page 33 and 34:
“Safranbolu’da Zaman”… Safr
Page 36 and 37:
34 güzelliklerin yer aldýðý Une
Page 38 and 39:
36 Yazý ve Tezhip Þaheseri Dervi
Page 42 and 43:
40 ve özel koleksiyonlarý süsley
Page 44 and 45:
42 Altmýþtan fazla Kur’ân-ý K
Page 46 and 47:
44 Seramiðin Evrensel Ustasý Sýt
Page 48:
46 Onun yaptýklarý da “Sýtký
Page 51 and 52:
Çeþmenin 1930’lardaki durumu 49
Page 53:
Menba'-ý âb-ý zülâl-i merhamet
Page 56 and 57:
54 Osmanlý Saray Ata sanatý olara
Page 58 and 59:
56 Fotoðraf 7, 8, 9: Hereke Ýpek
Page 60 and 61:
58 Konya’da Naht Sanatý ve Köse
Page 62 and 63:
60 ðer tarafta parlatmak amacýyla
Page 64 and 65:
62 PEMBE GÜLLER Kullanýlan Teknik
Page 66 and 67:
64 TAVUS KUÞU Kullanýlan teknikle
Page 68 and 69:
66 Rahle Sanatýnýn Büyük Ustas
Page 70 and 71:
68 Ömer Bilge, oymaya elveriþli s
Page 72 and 73:
70 Doða’nýn Sanata Yansýmasý;
Page 74 and 75:
72 bekliyorum. Presledikten ve bitk
Page 76 and 77:
74 Mantýðýn Küçük Kýzkardeþ
Page 78 and 79:
76 üflenen, duygusal-ruhsal akis,
Page 80 and 81:
78 Toplum, San’at ve Estetik Gene
Page 82 and 83:
80 san’atkarýn ruh dünyasýna d
Page 84 and 85:
82 Ýllustrasyon: Mehmet MÝyasoðl
Page 86 and 87:
84 El Sanatlarý ve Estetik Üzerin
Page 88 and 89:
86 El sanatlarýný canlandýrmak i
Page 90 and 91:
88 þiirler yazacaðým ama kendi
Page 92 and 93:
90 Sanatýn Ruhu Toplumlarýn hayat
Page 94 and 95:
92 savunma mekanizmasý geliþtirer
Page 96 and 97: 94 Sanatta yeni açýlýmlar arayan
Page 98 and 99: 96 Geometrik alan bölmeleri üzeri
Page 100 and 101: 98 Sazyolu kompozisyon (Ýlhan Özk
Page 102 and 103: 100 Gönülden Kumaþa Dökülen Da
Page 104 and 105: 102 desenin adýdýr. Burada sanatk
Page 106 and 107: 104 Ayrýca mideye alýnan bakýr
Page 108 and 109: 106 Geleceðin Antikalarý Kabara S
Page 110 and 111: 108 Hasankeyf’in Direnmeye Çalý
Page 112 and 113: 110
Page 114 and 115: 112 “Yaklaþýk 70 yýl öncesine
Page 116 and 117: 114 Beyþehir Eþrefoðlu Külliyes
Page 118 and 119: 116 almaktadýr. Dýþtan yapýya b
Page 120 and 121: 118 Çocuk Geliþiminde Sanat Eðit
Page 122 and 123: 120 lik olumlu benlik algýsý geli
Page 124 and 125: 122 Bitlis’in Yöresel Ayakkabýs
Page 126 and 127: 124 Urfa Culhalarý Yerleþim merke
Page 128 and 129: 126 (levent) baðlanmasýdýr. Bu i
Page 130 and 131: 128 Geleneksel Türk Ahþap Yontu S
Page 132 and 133: 130 “El”imizdeki Sanat; Osmanl
Page 134 and 135: 132 Ýznik’ten Dünyaya Uzanan Ze
Page 136 and 137: 134 Yazmacýlýk Sanatý ve Konya
Page 138 and 139: 136 boyalar yýllardan beri her tü
Page 140 and 141: 138 Bugüne kadar benzerine rastlan
Page 142 and 143: 140 18. yüzyýl sepere restorasyon
Page 144 and 145: 142 Rabia Özsoy: “Aþk Olmadan A
Page 148 and 149: 146 Devekuþu Yumurtasýndan Sanat
Page 150 and 151: 148 Orta Asya’dan Günümüze Bü
Page 152 and 153: 150 Tuvali Un Eleði, Boyalarý Ýp
Page 154 and 155: 152 Fatma Fisunoðlu: “Benim Tak
Page 156 and 157: 154 Keçe Külahýn Semazenlerin se
Page 158 and 159: 156 Masallardan Süzülen Billur K
Page 160 and 161: 158 Sanatçý Bir Aile Portresi: Ce
Page 162: 160
show all

R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?