R. - ?SMEK - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

36
Yazý ve Tezhip Þaheseri
Derviþ Ali Kur’ân-ý Kerîm’i
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin GÜNDÜZ**
Þeyh Hamdullah ekolünü canlandýran üstadlardan biri olan Derviþ Ali, altmýþtan fazla
Kur’ân-ý Kerîm, pek çok en’âm, evrâd ve kýt’a yazmýþtýr. “Þeyh-i sâný” lakabýyla
meþhur olan Derviþ Ali’nin gerek yazýsýyla gerekse tezhibiyle büyük özen ile hazýrlanmýþ
olan bir Kur’ân-ý Kerîm’i vardýr ki; yaygýn bir düþüncenin ifadesi olan “Kur’ân-ý
Kerîm Hicaz’da indi, Mýsýr’da okundu, Ýstanbul’da yazýldý” ifadesini kanýtlamaktadýr.
Ýslâm dininin temel ilkelerini, Hz. Muhammed’e gönderilen
ilahi buyruklarý insanlara bildiren, onlarýn her iki dünyadaki
mutluluklarý için gerekli kaideleri anlatan kutsal
kitap Kur’ân-ý Kerîm’i en iyi þekilde yazma ve süsleme
konusunda Müslüman sanatçýlar, yüzyýllar
boyu âdeta birbirleriyle yarýþmýþlar ve bugün
dünyanýn hayranlýkla izlediði Kur’ân’larý hazýrlamýþlardýr.
Kur’ân-ý Kerîm yalnýzca öðretileriyle
deðil, ayný zamanda maddî
görüntüsüyle de insanlarýn ruhuna
ve gözüne hitap eden mesajlar
ve gizemler bütünüdür.
Kutsal kitabý yazan hat
sanatçýlarýnýn ruhu,
sanki kutsal harflerden
oluþan bir
kaide ile örülmüþtür.Müzehhipler
âdeta kendilerindengeçermiþcesine,
ibadet
edermiþçesine, stilize
edilmiþ renkli ve altýn
motiflerle Allah’ýn kelâmýný
sarmýþlar ve onu en güzel ciltlerle
koruma altýna almýþlardýr.
Batýlý sanatçýlarýn resim, heykel gibi görsel
sanatlarda ulaþtýklarý zirveye, Müslüman
sanatçýlar hüsn-i hat (güzel yazý) ve tezhip
gibi dallarda ulaþmýþlardýr.
Müslümanlar için Kur’ân hiç kuþkusuz “Allah’ýn sözü”dür.
Bu inanç, hattat ve müzehhipleri Kur’ân-ý Kerim’i
en güzel þekilde yazma ve süsleme yollarýný aramaya yöneltmiþtir.
14. yüzyýla dek yazýlan Kur’ânlarda tek baþýna kufi, muhakkak, reyhânî
sülüs ve nesih gibi yazýlar veya muhakkak-reyhânî, muhakkak-nesih
ve muhakkak-sülüs-nesih gibi ikili ya da üçlü yazý gruplarý ortaklaþa