You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
II PREDSTAVLJANJE CRKAVA I VERSKIH ZAJEDNICA<br />
Srpska pravoslavna Crkva<br />
Stanko Cvjetićanin<br />
Istorija Pravoslavlja<br />
Pravoslavnu Crkvu je osnovao sam Gospod Isus Hristos i ona predstavlja živi<br />
izraz Njegovog prisustva u istoriji ljudskog roda. Pravoslavlje se posebno odlikuje<br />
bogatim liturgijskim životom i svojom vjernošću apostolskom predanju. Pravoslavni<br />
hrišćani veruju da je upravo njihova Crkva sačuvala punoću predanja i kontinuiteta<br />
drevne Crkve.<br />
Danas Pravoslavna Crkva broji blizu 300 miliona vernika koji žive u veri i<br />
predanju sedam Vaseljenskih Sabora. U grčkom jeziku reč “ORTODOKSIJA”<br />
označava pravo verovanje i pravo slavljenje (Boga) i odnosi se na sve one<br />
hrišćanske zajednice i pojedince koji su sačuvali veru utvrđenu svetim saborima.<br />
Zvanični naziv Crkve u njenim liturgijskim i kanonskim tekstovima jeste<br />
“Pravoslavna Katoličanska (= saborna) Crkva”.<br />
Pravoslavna Crkva je porodica “autokefalnih” (nezavisnih) Crkava na čelu sa<br />
Vaseljenskim Patrijarhom iz Carigrada koji poseduje titularni i počasni primat kao prvi<br />
među jednakim (primus inter pares). Pravoslavna Crkva nije centralizovana<br />
organizacija sa jednim prvosveštenikom na čelu. Jedinstvo Crkve se pre svega<br />
ogleda u zajedničkoj veri i zajedničkom liturgijskom opštenju i niko osim samog<br />
Hrista nije glava Crkve. Broj autokefalnih crkava menjao se kroz istoriju. Danas<br />
postoje sledeće: Vaseljenska Patrijaršija (u Carigradu), Aleksandrijska Patrijaršija (u<br />
Egiptu), Antiohijska Patrijaršija (sa sedištem u Damasku, Sirija), Jerusalimska<br />
Patrijaršija (Izrael), kao i Ruska, Srpska, Rumunska, Bugarska i Gruzijska<br />
Patrijaršija, te Crkve Kipra, Grčke, Poljske, Albanije i Amerike.<br />
Takođe postoje i “autonomne” Crkve koje su u kanonskoj zavisnosti od svojih<br />
matičnih Crkava. To su Crkve: Češke i Slovačke, Sinaja, Krita, Finske, Japana, Kine i<br />
Ukrajine. Pored toga postoji i veoma brojna pravoslavna dijaspora rasejana po celom<br />
svetu i administrativno podeljena u više jurisdikcija (koje su u zavisnosti od matičnih<br />
autokefalnih crkava). Na čelu prvih devet autokefalnih crkava nalaze se patrijarsi dok<br />
ostale crkve predvode arhiepiskopi i mitropoliti. Ove titule su počasnog karaktera i svi<br />
episkopi su sasvim jednaki po sili koja im je darovana od Duha Svetoga.<br />
Redosled po kome su autokefalne crkve pobrojane ne odslikava njihov stvarni<br />
uticaj i broj vernika. Carigradska, Aleksandrijska i Antiohijska Patrijaršija<br />
predstavljaju, na primjer, samo sijenke svoje nekadašnje slave. Ipak postoji opšta<br />
saglasnost po kojoj Carigradska Patrijaršija ima primat časti što je potvrđeno i<br />
drevnim kanonima, budući da je Carigrad nekada bio prestonica starog carstva i<br />
njegova Crkva je do danas ostala simvol crkvenog jedinstva i međucrkvene saradnje.<br />
Zato savremene svepravoslavne konferencije saziva Vaseljenski Patrijarh. Nekoliko<br />
autokefalnih crkava su zapravo nacionalne crkve i među njima je najveća i najbrojnija<br />
Ruska Crkva. Ipak, norma crkvene organizacije nije kriterijum nacionalnosti već pre<br />
svega teritorijalni princip.<br />
U širem bogoslovskom smislu “Pravoslavlje nije tek jedan od vidova čisto<br />
ljudske organizacije na čelu sa patrijarsima, episkopima i sveštenicima koji služe<br />
Crkvi niti je to samo Crkva koja se zvanično naziva “Pravoslavnom”. Pravoslavlje je<br />
pre svega mističko “Telo Hristovo” i njegova glava jeste sam Hristos (vidi. Ef. 1,<br />
22-23 i Kol. 1, 18-24). Pravoslavlje ne čine samo sveštenici već svi oni koji istinski
Change language