Ekumenski zbornik 2006/07

III EKUMENSKI DEO
Dvesta godina savremenog ekumenizma (1805 – 2005)
Roman Miz
Molitve za jedinstvo Crkve i napori za njegovo ostvarenje – obeležja su Crkve
od samih početaka podele. U toku istorije postojali su mnogi različiti oblici i modeli,
od kojih je najpoznatiji – unija. Pre dvesta godina pojavio se pokret pod nazivom–
ekumenski pokret, ili jednostavno – ekumenizam, ali se taj naziv danas pomalo
izbegava i često zamenjuje drugim nazivom – međureligijski dijalog. Ekumenizam
je imao za cilj jedinstvo Crkava, a za to je neophodno odreći se nečega svoga za
volju opšteg dobra. Međureligijski dijalog ne zahteva nikakve obaveze. On je sam
sebi cilj i niko ništa ne gubi, već zbližava ljude sa rezultatom dobrih međusobnih
odnosa. Rezultat međureligijskog dijaloga može biti saživot jednih uz druge, a ne
zajedno – ne jedni s drugima. Ovde ne može ništa da se izgubi, a može nešto da
se stekne i dobija.
Početkom XIX veka bile su vrlo uspešne misije širenja Hristova Evanđelja.
Misije su organizovala i podržavala misijska društva iz raznih zemalja i razne
hrišćanske verske zajednice. Osim samog uspeha misija, ovo je delo imalo i neke
druge rezultate – izašlo se iz uskih okvira svoga geta i vidici su se proširili. Hrišćani
su zapazili probleme drugih hrišćana i spazili rane Hristove Crkve, koje su nastale i
krvarile zbog podela u Crkvi. Ove su se rane produbljivale zbog konkurentskih
odnosa među raznim hrišćanskim misijama, poslate i podržavane od nacionalnih i
lokalnih verskih zajednica. Međutim, umesto da doprinose širenju blage vesti,
odnosno Evanđelja, misionari su upadali u međusobne konflikte. Sve su to bili razlozi
da se počelo razmišljati o pokušaju da se nađe rešenje za prevazilaženje te
pojave.Tako se rodio savremeni ekumenizam.
Kao početak ekumenizma uzima se 1805. godina, kada je baptistički misionar
Viljam Keri zamolio da se osnuje “opšte društvo svih hrišćanskih zajednica na
prostoru koji se širi na sve četiri strane.” Među misionarima su prestali sukobi.
Zamenili su ih zajednički molitveni skupovi i druženja. To je druženje prerastalo
konfesionalne podele. Jednom rečju – pojavila se ekumenska svest.
U 1854. godini ekumenski skupovi organizuju se u Londonu i Nju Jorku, a
takođe i u drugim centrima. Njihova kulminacija bila je Međunarodna misijska
konferencija 1910. godine u Edinburgu, u Škotskoj. Tu se skupilo oko 1200
predstavnika iz oko 160 raznih protestantskih zajednica, iako to nije bio zvanični
skup. Predsednik konferencije bio je Džon R. Mot (1865-1955). Na konferenciji je
osnovan Međunarodni misijski savet, iz koga se 1925. godine izdvojio pokret “Život i
rad (delatnost)”, u koji su bili uključeni hrišćani svih denominacija u zajedničkom
traženju primene hrišćanstva u društvenom, ekononomskom i političkom životu. A
1927. godine izdvojio se i pokret “Vera i poredak”, koje se bavio problemima
hrišćanskog jedinstva.
1948. godine su na zasedanju u Amsterdamu ove tri ekumenske grane:
Međunarodni misijski savet, “Život i rad” i “Vera i poredak”, stvorile Svetski Savet
Crkava. Kasnije su im pristupile i druge Crkve, među kojima i Pravoslavne (Ruska,
Srpska i druge), a neke od njih (Gruzijska i Bugarska) već i istupile, ali u najnovije