Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Prima scriptura princip, koji je ponekad suprotstavljen principu sola scriptura,<br />
tvrdi da pored Pisma postoje i drugi, alternativni izvori autoriteta. Iskazi o Bogu ili<br />
njegovoj volji, koji ne počivaju na tekstu Pisma, nalaze se u drugostepenoj poziciji.<br />
Ovi iskazi su korisni prilikom tumačenja Pisma i oni su uvek proveravani Pismom.<br />
Upoređena, ova dva principa, sola scriptura i prima scriptura se među sobom malo<br />
razlikuju. Iako je princip prima scriptura obično predstavljen kao normativno učenje<br />
katoličanstva, prema Katehizisu katoličke crkve, Pismo i tradicija su ravnopravni izvor<br />
autoriteta: „Crkva, kojoj je poveren prenos i tumačenje istina Otkrovenja, ne bazira<br />
svoje tvrdnje o objavljenim istinama jedino na Svetom Pismu. Pismo kao i tradicija<br />
moraju biti prihvaćeni i poštovani istom merom.” 18<br />
Kao što je primetio Laut, strane reformacije i post-reformacije, težile su da<br />
„shvate tradiciju kao nešto što se može porediti sa Pismom, bilo dopunjujući ga, bilo<br />
sukobljavajući se sa njim. Pismo kao i tradicija su objektivizirani: oni su ono što mi<br />
pokušavamo da razumemo. Između Pisma, tradicije i nas postoji razdaljina koju<br />
nastojimo da premostimo. 19 Pravoslavlje i problem tradicije<br />
Prvi koji je razmatrao ovaj problem odnosa Pisma i tradicije bio je Aleksej<br />
Homjakov (Alexei Khomiakov), „možda prvi originalni teolog u istoriji Ruske<br />
pravoslavne crkve.” 20 Kao teoretičar slavenofilskog pokreta, pokušao je da ponudi<br />
autentičan pravoslavni odgovor na pitanje odnosa tradicije i Pisma. Pokušavajući da<br />
očuva slobodu i jedinstvo, koji su po njemu nestali na zapadu, svoje poglede gradi<br />
oko termina sobornost, što je crkvenoslovenski ekvivalent pojmu katoličanstvo.<br />
Kritikujući ideje socijalizma i kapitalizma kao defektne proizvode zapadne misli, on<br />
naglašava pojam saradnje nasuprot pojmu konkurencije kako je shvaćen na zapadu.<br />
U svom članku Crkva je jedna, Homjakov tvrdi da pravoslavna crkva, koju je osnovo<br />
Hrist a koju su zaveštali apostoli čuva punotu istine hrišćanskog otkrovenja. 21 Sveti<br />
Duh je taj koji daje slobodu i jedinstvo. On je krajnji autoritet Crkve. Tradicija i Pismo<br />
su samo različiti izrazi istog Duha, iste važnosti i jednaki, nikad među sobom<br />
suprotstavljeni. Homjakov zastupa jednu fluidnu definiciju Pisma. Po njemu, Pismo<br />
čine svi spisi koji su priznati od strana Crkve.<br />
Sa druge strane, Loski, kritikujući striktnu razliku između Pisma i tradicije, daje<br />
tradiciji prednost i u njoj vidi po Crkvu veću važnost. Crkva može bez Pisma, ali Ona<br />
nikao ne može opstati bez tradicije. Po Loskom, ne treba da pravimo razliku između<br />
dva različita izvora objave nego između dva moda prenosa: pismenog i usmenog.<br />
Pismo kao i tradicija su dva različita načina iste objave. Tako, propovedi Apostola,<br />
pouke svetih Otaca Crkve i drugih autoriteta su svrstani u istu kategoriju. Drugu<br />
kategoriju čine sve pisane tradicije: Sveto Pismo, spisi Svetih Otaca i ostali pisani<br />
izvori koje Crkva priznaje. Ove dve kategorije se među sobom razlikuju po načinu<br />
izraza. Tradicija se odnosi na neotkrivene, tajne reči. Pismo se propoveda naglas.<br />
Obe ove kategorije mogu razumeti samo vernici. Oni koji žele da otkriju istinu u<br />
Tradiciji, moraju u njoj učestvovati. 22<br />
Homjakov kao i Loski nastoje da predstave dinamičniju sliku tradicije<br />
polemišući protiv katoličanstva i protestantizma i njihovog simplificiranog<br />
18<br />
http://www.vatican.va/archive/ENG0015/__PL.HTM#$29<br />
19<br />
Louth, H. (1983), 76-77<br />
20<br />
Ware, T. (1997), 123<br />
21<br />
Khomiakov, A. (1948)<br />
22<br />
Lossky, A. (1974), 151-152
Change language