Mark Bray - IIEP - Unesco
Mark Bray - IIEP - Unesco
Mark Bray - IIEP - Unesco
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nəticələr<br />
Bu kimi vəziyyətlərdə repetitor təhsili sadəcə olaraq öz yoluna davam edir. Bir sıra<br />
qərarvericilər və planlaşdırıcılar bu məsələyə məhəl qoymamaq qərarına gəlmişlər, ancaq bu,<br />
getdikcə mümkünsüz bir vəziyyətə gəlib çatır. Məsələni başa düşməkdən konkret tədbir<br />
görməyə keçmək asan deyil. Repetitorluq çox mürəkkəb məsələdir və fərqli<br />
mədəniyyətlərdə, iqtisadiyyatlarda, coğrafi məkanlarda və sosial siniflərdə mövcud olan<br />
çoxsaylı faktorlardan irəli gəlir. Bundan başqa Koreya və Mavritaniyada bir neçə onillik<br />
ərzində müvafiq orqanların bu məsələ ilə əlaqədar o qədər də uğurlu olmayan fəaliyyətləri<br />
təqdirəlayiqdir. Bu vəziyyət tələb edir ki, repetitor təhsili dərin kök atmazdan əvvəl onu<br />
formaya salmaq üçün planlaşdırma aparılsın. Həmçinin Avstraliya, İngiltərə və Fransa kimi<br />
ölkələrdə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Bu ölkələrdə zəif nəticə göstərən şagirdlər üçün repetitor<br />
təhsilinin inkişaf etdirilməsi məktəb mədəniyyətinə arzuolunmaz yöndə təsir göstərə bilər.<br />
TPBİ forumunda bir çoxları Obeegadoo-nun belə bir fikri ilə razılıq bildirmişlər ki (2007,<br />
s. 6), mümkün qədər repetitorluğun yayılmasının:<br />
…qarşısı alınmalıdır və bunun üçün rəsmi məktəb sistemindəki nöqsanlar və<br />
problemlər aradan qaldırılmalıdır. Milli kontekstdən və reallıqdan asılı olaraq,<br />
görüləcək tədbirlərə ciddi keçid imtahanlarının ləğv edilməsi, təhsil xidmətlərinin<br />
keyfiyyətinin artırılması, öyrənmə imkanları və formaları üçün seçimin və çeşidin<br />
artırılması və özəl təşəbbüslərə imkan yaradılması kimi fəaliyyətlər aid ola bilər.<br />
Heç də o demək deyil ki, dövlət təhsil xərclərinin artırılması ailələrin repetitor təhsilinə<br />
sərf etdikləri xərcləri azaldacaq. Əksinə, əsas sektorda hökumətin fəaliyyətlərinin<br />
genişləndirilməsi kölgə sistemin həcmini artıra bilər. Buna görə də çox şey ailələrin<br />
gəlirindən və daha vacibi, ailələrin ümumiyyətlə təhsilə və xüsusən repetitor təhsilinə<br />
münasibətindən asılıdır. Bir çox ailələr öz uşaqlarının həyatda şansını artırmaq üçün bütün<br />
mümkün vasitələrdən istifadə etmək istəyirlər və buna nail olmaq üçün əllərindən gələni<br />
edirlər. Bəzi cəmiyyətlərdə balet, piano dərsləri və dini təhsil kimi qeyri-akademik<br />
fəaliyyətlər sayəsində çox şeyə nail olmaq olar; digər cəmiyyətlərdə isə, riyaziyyat, dil və<br />
təbiət elmləri kimi fənlər üzrə əlavə təhsil almaq ən yaxşı investisiya sayılır.<br />
Repetitor təhsilinin artıq geniş yayıldığı yerlərdə onu qadağan etmək real və effektiv<br />
tədbir ola bilməz. Qəti qadağa heç bir yerdə uğurlu olmamışdır, ancaq məktəb<br />
müəllimlərinin öz şagirdlərinə fərdi dərs vermələrinin qadağan olunması arzuolunan bir<br />
tədbirdir.<br />
Bir çox ölkələrdə repetitor təhsilinə qarşı müqavimət göstərmək üçün daha dərin və<br />
çoxaspektli yanaşmalar tələb olunur. Repetitorluğun ən zərərli və sosial bərabərsizlik<br />
yaradan aspektlərinə qarşı tənzimləmə tədbirləri görülməlidir. Eyni zamanda hökumət zəif<br />
nəticə göstərən şagirdlər üçün repetitorluğu dəstəkləməklə bu sektora qoşula bilər, bir şərtlə<br />
ki, hökumət bu müdaxilələrin məktəb mədəniyyətinə və valideynlərin, müəllimlərin və digər<br />
tərəflərin münasibətinə göstərəcəyi təsiri nəzərə almalıdır.<br />
103<br />
Təhsilin Planlaşdırılması üzrə Beynəlxalq İnstitut<br />
www.iiep.unesco.org
Change language