Mark Bray - IIEP - Unesco

Diaqnoz
Bu məktəblərin 12-ci sinif şagirdlərindən məlumatlar toplanılmışdır. Cədvəl 5-də
2005-2006-cı illər üçün dörd məktəb üzrə göstəricilər verilir. Anonimliyi qorumaq üçün
məktəblərin adları rənglərlə göstərilmişdir. Şagirdlərin 52-65%-i fərdi dərs aldıqlarını
bildirmişlər. Əksər şagirdlər fərdi dərslərə həftədə 1-3 saat, bir çoxu 4-10 saat, az bir
hissəsi isə, 10 saatdan çox vaxt sərf etdiklərini söyləmişlər. Bu müddətlər təbii olaraq, fərdi
dərs xərcləri ilə əlaqədardır.
Cədvəl 5.
Portuqaliyanın dörd məktəbində 12-ci sinif şagirdləri arasında fərdi
dərslərin intensivliyi, 2005-2006
Məktəb
Şagirdlərin
sayı
Fərdi dərs
alanların%
göstəricisi
Həftə ərzində fərdi dərslərə sərf olunan
saatlar
Aylıq xərclər (Avro)
1-3 4-10 10+ CY 70 71-210 210+ CY
Mavi məktəb 161 65% 54% 42% 2% 2% 31% 56% 7% 6%
Sarı məktəb 97 52% 56% 36% 4% 4% 46% 50% - 4%
Yaşıl məktəb 122 52% 59% 38% - 3% 38% 53% 3% 6%
Çəhrayı məktəb 167 63% 54% 45% 1% - 24% 66% 8% 2%
CY = Cavab yoxdur.
Mənbə: Neto-Mendes və Costa (2007), s. 7.
Portuqaliyaya dair məlumatlar 2005-ci ildə milli qəbul imtahanlarına hazırlaşan 31035
abituriyent arasında Təhsil Nazirliyi tərəfindən keçirilmiş sorğu nəticəsində əldə
edilmişdir (Costa, Neto-Mendes və Ventura, 2008). Bu sorğuda müəyyən edilmişdir ki,
həmin abituriyentlərin 54,7%-i 10-12-ci siniflərdə fərdi dərs almışlar. Bu, şagirdlərin ən
çox fərdi dərs aldıqları dövrdür, belə ki, respondentlərin cəmi 7,7%-i 7-9-cu siniflərdə,
ancaq 1,6%-i isə 5-6-cı siniflərdə fərdi dərs almışlar. Fərdi dərs almış respondentlərin
55,9%-i sorğu müddətində müntəzəm olaraq fərdi dərs aldıqlarını bildirmişlər. 27,5 % il
ərzində qismən, 16,6% isə imtahanlardan əvvəl fərdi dərs almışlar.
İmtahanlardan əvvəl repetitorluğun istifadəsində yüksəlişin olması digər ölkələrdə də
müşahidə edilir. Məsələn, Mavritaniyada ibtidai siniflərin, həmçinin orta məktəbin aşağı və
yuxarı pillələrinin sonunda mühüm imtahanlar var. Həmin dövrlərdə repetitorluq ən yüksək
həddə olur (Obeegadoo, 2007). Namibiyada fərdi dərslərdən ən çox 10 və 12-ci sinif
imtahanlarından əvvəl istifadə olunur (Nghiyoonanye, 2007). Vyetnamda və Sinqapurda
yüksəliş ibtidai və orta təhsil pillələrinin sonuncu illərində müqayisəli həddədir (Dang, 2007;
Tan, 2009).
25
Təhsilin Planlaşdırılması üzrə Beynəlxalq İnstitut
www.iiep.unesco.org